Om met de deur in huis te vallen: ik maak me wat zorgen om mijn gezondheid en gebruik dit stukje om te vragen of er meer mensen zijn die ziek van geluid kunnen worden. Als u geen zin hebt in larmoyant persoonlijk geneuzel, hoeft u het onderstaande natuurlijk niet te lezen.
De stress
Wat wil het geval? Twee weken geleden keerde ik terug uit Albanië. Mooie maar vermoeiende tocht; vlak voor het einde een sprong achteruit naar de Griekse tijdzone en daarna weer vooruit naar de West-Europese; tot slot een vliegreis. Ik zat er redelijk doorheen toen ik thuis de trap beklom en zag dat mijn deur openstond. Er waren bouwvakkers aan het werk.
Nu was dát niet wat me verbaasde. Er was een lekkage en daaraan moest iets worden gedaan. Ik had echter bedongen dat het af zou zijn vóór ik van de Balkan terugkwam. Ik had de week na thuiskomst namelijk nodig om weer op krachten te komen en mijn onderwijs voor te bereiden. De aannemer had echter – als ik het goed heb begrepen – een onderaannemer die een andere planning had en daardoor was het werk pas half af toen ik bekaf de trap op kwam lopen.
Tja. Ik kon niet zeggen: “Nu moet ik op krachten komen, ik heb dit huis zelf nodig.” Dan zou ik namelijk blijven zitten zonder douche. En zonder toilet. Dat zou worden geïnstalleerd op woensdag, daar richtte ik mijn planning op in – maar het werd donderdag. Er viel niets tegen te doen: ik was de controle over mijn huis kwijt en kreeg de gelegenheid niet meer om op krachten te komen.
De cursus die ik op zaterdag had behoren te verzorgen, heb ik moeten afzeggen. De twee dagen die ik nodig had om iets fatsoenlijks voor te bereiden, en die ik royaal zou hebben gehad als ik mijn huis normaal had kunnen benutten, waren er domweg niet geweest. En het was mijn eer te na een oude les op te lepelen.
Er kwam gelukkig wat lucht toen ik afgelopen zondag voor een klus naar Leeuwarden reisde. Fijne stad, prettig hotel, aangename nieuwe collega’s, stille werkplek. Woensdagavond kon ik een eind fietsen en iets van mezelf herwinnen. Toen ik echter donderdagavond naar de Randstad terugkeerde, betrapte ik me erop dat ik geen zin had in alle drukte. Het ging zeker beter met me maar werkelijk uitgerust was ik nog niet.
Het geluid
Mijn nare voorgevoel bedroog me niet. De volgende ochtend werd ik gewekt door bouwvakkers in de tuin. ’s Avonds waren er buren die een feest vierden. Beide keren zat ik met doppen in de oren en een geluidonderdrukkende koptelefoon eroverheen om binnenshuis nog wat rust te hebben. Het is de dubbele methode die ik ook gebruik in de trein, maar het is steeds onvoldoende om te vermijden dat mijn hartslag en ademhaling versnellen.
Om dit alles maak ik me dus wat zorgen. Iedereen flipt als hij uitgeput thuiskomt van een verre reis en de gelegenheid niet krijgt zich te hervinden. Maar niemand is dan zó uitgeput dat hij geluid even slecht verdraagt als ik. Er zijn duizenden Amsterdammers en duizenden forenzen die niet gek worden van de combinatie van stress en lawaai. Er is iets mis met mij.
De oorzaak
Maar wat? Mijn gevoeligheid zou erfelijk kunnen zijn. Mijn vader kon ook van streek raken van geluid. In zijn geval was dat popmuziek; ik heb het vooral bij gesprekken in de trein. En verder bij bijvoorbeeld bouwvakkers (of het nu gaat om hun radio’s of hun apparaten), bij draaiorgels en bij andere straatmuzikanten. Het volume is hierbij minder het probleem dan dat ik er geen invloed op heb. Ik kan me er niet voor afsluiten. Het is dus meer een stressklacht dan een klacht over geluid.
Zoals gezegd: ik maak me wat zorgen. Het is niet normaal dat ik Amsterdam een tijdje verruil om in Friesland ein-de-lijk ongestoord te kunnen werken. Vrienden zeggen dat het me goed zal doen, en ze hebben gelijk, maar het is de omgekeerde wereld: je hoort zó te kunnen leven dat dit niet nodig moet zijn.
Mijn vraag aan u: ben ik nou de enige? En vooral: valt er iets aan te doen?
Net zo lang naar Leeuwarden gaan tot je heimwee krijgt naar Amsterdam.
Was dat die cursus in Gouda? Dan is het bij nader inzien niet zo erg dat ik niet ben gegaan (geldgebrek.) En ben je de enige? Nee, ik herken de klachten wel een beetje: ik word bijvoorbeeld stapelkrankjorum van het klokkenspel op de Markt hier dat iedere dag ieder half uur hetzelfde deuntje speelt. Ik hoop dat je in Friesland tot rust komt.
Wat je beschrijft, doet me denken aan een (lichte vorm van) misofonie. Je bent natuurlijk niet de enige. De wereldliteratuur wemelt van de auteurs die hun woede over blaffende honden, nachtelijk rammelende karren, e.d. nauwelijks kunnen verbergen: Juvenalis!
Zoals je zelf eigenlijk in de laatste alinea aangeeft, kun je er op twee manieren mee omgaan. De stoïcijnse manier (de mindfulness-manier) zegt dat je jezelf kunt en moet trainen om te begrijpen dat je toch geen invloed hebt op dergelijke omstandigheden en een en ander rustig moet ondergaan. Maar je kunt natuurlijk ook besluiten dat je geen stadsmens (meer) bent en een rustiger omgeving opzoeken. Het eerste heeft als nadeel dat het vreselijk moeilijk is (en ik geloof dat er ook neurologische aanwijzingen zijn dat bij sommige mensen geluid echt anders binnenkomt dan bij andere); het tweede heeft als nadeel dat er weinig plaatsen te vinden zijn, in ieder geval in Nederland, waar nooit wat gebeurt.
Mijn gehoor is minder geworden.
Geluid ontloop ik nu.
Met mijn nieuwe gehoorapparaten is het nog niet opgelost.
Ik zoek stilte om tot rust te komen.
Heb jij jouw gehoor al eens laten testen?
Gehoorproblemen kunnen stress en vermoeidheid veroorzaken.
Bemoedigende groet,
Hallo Jona,
Wellicht heb je last van hyperacusis. Dat wil zeggen: overgevoeligheid voor geluid. Dat hoeft geen hard geluid te zijn. Ook zachte geluiden kunnen als hard worden ervaren. Uiteindelijk kan dat ‘geluidsbombardent’ leiden tot stress en mentale uitputting.
Vanuit mijn ervaring als audicien adviseer ik je naar een audiologisch centrum te gaan om je eens grondig te laten testen. Tegen hyperacusis zijn geen pilletjes verkrijgbaar, want het is geen ziekte
, maar een symptoom. De oorzaak zou een defect ergens in het auditieve curcuit kunnen zijn, zoals het binnenoor of de verwerking van het geluid in de auditieve hersenschors. Het kan echter ook een psychische oorzaak hebben. Je zou bijvoorbeeld met een deskundige kunnen onderzoeken wat het effect is van je manier van leven op je dagelijkse geluidsbeleving en of je daarin iets kunt aanpassen.
‘Je moet er maar mee leren leven’ is een dooddoener’ die nogal eens door ondeskundige artsen wordt gegeven. Je gebruikt oordopjes en een hoofdtelefoon, maar dat kan ook averechts werken.
Er zijn daarentegen ook remedisch die bestaan uit het leren omgaan met geluid. Dat is moeilijk, het kost tijd, maar je kunt uitproberen wat het best bij je past en het valt te leren. Want inderdaad Jona, je bent niet de enige die leidt onder geluid. Bij een audiologisch centrum kan men je daarover adviseren en je begeleiden.
Nee, je bent niet de enige. Ik hoor ook tot de minderheid van stilteminnaars. Ik woon weliswaar in een buitenwijk van Amsterdam, naast een (vroeger) mooi park, maar dat wordt door de gemeente steeds vaker verhuurd aan popfestivals.
De standaard-antwoorden van de meerderheid van lawaaimakers zijn: ‘Je moet wel met je tijd meegaan’ en ‘Dan luister je toch niet?’ Maar ik hoor met mijn instelling net zo goed bij deze tijd, en niet-luisteren is moeilijk voor een musicoloog, voor wie luisteren zijn standaardinstelling is.
Misschien is de situatie over vijfentwintig jaar anders. Net zoals roken in openbare ruimten tegenwoordig niet meer geaccepteerd wordt. Maar zolang kunnen we niet wachten.
Ik heb twee suggesties.
1. Verder zoeken naar nog betere oordoppen. De techniek boekt de laatste tijd grote vooruitgang.
2. Er zijn nogal wat vrijstaande kerken met weinig gebruikte, stille zaaltjes en kamers – en geldgebrek. Misschien kun je voor een redelijke vergoeding daar gebruik van maken.
Ik vind dit heel herkenbaar. Het is de reden waarom ik jaren terug mijn geliefde stad Gent inruilde voor een huis tussen de velden. En waarom ik zo min mogelijk radio aanzet. Die twee dingen maakten een groot verschil
Ik word inderdaad ook ziek van herrie, maar verkeer in omstandigheden waarin ik er niet vaak last meer van heb. Ik woon in Duitsland, in een doodlopende straat in een groene buitenwijk van een kleine stad, ver weg van al die halfsteensmuurtjes en lekke ruiten van Nederland. Stevig gebouw, huur € 760,- incl..
In een groene buitenwijk is er ook herrie, vooral ’s zomers: grasmaaiers, bladblazers, cirkelzagen, barbecuende of feestende buren. Maar als het te gek wordt doe ik gewoon de dubbele ramen dicht, dat is afdoende. Van buren hoor ik niets.
Ik heb me al vaker afgevraagd waarom jij in Amsterdam blijft wonen. Den Haag, Amersfoort: er zijn best rustiger steden, zelfs in Nederland. Jij hebt wel een behoorlijk station nodig, dat maakt het moeilijker natuurlijk. Of een auto, maar dat is ook ellende.
Het wonen in Amsterdam met zoveel toeristengebonden activeiten vraagt teveel van een mens met verplichtingen. Stressreacties kunnen langzaam oplopen en één van de reacties kan zijn jezelf de schuld geven dat je er last van hebt. Zoals ‘ik zal wel gevoelig voor geluid zijn’. Kan wezen, maar het kan ook een teken zijn van overbelasting. Lijkt mij een gezonde, zich lichamelijke uitende, ‘evaluatie’ van de situatie. Iemand zei onlangs tegen mij: ‘we geven het niet op, maar het is van ons afgenomen’. Overmacht roept machteloosheid op, een van de moeilijkste te hanteren.
Ik los de overmacht van de stad op door in de zomer te verkassen naar een huisje met een tuin. En wie weet tzt de stad uit.
“Het is dus meer een stressklacht dan een klacht over geluid.”
Mijn muzikale voorkeuren gaan uit naar hardrock en Russische klassieke muziek. Dat moest vroeger luid. Daartoe had ik een prima geluidsinstallatie. Deze heeft er een paar jaar ongebruikt bij gestaan totdat ik haar de deur uitdeed. Bij mij is het dus andersom.
Gegeven je stukje (internet, dus dikke kans dat het onvolledig is) vraag ik me af of je de zaak niet omdraait. Als je wel controle hebt, zoek je dan lawaai (dtwz hoge geluidssterkte, gemeten in dB) van eigen voorkeur op? Of geef je de voorkeur aan een lage geluidssterkte? In het laatste geval heb je wel degelijk een klacht over geluid en is stress het gevolg van een verlaagde tolerantie (naar ik vermoed is die gecorreleerd aan leeftijd), niet de oorzaak.
“Er is iets mis met mij.”
“Het is niet normaal”
Werkelijk? Waarop is deze bewering gebaseerd? Dat er veel mensen zijn die er wel tegen kunnen? Moet jij zijn als die vele mensen dan? En weet je wel zeker dat het er zoveel zijn? Als ik gelijk heb betreffende de correlatie met leeftijd (naarmate men ouder wordt heeft men nu eenmaal meer tijd nodig om te herstellen, iets dat jij sowieso een tikkie negeert gegeven je drukke leven, hoeveel je daar ook van geniet) zou het zomaar eens kunnen zijn dat je lijdt aan een cognitief vooroordeel. Je meent dat er wat mis is met jezelf en dus dringen alleen die waarnemingen door die deze vooropgezette mening bevestigen. Dat is een vorm van (zure) kersen plukken. Wat heb je gedaan om dit te doorbreken?
En zelfs als je tot een kleine minderheid behoort is het nog maar de vraag of er iets mis is met jou of met de omstandigheden waarin je verkeert. Je spreekt een negatief oordeel uit waarmee je mogelijke oplossingen bij voorbaat uitsluit.
De beslissing die je moet nemen zou wel eens moeilijk kunnen zijn, maar het probleem is vrij simpel. Je leefomstandigheden en jijzelf passen niet meer bij elkaar. Zijn er twee mogelijkheden.
1. Het lijkt erop dat je het liefst jezelf zou aanpassen. Of dat kan weet ik niet. Raadpleeg eens een arts en wellicht een psycholoog.
2. Verander je leefomstandigheden. Een egocentrisch karakter als ik geeft daar de voorkeur aan. Naarmate ik ouder word veranderen mijn behoeften en wensen en als mijn leefomgeving daar niet aan kan voldoen ga ik weg, hoe pijnlijk dat ook is. Spijt heb ik er nooit van gehad, juist omdat ik op die manier zelf controle behoudt.
Wees eens eerlijk – is Leeuwarden (of Zutphen of Xanten) slechter dan Amsterdam? Is die stad heilig of zo?
Maar hoe dan ook moet je iets doen, want als je het (of het nou jezelf of je leefomgeving is) zo laat ga je er aan onderdoor. En Amsterdam zal niet voor jou veranderen.
Zou het niet ook kunnen komen door het warme, laffe weer van de afgelopen weken? Wij wonen redelijk buitenaf (aan de Belgische grens), zonder lawaai ’s avonds en ’s nachts, maar met die permanente warme deken valt er nauwelijks te slapen en dat vreet aan de conditie. En dan is het in de stad nog zo’n drie graden warmer!
Het is de stress, de gespannenheid door al die prikkels van buitenaf (werken, reizen, studeren, boodschappen doen, organiseren enz.) die we constant ondergaan. Reizen is bijzonder stressvol. Je weet dat een zekere mate van spanning nodig is, maar bijna iedereen heeft er teveel van. De beste manier om te ont-spannen is dagelijks stilte-oefeningen doen. Ogen dicht, gemakkelijk zitten, rustig en diep ademhalen, nergens over nadenken. 20 minuten. Je zult in het begin bijna worden overmand door allerlei gedachten. Blijf daar niet bij stilstaan. Laat die gedachten komen en gaan. Richt je weer op rustig ademhalen. Dit wordt ook wel mediteren genoemd. 20 minuten op een vast moment in de dag, that’s all. Probeer het 21 dagen achtereen en kijk dan hoe het je is bevallen.
Nee, jij bent niet alleen, zou hier nog heel wat kunnen schrijven, maar anderen schrijven al heel veel. Alleen ook in kleinere plaatsen hoeft het niet stil te zijn. herrie is tegenwoordig overal in ons druk bevolkt landje.
Je schrijft hier vaker over. En het zijn je herkenbaarste stukken. Sterkte.
Welkom in het Noorden, je zal niet de eerste zijn die hier nooit meer weg wil!
Oh wat een ironie. Je geeft aan dat het vele geluid om je heen er voor zorgt dat je niet kunt uitrusten van je vliegreis. Maar jouw vliegreizen zorgen er voor dat mijn woongenot om zeep wordt geholpen. Ik woon op 30km van Schiphol vandaan, maar heb bijna elke dag last van een urenlange stroom laag overvliegende herriebakken. Bij elk overbulderend vliegtuig schiet mijn hartslag omhoog, versnelt mijn ademhaling, en knalt de stress mijn hoofd, nek en schouders in. Op het moment dat ik dit typ, komt er weer zo’n bulderbak over ons wijkje heen. Sinds 7.30 uur vanochtend lijkt het alsof het hier continu onweert, maar het is in werkelijkheid een onophoudelijke stroom vliegtuigen. Ik vlucht in de weekenden weg en ga wandelen langs de rivier of in het bos, want thuis word ik gek. En als het geen vliegtuigherrie is, dan zijn het wel tuinfeestjes, steensnijders of keiharde muziek.
Klagen over vliegtuigen mag niet, want je moet niet zo zeuren: de herrie valt best mee, je went er aan, het is belangrijk voor de economie, iedereen heeft recht op vliegvakanties, je moet maar opzouten naar een hutje op de hei, etc. Het feit dat ik ziek word van de herrie, is kennelijk irrelevant. En dat de luchtvaart voor enorme hoeveelheden fijnstof, CO2 en kankerverwekkende rommel zorgt, doet er voor de meesten ook niet toe.
Dus er zit weinig anders op dan te verhuizen naar een rustiger plekje, en hopen dat het daar rustig blijft.
Dus ik voel met je mee, want ik weet hoe erg herrie is. Mijn hele familie is (over)gevoelig voor geluid. En met het klimmen der jaren wordt die gevoeligheid erger, helaas.
De gevoeligheid voor lawaai is misschien vooral frustratie over storende invloed. Je werk verwacht dat je kan nadenken en daarvoor heb je stilte nodig. Ik denk dat je gelijk hebt als je het aan stress toeschrijft. Nu op zoek naar de oorzaken van de stress. Ik sta versteld van het werk dat jij verzet: ik denk niet dat ik het zou zien zitten.
Het kan natuurlijk ook dat je de drukte van een stad minder verdraagt dan vroeger. Mensen veranderen, dat is niet abnormaal of verkeerd.
Volgens mij is er helemaal niets mis met u. Misschien bent u gewoon muzikaal. Die Amsterdamse draaiorgels zijn een helse bezoeking en verbouwingen zijn ontwrichtend. Daar kan ik van meepraten. Ik had wel bewondering voor de Polen: altijd opgewekt.
En daar bovenop nog reizen van allerlei aard.
Geluid van gesprekken in de trein enz.: dat kunt u slecht verdragen, maar daarom is er nog niets mis met u. Er is misschien eerder iets mis met al die kakelende mensen die nooit zonder een of ander geluid kunnen.
U lijkt me wel wat zwaar op de hand, voor zover ik dat kan beoordelen. Weet u wat beter is dan de prietpraat van een psycholoog? De werken van Dickens.
De raad om net zolang weg te gaan tot u heimwee krijgt lijkt me zo gek nog niet!
Kop op, mijnheer Lendering.
Nee, je bent zeker niet de enige.
Ikzelf woon in een stadje onder de rook van Amsterdam. Als ik een paar uur in Amsterdam doorbreng, word ik al moe van de herrie en al die mensen. Het is een kakofonie.
Natuurlijk is er bij mij in het gebouw ook wel eens een verbouwing, of wordt het gras buiten gemaaid e.d., maar dat zijn incidenten en per keer is daar wel een mouw aan te passen (dubbel glas raam dicht voor een uurtje).
Wat dat constante geraas in zo’n grote stad met iemand’s brein doet – ik weet het niet. Wellicht kan dat eens onderzocht worden. Maar een ding weet ik wel: stress moet je vermijden. Als geluidsoverlast een belangrijke factor hierbij is: wegwezen. Er zijn genoeg aardige plaatsjes in de buurt van Amsterdam (als die stad tenminste belangrijk is). Hoe verder weg hoe stiller en goedkoper. Die stilte is heilzaam. Weet ik uit ondervinding.
Was het in de stiltecoupé dat je een telefoongesprek mocht meeluisteren dat je interesseerde, namelijk over Aristoteles? Die bewering zag ik in de rechter kolom langskomen.
Stress? Denk het niet. Niet bij mij in ieder geval.
Ik ben overgevoelig voor bepaalde geluiden. Bijvoorbeeld het monotone gekoer van houtduiven en het gekruis van halsbandparkieten in de hoge bomen die links en rechts van mijn fijne balkon staan. Heerlijk ontspannen lezen verandert in stress als die krengen te keer gaan.
Eksters die alarm krijsen doen me gekgenoeg niets.
Nog eentje. De herrie van de kinderen op het schoolplein naast mijn pand is te doen, maar dat ene kind dat perfect een sirene na kan doen en dat dus honderd keer in een uur doet, kan ik wel wurgen.
Ja, ik ken drie mensen die heel slecht tegen geluid kunnen en rigoureuze maatregelen nemen om zich tegen overlast te beschermen. Ik kan zelf niet tegen tikkende klokken. Het komt ws veel meer voor dan je denkt. Doof worden is ook niet helemaal de gewenste oplossing. Zelf kan ik me prima concentreren in een overvolle trein of in een druk cafe. Er zit dan een soort koepeltje om me heen wat alle indrukken en geluid buitensluit. Dat koepeltje kan ik uitzetten en dan ben ik me weer bewust van mijn omgeving. Heb ik altijd al gehad en ik heb geen recept voor je hoe je dit ook kunt doen. Veel sterkte er mee!
Groet,
Marc
Je problemen zijn erg herkenbaar. Sterkte en succes.
Bekend fenomeen, hooggevoeligheid. https://hsperson.com/
Je was me net voor. 🙂
Het is een dagelijkse worsteling om de prikkels die op me afkomen de baas te blijven en me er niet te veel door te laten overweldigen. Hoe meer stress, hoe (over)gevoeliger ik word.
Er is niets ‘mis’, per se.. Misschien ben je gewoon hooggevoelig. Niet alleen geluid kan dan veel meer impact hebben, maar ook de mensen om je heen.
Amsterdam.. tsja, je woont wel in de meer volle, drukke en herriemakende stad die we hebben – hoe zoek je het uit. Tijd voor een verhuizing naar een wat minder drukke nederzetting?
Echte stilte bestaat nog. Kom gerust een weekje logeren.
Ik woon in een stilte straat in een stil dorp een dat is niet voor niets ik wil natuur een stilte om mij heen. Ik ben geboren in een stad maar ik zou er nooit meer willen wonen.
Mensen die in een stad wonen hebben sowieso veel meer last van stress dat is wetenschappelijk bewezen.
Ik snap niet waarom mensen vrijwillig in een stad gaan wonen.
En het
En het idee dat bouwvakkers in jouw huis bezig zijn zodat je niet vrij kunt gaan een staan waar je wilt in huis daar word ik ook niet vrolijk van.
Beste Jona, het ligt absoluut niet aan jou, maar aan een deel van de de inwoners van dit land. Wij wonen in een dorp op de Veluwe en als we dat tegen mensen zeggen die in het westen wonen, is de onmiddellijke reactie: o, wat heerlijk, rustig op de Veluwe! Absoluut niet! Het onnodige geluid is een van onze grootste kwelduivels! Ikzelf heb er een chronische slapeloosheid aan overgehouden. Mijn vrouw slaapt beter, maar ergert zich overdag evenzeer aan het verschrikkelijke lawaai (gillende kinderen, elektrische grasmaaiers, bladblazers, mensen die op straat op een meter afstand van elkaar staan en zo luid praten dat hun gesprek bijna letterlijk te volgen is in de hele straat, de hele dag geklop, gezaag, getimmer, de hele dag door…). Wij hebben een leuke tuin waar we praktisch niet rustig kunnen zitten lezen zonder een koptelefoon. En dan heb ik het nog niet over het feit dat de meeste inwoners van deze streek vanaf 1 januari tot 31 december geamuseerd moeten woren door braderieën, heideweken, staartbarbecues enz. Nee, er is niets mis met je, er is iets mis met een deel van die inmiddels 17 miljoen mensen op dit heel klein stukje aarde leven, die geen enkel respect hebben voor de behoefte aan rust van de anderen. Dat deel is misschien niet eens de meerderheid en dat maakt het extra zuur, maar wij denken dat veel mensen zo politiek correct dat ze er niet eens durven over te klagen.
Nee, want dan ben je een zeurpiet die een ander een lolletje misgunt.
‘Maggik imme eige land nie eens meer…’
Zelf heb ik het geluk dat ik een pandje heb gevonden in het centrum van de stad genoemd in reactie nr. 2 dat centraal gelegen en rustig is. Het kan dus wel!
Dat is een interessant dilemma van veel inwoners van dit land. Men eist individuele ‘rechten’ op ten opzichte van de omgeving (‘ik heb recht op rust’ / ‘ik heb recht op mijn radio’) die men omgekeerd de buren niet gunt. En dan stapt men naar de overheid om dit recht/overlast af te dwingen (‘doe er iets aan’), terwijl men tegelijkertijd die zelfde overheid wil inkrimpen en overdreven regelgeving/handhaving verwijt ( ‘ik mag hier ook niks’).
Natuurlijk is dit dilemma onoplosbaar door alleen vanuit de eigen persoon te blijven kijken.
Dat is iets te makkelijk. Het is een kwestie van rekening houden met de ander, en proberen te voorkomen dat anderen onnodig veel last hebben van jouw gedrag. Ik vind het prima als iemand zijn radio aan zet, maar waarom moet het geluid dan op 10 en alle ramen en deuren open? Waarom word ik gedwongen mee te luisteren? Zet die muziek gewoon iets zachter en doe die ramen en deuren even dicht. Is dat nou zo moeilijk? Ik vind het ook prima als mensen een verjaardag vieren in hun achtertuin, maar waarom tot na middernacht dat stomdronken geschreeuw en veel te harde muziek? En uiteraard maak je herrie als je een boormachine gebruikt, maar doe dat dan niet ’s avonds laat als er kinderen slapen…….
De alles-moet-kunnen-mentaliteit is erg aanwezig in Nederland. Het valt me in Scandinavische landen altijd op hoe rustig men daar met elkaar omgaat. De Denen hanteren bijvoorbeeld het begrip ‘hensyn’: rekening houden met elkaar. Je hebt de vrijheid om te doen wat je wilt, zolang je anderen er maar niet mee lastig valt. Dus geen probleem om te voetballen op het strand, maar dan niet tussen de andere badgasten in; na de picknick ruim je uiteraard je afval op; je zet je muziek niet keihard aan. Het is allemaal niet zo heel moeilijk volgens mij.
“Uw vrijheid met uw armen te zwaaien eindigt bij mijn neus”, zoals ze het in de negentiende eeuw formuleerden.
Dat is een hele mooie 🙂