Ik weet heus wel dat de boekenrubriek in een krant een bijzaak is. Over vijf jaar worden boeken besproken in de lifestylebijlage. Dat is onvermijdelijk en wie daar nog over moppert is eigenlijk een zeurpiet. Het boek heeft zijn beste tijd gehad als medium in het culturele debat.
Ik heb me daarbij neergelegd. Het boek dat ik vandaag afrondde, zal mijn laatste zijn. Internet is sneller, staat meer zelfcorrectie toe en bereikt meer mensen. Met het verdwijnen van het boek gaat iets van waarde verloren, zeker, maar het is zoals het is.
En toch.
Toch komt het hard aan dat je van de website van het NRC Handelsblad, dat zich toch presenteert als een krant met hart voor cultuur, niet meer meteen kunt doorklikken naar de boekenblog. De kookrubriek, de achterpagina en de bij mijn weten afgelopen WK voetbal zijn voor het NRC Handelsblad belangrijker.
Zó dood is het boek dus al. Het is hard gegaan.
PS
Geruchten over de dood van het boek blijken grotelijks overdreven. De krant laat me net weten dat de link per ongeluk is verwijderd en wordt hersteld. De boekenblog is dus toch nog iets waarmee de krant zich wil presenteren. Laten we hopen: nog heel lang.
Jammer. Ik heb net een boekje geschreven, dat ik met crowdfunding probeer te publiceren (duitstalig). Heb ik een kans? https://wemakeit.com/projects/verena-von-thebai-roman
Ik denk, Jona, dat je met de dood van het boek vooral doelt op naslagwerken en (populair-)wetenschappelijke publicaties, waarvan een deel inderdaad beter op internet kan worden gepubliceerd. Fictie en meer specifieke non-fictie (met een zeer speciaal onderwerp of een bepaald doel/doelgroep) zal zeker als boek blijven voortbestaan. Maar ik heb zelf inderdaad vorige week de laatste van mijn encyclopedieën bijvoorbeeld weggegeven.
Vandaag heb ik in een gespecialiseerd winkeltje een papieren boek gekocht. Morgen krijg ik een m.b.v. internet besteld papieren boek bezorgd per post.
Maar mijn omgeving heeft het alsmaar over een e-reader.
Ik ben dan ook geen nrc-lezer.
Vriendelijke groet,
het boek is helemaal niet dood. Er worden nog steeds veel boeken verkocht en ook een paar e-boeken (er worden meer e-readers dan e-boeken verkocht. Iedereen mag raden waarom). Alleen besteedt NRC blijkbaar minder aandacht aan boeken. That’s all
Als iedereen BLIJFT praten over “Het boek is dood” wordt het een z.g. self-fulfilling prophecy. Hoewel ik dank zij JStor heel wat artikelen download, druk ik de meeste ook af. Papier lees ik n.l. makkelijker dan scherm. Zo koop ik ook liever een “hard copy” dan een elektronisch exemplaar van een boek. Geef de moed niet op en blijf gewone papieren boeken lezen en, Jona, vooral schrijven. We mogen de moed niet opgeven om een waardevolle traditie in stand te houden.
Beste Jona, “het boek dat ik vandaag afrondde” is blijkens de link “Israel verdeeld”. Als dat het laatste is, hoe zit dat dan met “Israel hersteld”?
Ter overweging: als je geen papieren boeken meer maakt, laat je het veld aan de Tom Hollands van deze wereld, die de ene (papieren) bestseller na de andere ter wereld brengen. In feite genereer je hier een tweede Internet, vol met onzin waarin de redelijke dingen met een lantaarntje te zoeken zijn.
Ik blijf voorlopig maar papieren boeken lezen (al verwaarloos ik als lezer de blogosfeer niet, zoals je ziet).
Hou vol, goede vriend Lendering!
Ik sluit me bij de vorige schrijver aan. Ik verheugde me op beide boeken!
Ik hou hoop!
Boeken verdwijnen niet, maar komen tot ons in een andere vorm. Dat is helemaal niet erg, we waren immers ook al een poosje erg blij dat we niet meer met meterslange rollen perkament of met ossekarren vol kleitabletten hoefden rond te zeulen.
Hoewel een ossekar me een heel prettig vervoermiddel lijkt, hoor. Dus daar niet van.
Er is een tijd geweest, dat boeken verzamelen en zoveel mogelijk lezen mijn grootste hobby was. Ik woon nu dan ook in boekenkast met tuin, zoals mijn vrouw dat pleegt uit te drukken. Ik ben er zelfs aan toe ze tegen een symbolisch bedragje weg te doen.
Boeken bestaan nog maar betrekkelijk kort en boekenlezers komen net kijken. Ze hebben altijd een minderheid op de totale bevolking gevormd. Misschien was midden 20e eeuw de grootste omvang bereikt. En nu zakt hun aantal weer af naar een gebruikelijke omvang. Op de plek van de intellectuele voorhoede verzamelt men geen meerderheid. Welke socialistische voorman zei dat ook weer?
Henk Ras.
Ik geloof helemaal niet dat papieren boeken dood zijn. Probeer eens een lekkere pil van 600 blz. op je beeldscherm te lezen.
Geachte heer Lendering (of mag ik ‘Beste Jona’ zeggen?)
Hoewel de opkomst van het internet inderdaad een aantal voordelen heeft, zie ik (een classicus, die soms liever oud-historicus was geweest) toch een aantal (ernstige en minder ernstige) redenen om (uw) boeken niet op te geven:
– een papieren boek is beter geschikt om je er volledig op te concentreren, op het internet zijn er altijd zaken die afleiden (zoals ik vaak ondervind wanneer ik op Livius.org iets opzoek en dan na een half uur merk dat ik iets aan het lezen ben dat uiteraard vreselijk interessant is, maar niet meer wat ik nodig had). Wil je je verdiepen in één thema is het papieren boek het middel bij uitstek: geen afleiding bij de hand en je kan je ermee opsluiten op het toilet;
– een boek lezen draait niet enkel om het lezen an sich, maar is een ervaring: de kaft bewonderen, snel eens doorbladeren en intrigerende woorden opmerken, een blad omslaan, de te lezen pagina’s – met veel spijt – zien slinken, terugbladeren, de geur van het papier ruiken, het papier je vingers voelen strelen, je naam in het boek schrijven…
– uw boeken krijgen elk jaar een plekje op mijn kerstlijstje, dat hoort zo;
– ik krijg liever een boek voor Kerstmis waarvan ik niet weet welk het is voor ik het uitpak, dan een e-mail of een bonnetje voor een e-book (of hoe je die dingen ook te pakken krijgt);
– boekenliefhebbers kopen niet enkel om te lezen, maar ook omdat ze graag boeken bezitten, vasthouden, verzamelen; al die elektronische toestanden zijn veel te zweverig om te hebben en vullen bovendien de boekenplanken niet in mijn nieuwe huis;
– boekenliefhebbers gebruiken hun volle boekenkast soms stiekem om onopvallend op te scheppen tegenover hun bezoek (ja, wij classici hebben, net als de Olympische goden, onze kleine kantjes) met hun belezenheid;
– boeken vormen de gekste torens rondom je wanneer je aan het werk bent en ook in hun eentje zijn boeken leuk om te laten rondslingeren;
– wanneer je dat te veel gedaan hebt, is het weer even leuk om je boekenkast herin te richten;
– beeldschermen zijn, zoals al aangehaald, niet voor iedereen geschikt om lang, geconcentreerd te lezen;
– …
Nu ja, als ik hard nadenk, kan ik ook wel een aantal redenen bedenken waarom het boek op papier wel zou verdwijnen, maar dat ga ik nu eens lekker niet doen. Blijf boeken schrijven, Jona (heer Lendering)!
In aanvulling daarop: los van de verschijningsvorm (papier of e-reader) is een boek iets anders dan een serie blogs of artikelen op internet. Een goed boek biedt je de gelegenheid je in een onderwerp te verdiepen, geconcentreerd en vanuit een bepaalde invalshoek. Dat geldt voor de lezer, maar zeker ook voor de schrijver. Dus ook wat dat betreft wil ik pleiten voor het behoud van het boek.
Niet dat het niet goed zou zijn op meer te doen met andere publicatievormen, maar het geheel verdwijnen van boeken zou betreurenswaardig zijn. En dat geldt zeker ook voor boeken van Jona.
Ja, dat is waar: een boek biedt je een doorlopend betoog. Maar zoiets kun je ook online aanbieden (voorbeeld: http://consensusandcrises.wordpress.com/) en zo’n site kun je dan voorzien van allerlei voor het betoog niet-noodzakelijke zijsporen. Ik merk dat ik bij het schrijven van mijn eigen boeken steeds meer behoefte heb aan die mogelijkheid, juist omdat ik interessante informatie wil bieden én me concentreren op de hoofdlijn. Daar zijn tekstkaders voor maar dat werkt niet altijd fijn. De Simon Stevin-biografie is catastrofaal door zijn kaders, die allemaal interessant zijn.
In som: internet is beter. Waarmee ik niet ontken dat ik houd van papieren boeken.
In allerlei opzichten is internet beter, ja. Je eigen site Livius bewijst het (tot op heden in oude vorm nog meer dan in nieuwe vorm, naar mijn onbescheiden mening). Toch blijf ik bij het bovenstaande en zal proberen het hier nog een beetje uit te werken.
1. Internetstukjes zijn op hun best als ze kort en krachtig zijn, dus een klein onderwerp bespreken en daar alle relevante informatie over geven. De waarde daarvan kan nauwelijks onderschat worden.
2. Voor diepgang en breedte is internet niet erg geschikt. Ook daarvan geef je zelf het bewijs. Je serie over Alexander de Grote is prima, maar kan toch echt je biografie niet vervangen.
Het zal gaan als meestal. TV heeft radio verdrongen, maar niet doen verdwijnen. Internet zal de boekenmarkt verkleinen, maar niet doen verdwijnen. In sommige opzichten kan internet de boekenmarkt zelfs stimuleren. Wist je dat er de laatste tien jaar veel en veel meer schaakboeken worden uitgegeven dan zeg maar tussen 1980 en 1990? Hier geldt hetzelfde. Voor breedte en vooral voor diepgang is het papieren boek veel geschikter.
Schrijvers dienen er dus voor te zorgen dat hun boeken iets bieden waar internet niet of onvoldoende in voorziet.
Poep. Onderschat moet zijn overschat of niet te onderschatten. Ik heb daar altijd moeite mee.
Beste Jona,
Welke Simon Stevin biografie bedoel je hier?
Devreese, J. T., Vanden Berghe, G.: Wonder en is gheen wonder. De geniale wereld van Simon Stevin 1548-1620. (Davidsfonds : Leuven, 2003)
Een boek vol informatie, maar het had beter als website kunnen worden gepresenteerd.
Websites verdwijnen, een gedrukt boek blijft beschikbaar. In de 18 jaar dat ik nu op het internet aanwezig ben heb ik informatieve websites gezien die ik jaren later niet meer terug kon vinden. Soms was het een persoonlijke website, soms van een organisatie die ophield te bestaan. Soms ook werd de qua lay-out verouderde site voor een nieuwe versie (bijvoorbeeld frames vervangen voor een CMS) maar inhoudelijk nooit heeft kunnen tippen aan de oude. Niemand had de tijd meer om de informatie over te zetten. Er is wel http://archive.org/web/, maar ook daar is lang niet alles terug te vinden. Oude boeken vind je wel terug via antiquarische sites. Misschien is het een idee om de beste blogs van de Mainzer Beobachter in een boek te zetten en dat uit te geven via https://www.lulu.com/ of zoiets. Al was het maar voor het archief.
De reden waarom ik als schrijver (dat wil zeggen, als ik een schrijver was) op papier uitgegeven zou willen worden, is omdat je dan redelijkerwijze kunt hopen dat iemand decennia na je dood toevallig een exemplaar van je boek vindt en leest. Een boek is als technologie compleet: je hebt geen extra apparatuur nodig om het leesbaar te maken, alleen maar iemand die de taal waarin het boek geschreven is kan lezen. Zonder elektriciteit kun je geen elektronische bestanden openen, en ik zou niet meteen weten waar ik heen moet gaan om een twintig jaar oude diskette te gebruiken… Zal ik over dertig jaar de e-boeken die vandaag uitgegeven worden nog kunnen lezen?
In mijn verbeelding zouden we over enkele eeuwen wel eens in de paradoxale situatie terecht kunnen komen, dat we beter gedocumenteerd zijn over de negentiende en twintigste eeuw dan over hoe de wereld eruit zag toen de oudst levende generatie geboren werd.
Aangenomen dan nog dat de medische wetenschap niet zo snel zo ver vordert, dat de oudst levende generatie van bijvoorbeeld de late 23ste eeuw al in de 21ste eeuw geboren is. Van dat soort futurologie heb ik geen kaas gegeten.
Het eBook is leuk zolang er stroom is. Als de stroom in het land ooit uitvalt, mogen we hopen dat we nog niet alle bibliotheken hebben wegbezuinigd.
Het eBook wordt pas interessant voor mij als alle boeken en artikelen die ik nu op papier heb, via dat medium verkrijgbaar zijn. Ik heb dat jaren tegen een directeur van Selexyz gezegd – Selexyz is nu failliet, trouwens.
Maar meer nog – de verkopers van e-boeken proberen er alles aan te doen dat hun product slechts ‘gehuurd’ mag worden. Het is niet van jou, mag het alleen gebruiken. Dat zie je steeds meer, het gaat overal de norm worden. Niet meer iets kopen = van jou. Nog mag een eBook worden doorverkocht. Hoe lang nog? Geef mij maar een boek!