Zoals de lezers van deze kleine blog weten, ben ik momenteel op Curaçao, waar ik probeer te werken aan de laatste twee halve hoofdstukken van een boek. Ik beken dat ik wat word afgeleid door het warme weer, de WK Voetbal, de jetlag – ik heb een slaapstoornis – en mijn taken/voorrechten als oom van het leukste nichtje en leukste neefje ter wereld. Bovendien is er elke ochtend weer het Antilliaans Dagblad, dat me een doorkijk biedt naar wat er speelt op dit eiland. Het mag dan slechts de omvang hebben van de Noordoostpolder en evenveel inwoners als Arnhem, het heeft een politiek leven als een autonome staat. Hier is bijvoorbeeld een interessant commentaar op de verziekte relatie tussen Nederland en Aruba.

Maar ik wilde het even hebben over Zwarte Piet. “Curaçao innovatief omtrent Zwarte Piet”, lees ik in het ochtendblad van woensdag 9 juli.

“Curaçao is de ophef omtrent de figuur Zwarte Piet ver vooruit. Wij hebben al eerder gekleurde pieten bedacht en uitgevoerd, wat aantoont dat Curaçao creatief is.” Dat laat premier Ivar Asjes desgevraagd weten in reactie op Giovanni Atalita, die stelt dat de regering Asjes haar standpunt rond de figuur Zwarte Piet duidelijk moet maken.

Atalita is lid van de oppositie en zijn vraag of de regering haar standpunt wil uitleggen kan ik alleen maar zien door mijn “Nederlandse bril”: een vraag over een controversiële kwestie is doorgaans bedoeld om de regering in zo’n controverse partij te maken, zodat ze altijd wel iemand bruuskeert en steun verliest. Dus komt er een wollig antwoord. Het is een spelletje en het is van alle tijden, maar de eerlijke discussie over de toekomst van het land is het eerste slachtoffer. Ik heb geen reden te denken dat het in de Antillen anders is.

Ontwijkend antwoord, stap één: je presenteert het alsof de oppositie vraagt naar de bekende weg. “We hebben allang een standpunt ingenomen,” zegt Asjes, en hij licht het toe met de woorden dat Curaçao de subsidie voor de intocht aan het afbouwen is.

Ontwijkend antwoord, stap twee: de kool en de geit. De afbouw van de subsidie “heeft natuurlijk te maken met het feit dat de figuur Zwarte Piet racistisch getint zou zijn.” De kool en de geit schuilen in het woordje “zou”.

Ontwijkend antwoord, stap drie: de stroman. Het Sinterklaasfeest afschaffen is volgens Asjes een stap te ver. Het zou me verbazen als iemand op Curaçao dat heeft voorgesteld. Je kunt gezinnen immers niet verbieden pakjesavond te vieren, net zo min als je katholieken – 85% van de bevolking op Curaçao – ervan kunt weerhouden de sterfdag van de bisschop van Myra te herdenken.

Ondertussen zijn Atalita, die Zwarte Piet zelf beschouwt als discriminerend, en Asjes het erover eens dat Curaçao trots mag zijn op zijn gekleurde pieten. Begrijp ik het goed, dan draait het verschil er vooral om dat Atalita wil dat in de vergunning van de intocht een expliciet verbod moet staan op zwarte pieten.

Eén ding is duidelijk: mensen die in de Nederlandse discussie verwijzen naar hun eigen Curaçaose ervaringen en dan zeggen dat ze op het eiland nooit hebben gemerkt dat Antillianen Zwarte Piet als aanstootgevend ervaren – en ik heb dit nu diverse keren gehoord – hebben de laatste ontwikkelingen gemist.

Dat is ook niet zo vreemd. Ook in Nederland is de discussie in een stroomversnelling geraakt en wat drie jaar geleden nog waar was, spreekt nu niet meer vanzelf. De onbeheersbare snelheid waarmee diepe ressentimenten zijn geschapen, is wat me nog het meeste verontrust.