Dit beeldje fotografeerde ik onlangs in de afdeling China van het Museum voor Volkenkunde in Leiden. Het stelt een ruiter voor die terugkomt van de hazenjacht. Het is gemaakt ten tijde van de Tang-dynastie, dat wil zeggen in de zevende, achtste of negende eeuw. Dus terwijl in het westen de Franken de hegemonie in Europa verwierven, terwijl het Byzantijnse Rijk de Avaren en Arabieren op afstand hield en in het Nabije Oosten het kalifaat bloeide.
De Zijderoute
Tussen deze mogendheden waren allerlei contacten: kooplieden en andere reizigers trokken langs de Zijderoute en wisselden goederen en verhalen uit. Wandschilderingen uit Samarkand tonen een Chinese prinses die in 648 met de plaatselijke heerser Varkhuman lijkt te zijn getrouwd. (Ik blogde er al eens over.) Er waren militaire confrontaties, zoals de slag aan de Talas die de Arabieren en Chinezen in 751 uitvochten. Westerse huurlingen dienden in de legers van de Tang-keizer. Diens hoofdstad, Chang’an, moet even kosmopolitisch zijn geweest als Constantinopel en Bagdad.
De Chinezen hadden niet alleen belangstelling voor de westerlingen maar hadden ook de middelen om kennis op te doen. Het bovenstaande beeldje is een illustratie. De man draagt een puntmuts en andere kledingstukken die het mogelijk maken hem te identificeren als een van de nomaden op de Centraal-Euraziatische steppe. De vervaardiger van het beeldje lijkt hem ook wat westerse trekken te hebben meegegeven.
Hazenjacht
De hazenjacht is goed gekozen. Het vangen van zo’n snel dier was voor de ruiters van de steppe een behendigheidsproef. De Griekse auteur Herodotos verwijst er al naar als hij vertelt over een veldslag die niet doorging.
Toen de Perzen en Skythen in slagorde waren opgesteld, liep opeens een haas tussen de beide legers door. Onmiddellijk maakten de Skythen met z’n allen jacht op het dier, overal waar het zich maar liet zien. Dat leidde tot een ordeloze bende en een geschreeuw van jewelste.
De hazenjager hierboven is geen Skyth. Die leefden eeuwen eerder. De levenswijze van de steppenomaden veranderde echter maar langzaam, zodat ik het beeldje van de hazenjager in het Museum voor Volkenkunde toch wel durf te vergelijken met de afbeeldingen die de Grieken in hun klassieke tijd maakten van de Skythen. De Griekse kunstenaars waren even gefascineerd door de nomaden van Centraal-Eurazië als de Tang-Chinezen.
[Dit was het 412e voorwerp in mijn reeks museumstukken.]
Volslagen off-topic: via Grondslagen kwam ik hier terecht.
https://www.robertnouwen.be/blog/771504_hoe-ver-kan-je-de-geschiedenis-oprekken
Er gaat een zekere troost uit van de gedachte dat onze zuiderburen er net zo’n potje van maken als wij (als tegenprestatie herinner ik er aan dat het einde van onze kabinetsformatie ferm buiten zicht blijft).
Ik kom graag in het Museum voor Volkenkunde in Leiden met zijn veelzijdige collecties. Soms iets te kunstzinnig tentoongesteld naar mijn smaak, maar informatie is er genoeg. Nu is er ook nog de klapper van een tentoonstelling over Azteken. Het beeldje wat JonaL bespreekt ken ik wel en hij geeft daarbij een mooi verhaal wat ik niet kende. Aanrader: Susan Whitfield (ed.) Silk Roads. Peoples. Cultures, Landscapes (2020). Prijzig, maar in de donkere wintermaanden hebt u veel om van te genieten. In het omvangrijke en prachtig geïllustreerde boek bieden vele specialisten thema’s over de Zijderoute aan. Op bladzijde 75 staat de afbeelding een beeldje uit de Tangperiode. Het onderschrift zegt: ‘Female polo player wearing ‘foreigners’ dress’. Het beeldje heeft een verbluffende dynamiek met een paard in galop.