In een discussie op Facebook over boeken die je ongelezen had gelaten of halverwege opzij had gelegd, vroeg iemand wat nou een boek was om deze zomer in één ruk uit te lezen. Iemand anders linkte naar de “vijf lekkere weglezers voor op vakantie” die Rob Wijnberg op De Correspondent had geplaatst.

Je moet gegeven paarden niet in de mond kijken en je moet dankbaar zijn voor goede raad die je zomaar krijgt aangeboden – ik schrijf dit zonder ironie – maar om een of andere reden stoorde Wijnbergs vijftal me. De boeken zullen vast onverbiddelijke page turners zijn, maar zomaar vijf titels opsommen is te gemakkelijk. Over boeken kun je veel interessanter schrijven, zoals Pieter Steinz toonde met zijn rubriek Lezen Etcetera.

Maar mijn ergernis zit dieper dan dat Rob Wijnberg geen Pieter Steinz is. Het probleem is meer dat Rob Wijnberg dit keer ook geen Rob Wijnberg is. Hij is een van de journalisten die zich werkelijk heeft verdiept in de overgang van een papieren naar een digitale krant. De Correspondent is een van de aardigste initiatieven van het moment en ik verwachtte niet dat Wijnberg zich zou bedienen van een vorm die in de papieren journalistiek zinvol kan zijn maar in de digitale media juist kan worden vermeden.

Lijstjes zijn ontstaan in de tijd dat elke papieren pagina nog vol moest. Als er iets blanco bleef, kon er altijd een lijstje op. De damesbladen zijn er groot mee geworden en de oudejaarsbijlagen staan er nog altijd vol mee. Ze zijn het omgekeerde van hoe een journalist zijn stukje schreef: altijd met een of twee alinea’s die eruit konden bij de opmaak. Lijstjes, ook lijstjes van vijf lekkere weglezers, zijn bladvulling. Ze zijn niet nodig in een digitaal medium.

De digitalisering van de journalistiek heeft enorme voordelen. Zo kun je online boeken recenseren met veel meer illustraties en links naar soortgelijke onderwerpen. Je kunt recensies ondersteunen met encyclopedie-achtige artikelen. Ik had van een Wijnberg die over boeken schrijft, beter verwacht.

Ik had gehoopt dat van de digitale journalistiek een prikkel zou uitgaan waardoor de papieren pers zou verbeteren. Dat uitgerekend een journalist die wat verder kijkt dan zijn neus lang is, in een oudmediale valkuil struikelt, en bladvulling produceert voor een medium dat geen bladvulling nodig heeft, illustreert dat we er voorlopig nog niet zijn.