Het belooft een mooie (wellicht tropische) dag te zijn dus ik geef u nog eens een stukje over een mogelijk zomers fietstochtje: naar het Uddelermeer. Als u begint in Ermelo of Harderwijk, passeert u op de Ermelose heide nog een Romeins marskamp, dat wordt aangegeven met een helaas niet al te geslaagd standbeeld van een legionair. Verder fietsend langs de Flevoweg passeert u wat bossen en weilanden, aan uw rechterhand nog een heide (waarvan ik de naam niet weet) en aan uw linkerhand het Nationaal Hippisch Centrum. Na een kleine afslag naar links, de Paleisweg, komt op een rotonde een wat grotere afslag, de Garderenseweg, die u leidt naar Uddel. Tegenover het theehuis aan uw linkerhand ligt het Uddelermeer.
Ik was er tot een paar jaar geleden nog nooit geweest en dat is toch vreemd want als kind heb ik Pim Pandoer en het monster van de Uttiloch van Carel Beke verslonden. Het Uddelermeer is een van de weinige wat vochtiger plekken in een vrij droog gebied, en bovendien wordt in dit gebied ijzer gewonnen, zodat hier al in de IJzertijd mensen woonden.
Ook in de Vroege Middeleeuwen was hier ijzernijverheid en de betrokkenen moesten natuurlijk worden beschermd, en bovendien moest de weg naar de Zuiderzee, waarover u zojuist aan bent komen fietsen, worden verdedigd. Daarom legden de graven van Hamaland in de tiende eeuw bij het stille meertje een burcht aan, die al sinds jaar en dag de Hunneschans heet. Je staat daar op een grasveld, zo groot als een voetbalveld, aan alle kanten omgeven door een ringwal van wel drie of vier meter hoog. Ik vond het eigenlijk best indrukwekkend.
Het vervelende van het Uddelermeer is dat je er ook weer weg moet en dat Apeldoorn het dichtstbijzijnde spoorwegstation is. Dat betekent dat je de Veluwe over moet en elke routeplanner zal u sturen over de Amersfoortseweg. Die is kaarsrecht en stomvervelend. Ik adviseer u door te steken via Vaassen. Met een kleine omweg krijgt u er nog wat Celtic Fields bij cadeau. Iets zuidelijker kan ook, dan bent u sneller en rijdt u via Wiesel Apeldoorn binnen. In beide gevallen moet je soms over halfverharde wegen.
Uiteraard kunt het tochtje ook in de omgekeerde richting maken: beginnend in Apeldoorn en dan via het Uddelermeer naar het westen, maar dan heb je vaak de wind en altijd de zon tegen.
[Terwijl ik in Armenië was, publiceerde ik een reeksje over toeristische dingen die ik tijdens fietstochtjes in Nederland heb gezien. Tot besluit: Gelderland. Eerder verschenen: Drenthe, Flevoland, Friesland, Groningen, Limburg, Noord-Brabant, Noord-Holland, Overijssel, Utrecht, Zeeland, Zuid-Holland.]
Na Apeldoorn moet jij voorlopig beslist niet doorfietsen naar Doesburg.
https://www.bezoek-doesburg.nl/bekijk-de-agenda/996594198/tentoonstelling-marc-chagall-edelstenen-uit-de-hemel
Nou, vooruit, dan doe ik er ook eentje: ik heb de cursus van gisteren in Gouda gemist, maar ik neem aan dat je ook hier met een grote boog omheen bent gelopen.
https://degouda.nl/gouwekerk-gouda-decor-voor-bible-art-expositie-met-dali-en-chagall/
Bulder
Jona kan ook doorfietse naar het Musee d’Orsee, dat ouwe station om het schilderij van Coubet te bewonderen, nl. De oorsrong van de wereld.
Grappig, ik heb net iemand geadviseerd naar het Musée d’Orsay te gaan, maar niet om dat saaie schilderij.
van rysselberghe dan in gent (marguerite van mons bv.).
Woon al jaren in Hoog Soeren en toch slaagt Jona er in om iets nieuws te onthullen over het Uddeler meer, klasse!
maarten v teeseling
Is station Putten niet dichterbij? Als tiener woonde ik in Putten en mijn vader en ik fietsten wel eens naar het Uddelermeer, maar ik kan me niet herinneren hoe ver dat was. Niet te ver voor een volwassen man en een tienermeisje op gewone (niet-sport) fietsen, maar we waren wel lange(re) fietstochten gewend.
Hoe komt het dat de 4 wal-structuren op de heide tussen Hilversum en Laren als twee druppels lijken op het Romeinse Marskamp bij Ermelo? Alleen kleiner. Maar de vorm, de niet-90-graden-hoeken, de breedte van de wallen, de breedte van de grachten en de richting van de wallen tov het noorden komen overeen. Sterk staaltje toeval?
Nee, geen toeval. Voor zover ik weet is de hypothese dat die structuren bij Hilversum eveneens Romeinse marskampen zijn, minimaal plausibel en mogelijk correct.
Er langs fietsen levert een prachtige tocht op en het inzicht dat mountainbikers geen respect hebben voor deze kampjes en dat de terreinbeheerder (Goois Natuurreservaat) ook niet door heeft dat iets mogelijk heel bijzonders wordt aangetast. 🙁
Waar blijkt dat uit?
Er is in de loop der jaren uitgebreid archeologisch onderzoek gedaan op de Bussumer-, Wester- en Zuiderheide tussen Hilversum en Laren. Uit de Romeinse tijd zijn relatief weinig sporen bekend, afgezien van een halsfragment van een Romeinse amfoor en wat scherfjes Romeins inheems aardewerk.
Er zijn op de Wester- en Bussumerheide verspreid vier ‘schapenkampjes’ te zien. Dat zijn min of meer vierkante, omwalde terreintjes. Die worden echter op hun vroegst in de late middeleeuwen gedateerd.
Verder liggen er op de Bussemerheide nog aaneengesloten walsystemen van de Voorstelling van Naarden, die tijdens de Eerste Wereldoorlog werden aangelegd.
Zie mijn antwoord op Jona.
Verder ben ik het met je eens dat veel mountainbikers lak hebben aan hun eigen gedragscodes. Dat men bij het Goois Natuurreservaat geen oog zou hebben voor de geologische en archeologische waarden van het terrein is echter onjuist.
https://www.academia.edu/3080413/_2010_Romeinse_vondsten_in_het_Gooi
Het Uddelermeer is ook geologisch interessant. Het is namelijk een ‘pingoruïne’ en volgens geologen een van de mooiste van het land.
Een pingo is een ijslens die ontstaat in de permafrost die ontstaat wanneer grondwater bevriest en uitzet. Zo onstaat een heuvel. Wanneer in de bedekkende grondlaag scheuren ontstaan, smelt het ijs door het zonlicht. Uiteindelijk stort het ‘dak’ van de pingo in en ontstaat de ruïne. Aan de randen vormt de afgegleden grond een walletje. Dat kun je nog steeds zien als je rond het meer loopt.
De pingo van het Uddelermeer ontstond in de laatste fase van de laatste ijstijd (het Weichselien), zo’n 12.000 tot 11.000 BP. Omdat het een vrij grote pingo was, groeide het meer niet dicht met veen. Op de bodem (het meer is 17 m diep) ontstond een uniek ‘klimaararchief’. Aan de hand van zaden en pollen kunnen paleobotanici het landschap aan het begin vanaf het begin van het Holoceen reconstrueren.
http://www.geologievannederland.nl/landschap/landschapsvormen/pingoruine
JL mag zich graag per fiets door het landschap bewegen, maar je kunt rond het Uddelermeer ook heerlijk wandelen. Het ‘Uddelemeerpad’ is een klompenpad van 18 km, naar believen in te korten tot 16 en 10 km.
https://klompenpaden.nl/klompenpad/uddelermeerpad/
Mijn kennis van Nederland is schandalig beperkt, terwijl ik er toch vlakbij woon. Maar het Uddelermeer en de Huneschans bezocht ik vorig jaar. Een erg mooie streek en een indrukwekkende site. Ik meen er gelezen te hebben dat het meer vroeger groter was.
‘(…) zodat hier al in de IJzertijd mensen woonden.’
De bewoning van de oever van het Uddelermeer gaat een stuk verder terug. Op het burchtterrein ligt een lage grafheuvel met een ringgreppel die dateert uit de Klokbekercultuur (2000 – 1700 BCE).
Begin deze eeuw deed de toenmalige Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) nog veldonderzoek op een deel van het terrein. Daarbij werden ‘sporen van menselijke activiteit’ aangetroffen uit het midden- en laat-mesoliticum en het midden-neoliticum.
Overigens zijn rondom het meer ook veel sporen gevonden van de Trechterbekercultuur. Op kleine akkers bij de woonhuizen verbouwde men eenkoorn en emmertarwe, de vroegst gecultiveerde tarwesoorten.