Pity the Nation

Soms maakt een diepe verslagenheid zich van je meester

Toen ik gisteren mijn hartenkreet schreef over onderwijs, cultuur en wetenschap, wilde ik dit bereiken: dat de lezers zouden begrijpen dat de discussie niet moet gaan om arbeidsvoorwaarden, studieachterstanden, cultuurbezuinigingen, werkdruk, online-onderwijs of de sluiting van musea. Al die zaken zijn belangrijk maar ze vloeien voort uit één onderliggend probleem: een bijna agressief anti-intellectualisme. Als je jarenlang niet luistert naar mensen in het basis- en middelbaar onderwijs, als je studenten vijfendertig jaar lang op de mouw speldt dat een te korte opleiding ook wetenschappelijk is, en als je de normen voortdurend naar beneden bijstelt, bereik je vooral dat mensen die verlangen naar breed inzicht gemarginaliseerd raken en dat praatjesmakers boven komen drijven.

Het leidende principe in de discussie over onderwijs, cultuur en wetenschap behoort daarom te bestaan uit één vraag: hoe committeren we ons land weer aan inzicht? Daarom schreef ik een stuk met adviezen, stuk voor stuk onpraktisch maar gericht op de mijns inziens belangrijkste kwestie.

Eigenschappen die praatjesmakers niet hebben en inzichtzoekers wel, zijn zelfkritiek, bescheidenheid en het vermogen te leren van fouten. Zelfs als anderen die fouten maken.

Dus als minister van Justitie Grapperhaus meent dat hij kan wegkomen van een overtreding van de corona-regels met een halfbakken excuus, en als de koning zichzelf in opspraak heeft gebracht, dan leer je daarvan als je minister van Financiën bent. Je gaat niet schaatsen. Minister Wopke Hoekstra deed dat wel.

Niet dat het een halsmisdrijf is – wie alle coronaregels al een jaar tot op de letter naleeft, werpe de eerste steen – maar als bewindspersoon moet je nu toch wel weten dat je een voorbeeldfunctie hebt en dat je bepaalde dingen niet moet doen. Dit behoor je na een jaar te hebben geleerd. Maar minister Hoekstra denkt dat hij voldoende weet, blundert dus naar een publicitaire ramp en maakt het wéér moeilijker het volksgezondheidsbeleid overtuigend uit te dragen.

Dit is dus wat ik gisteren bedoelde. Als voorbeelden van de minachting voor kennis noemde ik toen talkshows met pseudowetenschappers, de willekeurige sluiting van culturele instellingen, academische betaalmuren en een minister-president die (niet voor het eerst) aangeeft wetenschap niet te begrijpen. Ik voeg toe: bestuurders die weigeren van fouten te leren.

En dat, dat vind ik dus het meest beangstigende aan de huidige situatie. Er zijn grote problemen maar onze bestuurders ontbreekt het aan de meest basale vaardigheid die een bestuurder dient te hebben: verlangen naar inzicht.

Pity the nation whose statesman is a fox,
whose philosopher is a juggler,
and whose art is the art of patching and mimicking.

 

Deel dit:

24 gedachtes over “Pity the Nation

  1. Peter Vermaat

    Jammer dat ook bij deze roep om “voorbeeldgedrag” van een publiek figuur de afgunst zo duidelijk de boventoon voert. “… wie alle coronaregels al een jaar tot op de letter naleeft, werpe de eerste steen …” had als tekst kunnen, nee moeten, volstaan.

    1. Jammer dat u uw persoonlijke, subjectieve interpretatie tot objectieve conclusie probeert te verheffen ipv u te beperken tot wat er daadwerkelijk staat.

      1. Frans

        Je kunt wel een heleboel moeilijke woorden gaan gebruiken, maar een verband tussen de oproep tot beter onderwijs van gisteren en Wopke Hoekstra die ging schaatsen zie ik ook niet. Laat die man lekker en de anderen ook. Er is al gezeur en malaise genoeg de laatste tijd.

        1. Gelukkig dan maar dat mijn vorige reactie over het woord ‘jaloezie’ ging en niet over een eventueel verband tussen die twee zaken. Of er al genoeg is van mijn eigen gezeur bepaal ik lekker zelf; mijn eventuele malaise heb ik altijd al voor me gehouden.

    2. Marcel Buurman

      Waar zijn we toch mee bezig, als we ons hier zo druk om maken? Een minister gaat op een werkbezoek naar Thialf, waar de profschaatsers trainen, en schaatst twee rondjes mee met Sven Kramer. Hij gaat niet trainen in een illegale sportschool of zo. Dit is duidelijk iets anders dan het bruiloft incident met Grapperhaus. Wat ook nog wel meeviel, als je de situatie nuchter bekijkt, maar waar de commotie nog wel te begrijpen is.

      1. Waar we toch mee bezig zijn, dat zei Frans hierboven al – zeuren. En zeuren vind ik persoonlijk erg lekker nu en dan. U blijkbaar ook,want u zeurt over andermans gezeur.

  2. Charles van den Broek

    Ik geloof dat de arbeidsvoorwaarden sterk zijn verslechterd, weinig met een anti- intellectuele houding te maken heeft. Dat is nl voor vrijwel iedereen het geval, van professor tot vuilnisman.

    De aanpassing van arbeidsvoorwaarden in negatieve zin ( zoals we dit gegeven maar zullen noemen) heeft volgens mij meer te maken met de sinds ongeveer jaren 80 overheersend aanwezige ( en aangehangen!) neoliberale filosofie, waarin de mens van doel tot middel werd. Materialisme in het kwadraat- succes is een keuze, en alleen wat (direct) poen oplevert is nuttig. “Werken zal je, kreng- en hard ook. Waar betaal ik je anders voor?”, en “Schilderijen maak je maar in je vrije tijd, joh”, hoor je elke rechtgaarde VVDer gniffelen als er protest uit de artistieke sector klinkt op weer een bezuiniging. Kunst is in die filosofie een uurtje ontspanning, die geen diepere betekenis hoeft te hebben. En kennis? “Als je iets niet weet, zoek je het toch op? Google is je vriend! Wat heb je er eigenlijk aan of je weet dat er ergens een tempel voor die of gene god staat?”, en meer van dat soort plattitudes hoor je regelmatig.

    Het gevolg is dat de maatschappij verjohndemolliseert, met vrijwel uitsluitend derderangs musical ‘vertier’ in de theaters en opleidingen worden gekozen met het oog op de kans op een baan. Ayn Rand heeft heel wat op haar geweten, al moet je haar nageven dat het best knap is dat deze met zoveel gelul zoveel mensen wist te overtuigen. Aan de andere kant, economiestudenten waren al nooit de slimste jongetjes van de klas…

    Of daar nog enige remedie tegen is, weet ik niet. Je kunt een paard wel naar het water leiden, maar niet dwingen te drinken. Als ik afga op de houding van de bevolking (kijkcijfers RTL, stemgedrag, de absolute onwil om naar muziek in een andere taal dan Engels of Nederlands te luisteren, om maar enkele zaken te noemen), zijn de meeste mensen best blij met die geestelijke leegte waarin ze zich bevinden…

    1. Martin

      Ach, daar heeft Baudet het ook steeds over. Er is teveel plat vermaak, te weinig belangstelling voor musea en klassieke muziek, etc. De aap komt nu uit de mouw: het gaat niet om links tegen rechts, maar om opgeleid versus plebs. Want het is ook nog zo dat veel geld hebben ook niet altijd samen gaat met een hoge culturele standaard. We zijn nu weer terug bij het zeer intelligente 19e eeuwse conservatisme.

  3. “… dat de lezers zouden begrijpen dat de discussie niet moet gaan om …”
    En ook niet om de hoogte van het minimumloon, waar links en rechts op dit moment mooie sier mee maken. Nogal wat mensen die hieronder lijden en aan het einde van de maand dagen overhouden zijn nl. laaggecijferd en kunnen bijna per definitie niet met geld om gaan. Dan helpen een paar tientjes in de maand erbij niet. Het idiote calvinistisch/neoliberale systeem van financiële schuld op financiële schuld stapelen (zie bv. de beroemde dame uit Wijdemeren) helpt uiteraard vooral op negatieve wijze. De grootste prestatie van onze geliefde minister-president met zijn waanzinnig gave land is dan ook een verdubbeling van het aantal daklozen.

  4. GC

    Ik zie ook een afkalving in het taalonderwijs: er staat in de laatste alinea “vindt ik”. Maar goed, wie zonder taalfouten schrijft werpe de eerste steen.

  5. Bonne Rook

    Iedereen moet kunnen sporten. Iedereen moet zich vrij kunnen bewegen. Niemand meer een PCR-test. Dan zijn er nul besmettingen en verdwijnt de corona vanzelf, zijn geen vaccinaties nodig en Hoekstra hoeft geen Zwarte Piet te krijgen.

    1. Stimuleert ook die belangrijke economische sector, het begrafeniswezen. En is een uitstekende remedie tegen het fundament van alle wereldproblemen: overbevolking.

      1. Rob Duijf

        Overbevolking is een zeer ernstig probleem, – misschien wel het grootste probleem – maar niet het fundament van alle wereldproblemen. Die problemen bestaan namelijk niet op zichzelf, maar hebben een en dezelfde oorzaak: gebrek aan bewustzijn. Dat gaat een cynisch brilletje zeker niet oplossen.

        1. Natuurlijk bestaan die wereldproblemen niet op zichzelf, dat schrijf ik nou net. Ze staan allemaal op hetzelfde fundament: overbevolking. Noem maar eens een wereldprobleem dat niet sterk verminderd wordt door de wereldbevolking terug te brengen tot 10%. Dat kunt u cynisch noemen zoveel u wilt, de conclusie blijft correct.
          Dat dit geen oplossing is snap ik ook wel, zo dom ben ik ook weer niet. Alleen voorspel ik er meteen achteraan dat uw “gebrek aan bewustzijn” evenmin iets zal oplossen. Toen de Titanic zonk leden de passagiers daar bepaald niet aan. Ik heb het al vaker geschreven, u houdt ervan uzelf met mooie woorden voor de gek te houden. Daarmee lijdt u, cynisch genoeg, zelf aan een gebrek aan bewustzijn.
          En voor u uw andere favoriete riedel afdraait: ik doe behoorlijk wat om de schade te beperken, in allerlei opzichten.

          1. Rob Duijf

            ‘Noem maar eens een wereldprobleem dat niet sterk verminderd wordt door de wereldbevolking terug te brengen tot 10%.’

            Je stelt jezelf de vraag niet, waarom er overbevolking is. Als je dat niet doet, ben je met symptoombestrijding bezig.

            Leven moet voldoen aan een aantal basisvoorwaarden: Voedsel, Veiligheid en Voortplanting. Neem nou konijnen. Dat zijn predatiedieren. Het leven van zo’n pluizebolletje is doorgaans kort, dus heeft ie een hoge voortplantingssnelheid. Haal het beestje uit zijn natuurlijke habitat en laat er 13 rondlopen in Australië, want dat is leuk om op te jagen. Dat vindt Stampertje helemaal te gek, want daar heeft hij – afgezien van de mens – geen natuurlijke vijanden. Na 150 jaar heb je een ware plaag.

            Dus introduceerde de Australische regering in 1953 myxomathose, een virus dat in twee jaar tijd het aantal konijnen terugbracht van 600 miljoen naar 100 miljoen. Na verloop van tijd werden de konijntjes echter resistent en nam de sterfte weer af. Er werden nog tal van andere virussen ingezet, maar telkens treedt weer resistentie op. Tot op de dag vandaag is het konijnenvraagstuk dan ook niet opgelost.

            Nu is de moderne mens niet alleen duizenden jaren geleden al uit de natuur gestapt, hij heeft zich ook losgedacht van de natuur. Voortplanting is geen basisvoorwaarde meer om de soort in stand te houden. Het krijgen van kinderen is door ongelijkheid voor velen een sociale verzekering geworden, allerlei geestelijken roepen op tot vermenigvuldiging, verbieden voorbehoedsmiddelen en seksuele voorlichting is taboe. Blanken zijn bang dat hun vermeende ras en samenleving ‘homeopathisch wordt verdund’ en roepen op tot het krijgen van veel blanke kindertjes en in sommige culturen wordt het krijgen van kinderen zelfs beloond. En neuken is ook gewoon lekker en als je niet oppast, komen daar kindertjes van. Maar abortus mag dan weer niet van conservatieven en geestelijken.

            Ach ja, we slaan elkaar de hersens in, er sterven mensen als ratten door oorlogshandelingen, honger en archaïsche ziekten. Door onze voortreffelijke medische wetenschap leven we steeds langer en worden we als soort steeds zwakker, omdat er geen natuurlijke selectie meer plaatsvindt. Totdat er nieuwe ziekten ontstaan, zoals Sars-CoV-2 nu zijn tol eist. Ook daar zullen we weer van herstellen. De demografische prognose voor de wereldbevolking staat voor 2050 op tienmiljard…

            ‘Dat kunt u cynisch noemen zoveel u wilt, de conclusie blijft correct.’

            Jouw conclusie is niet correct, omdat deze is gebaseerd op de aanname dat alle problemen worden opgelost door alleen de aantallen terug te brengen, zonder oog te hebben voor de oorzaak. Overbevolking heeft te maken met ons gedrag en dat wordt aangestuurd door ons bewustzijn. Daar ligt het probleem en ook de oplossing. Of je dat nou leuk vindt of niet.

          2. Weetnieveel

            “Noem maar eens een wereldprobleem dat niet sterk verminderd wordt door de wereldbevolking terug te brengen tot 10%.”

            Plasticvervuiling.

            1. Rob Duijf

              Zeker. Maar ook hiervoor geldt dat plastic niet uit de lucht komt vallen; het zit in ons milieu, omdat wij het er in stoppen. Als we dat niet inzien, dan gooit die veronderstelde 90% minder mensen nog altijd 10% plastic weg…

              1. Weetnieveel

                Al zou die 10% mensen die overblijft nooit meer plastic gebruiken dan zit men nog steeds met het probleem van de alreeds bestaande plasticvervuiling. Plastic is n.l. niet biologisch afbreekbaar. Bewustzijns- of gedragsverandering verandert daar niets aan.

  6. Rob Duijf

    @Weetnieveel

    Precies! Daarom is het zo belangrijk dat we er nu voor zorgen dat er niet nog meer plastics in het milieu terechtkomen. Daar kunnen we door bewustzijn – d.i. ten volle beseffen wat we doen – cq gedragsverandering wel iets aan doen! Dat geldt voor producenten en voor consumenten en dat zijn we uiteindelijk zelf. Ondertussen kunnen we ook werken aan methoden om die rotzooi weer zo goed mogelijk uit ons milieu te krijgen.

Reacties zijn gesloten.