Ethos en gotspe

Frankfurt

Een paar maanden geleden blogde ik over de wijze waarop men in de Oudheid meende dat je een boodschap het meest effectief kon overbrengen. De Griekse filosoof Aristoteles onderscheidde drie aspecten: ethos, pathos en logos. Logos wil zeggen dat een verhaal een kop en een staart moet hebben. Daarover is zoveel te vertellen – denk aan alle redenatiefouten – dat ik er niet over zal bloggen.

Ik blogde destijds over pathos, dat je rekening houdt met het publiek, en dan vooral de emoties. De overheidsvoorlichting bij het referendum over het EU-verdrag in 2005 was een voorbeeld van hoe het niet moest. Men speelde in op angst, met als dieptepunt een filmpje van de VVD met treinen die naar Auschwitz vertrokken. Het werkte averechts want de burger liet zich geen angst aanjagen.

Lees verder “Ethos en gotspe”

Online overtuigen

Sint-Isidorus van Sevilla, beschermheilige van het internet

Het overdragen van wetenschappelijke informatie was lang een kwestie van zenden en ontvangen: de universiteit publiceerde informatie, die de burger dan tot zich nam. Inmiddels krijgen mensen een overaanbod aan informatie en selecteren ze, terwijl het internet de mogelijkheid biedt terug te praten en een wetenschappelijk verhaal compleet monddood te maken. Het is, voor wie op zoek gaat naar informatie, moeilijk nog een grens te trekken tussen goed en slecht. Ik illustreerde dit onlangs met de iranologie, en de parallel met de huidige klimaatdiscussie is makkelijk te zien.

Op de bijeenkomst die de Vereniging voor Wetenschapsjournalistiek en -Communicatie Nederland en het Platform Wetenschapscommunicatie vorige week in de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen belegden, kwam het einde van het zender-ontvanger-model ter sprake. Twee sprekers, Cees van Woerkum en Hans Laroes, wezen erop dat je de burger met zijn vragen serieus moet nemen. Doorvragen naar de achterliggende zorgen en aannames. De discussie aangaan.

Lees verder “Online overtuigen”