Ik had het over de Babylonische Oorlog en mijn oud-docent Bert van der Spek, tevens auteur van het handboek waaraan ik een reeks wijd, herinnert me er terecht aan dat de ambities van Antigonos Eénoog en Seleukos de Overwinnaar niet zó verschillend waren. Ze wilden allebei een zo groot mogelijk gebied regeren, ruwweg zoals Alexander had gedaan, en Seleukos is daarin eigenlijk verder gekomen dan Antigonos. Als er een verschil is, is het dat Antigonos’ poging plaatsvond toen het Alexanderrijk nog iets van een levende herinnering was, terwijl Seleukos het veertig jaar na de dood van Alexander probeerde, toen de verdeeldheid in feite een al voldongen feit was geworden.
Seleukos, die heerste over een groot deel van Azië, kreeg zijn kans in 281 v.Chr., toen hij in een conflict verzeild raakte met Lysimachos, een andere opvolger van Alexander. Deze had vanuit Thracië een rijk opgebouwd rond de Egeïsche Zee. Efese was voor hem een residentie en daar wilde hij worden bijgezet. Zijn grafmonument stond veertien kilometer verderop op de plek die Belevi heet. Hij zou er alleen niet worden begraven.
In 281 stond zijn leger tegenover dat van Seleukos op de plek die bekendstaat als de Kyros-vlakte – ik blogde er al eens over. In de veldslag verloor hij zijn leven, zijn koninkrijk en de kans op de verhoopte bijzetting in het Belevi-mausoleum. Seleukos werd korte tijd daarna vermoord, dus lang heeft hij niet kunnen genieten van de vereniging van de Europese en Aziatische gebiedsdelen van het Alexanderrijk.
Het graf heeft enige tijd leeg gestaan. Uiteindelijk is koning Antiochos II de God er in 246 in werd bijgezet, een kleinzoon van Seleukos.
Het Belevi-mausoleum was, zoals wel meer grafmonumenten, waarschijnlijk geïnspireerd op het Mausoleum van Halikarnassos. In elk geval mat de tien meter hoge vierkante onderbouw, waarin zich de grafkamer bevond, een kleine dertig bij dertig meter. Dit deel was uitgehouwen uit de rots – dus niet gebouwd uit natuursteen – en bedenkt met platen van natuursteen. Daar bovenop stond een soort omloop met achtentwintig zuilen. Als de parallel met het Halikarnassische mausoleum juist is, verhief zich hierboven een piramideachtige bovenbouw, bekroond met een standbeeld van de overledene.
De sarcofaag bevindt zich tegenwoordig in het Museum van Selçuk, samen met twee beelden van leeuwen. Andere delen van de decoratie bevinden zich tegenwoordig in het prachtige Museum van İzmir: griffioenen en een fries met een kentauromachie, d.w.z. een strijd tussen kentauren en mensen. Dit was een veel voorkomend thema, dat de overwinning van de beschaving op de barbarij voorstelt. Dat roept de vraag op welke oorlog bedoeld kan zijn: die van Lysimachos tegen de Thraciërs of die van Antiochos tegen de Keltische invallers in de regio. Ik weet het niet.
[Dit was het 394e voorwerp in mijn reeks museumstukken.]
“Ik had het over de Babylonische Oorlog”
Oei, het was me niet eens opgevallen dat deze korte serie afgelopen was. Dan schrijf ik mijn evaluatie maar hier.
De Babylonische Oorlog, net als de paar Diadochen die erna kwamen, is saai. In hondentermen: het was een partijtje hoog pissen met als doel de territoria af te bakenen. Die territoria waren vrijwel hetzelfde als voor de veroveringen van Alexander de Grote en de machtsverhoudingen al helemaal. Kortom: een typisch geval van plus ca change, plus c’est la meme chose.
Een paar decennia later brak de Eerste Punische Oorlog uit. Die ging ergens om.
Ja, da’s misschien de reden dat ik deze reeks ook iets minder boeiend vond.
Even ter aanvulling: dit museumstuk boeit me wel.
Die onderbouw heet “uitgehouwen uit de rots” of slaat dat enkel op de grafkamer daarin? Die heet “bede(n)kt met platen van natuursteen”: had die kamer dan geen plafond meer, dus de bovenkant van de in de rots uitgehakte ruimte? Kunnen bedoelde dekplaten wel de beschreven bovenbouw dragen? Ik denk dat daarmee de platen marmer bedoeld zijn waarmee de rots / het mausoleum van buiten bedekt werd, zoals duidelijk wordt in de link die Gybels gaf.