Unperson of the Year

Zoals bekend heeft Time Magazine de gewoonte elke december iemand uit te roepen tot “person of the year”. Het gaat dan om iemand die de aandacht van de journalisten heeft weten te trekken met opmerkelijke uitspraken of daden. Of, anders gezegd, de man of vrouw waarmee de meeste exemplaren van Time werden verkocht. Dit jaar is het geen ander dan paus Franciscus.

Niks mis mee. De man is er, met een heel simpel “back to basics”, in geslaagd het Vaticaan weer te maken tot een morele autoriteit. Niet dat je het met zijn opvattingen eens moet zijn. Ik denk dat de pauselijke weerzin van abortus, hoezeer ook voortkomend uit de leer van zijn kerk, niet getuigt van veel empathie tegenover de vrouwen die naar het ziekenhuis moesten. Ik denk ook dat een groot deel van het pauselijk optreden vooral bewijst dat hij slim weet om te gaan met de media. Wie ’s nachts anoniem aalmoezen gaat geven, wéét dat het zal uitlekken. Een paus is immers nooit anoniem. Dit gezegd zijnde, ik vind de huidige paus, vergeleken met zijn twee voorgangers, een verademing.

Toch denk ik dat een andere “person of the year” misschien meer voor de hand zou hebben gelegen en ik zou de gepasseerde kandidaat daarom willen aanduiden als de “unperson of the year”: een Orwelliaanse uitdrukking voor mensen die door het almachtige staatsapparaat worden weggeschreven uit het grote verhaal. Iemand die niet mag bestaan en van foto’s wordt weggeretoucheerd.

Ik bedoel Edward Snowden. Er zijn behoorlijk wat kanttekeningen te maken bij de door hem ontketende affaire. Zoals ik al eens opperde, denk ik dat we te maken hebben met een enorme afleidingsmanoeuvre: de omvang van de NSA was te groot om verborgen te blijven, dus werd het naar buiten gebracht op een voor de democraten én republikeinen gunstig moment, en wel door iemand die met selectieve informatie en een hoop desinformatie naar China en Rusland mocht overlopen. Ik denk ook de affaire kleiner is dan hij lijkt, omdat iedereen er al rekening mee hield dat je moest uitkijken met je dataverkeer. Maar ik denk tevens dat Snowden als geen ander bij de mensen heeft laten inzinken dat onze overheidsapparaten gevaarlijk ongecontroleerd zijn.

Sinds het einde van de Koude Oorlog is het Vrije Westen minder alert geworden op zijn vrijheden. We zijn gaan denken dat we leefden in de beste van alle mogelijke werelden en dat is nog steeds waar ook. Maar we nemen het voor vanzelfsprekend aan en we kijken niet meer hoe we onszelf kunnen verbeteren.

Ik voel afkeer van Snowden, maar dat is geen reden te ontkennen dat hij velen wakker heeft gemaakt. Jullie dachten dat vrijheid, de rechtsstaat, privacy en welvaart jullie rechten zijn? Jullie dachten dat ze vanzelf spraken? “Sorry,” houdt Snowden ons voor, “je zult ze moeten bevechten, steeds opnieuw.” Het zou Time hebben gesierd als de redactie, door hem tot Persoon van het Jaar uit te roepen, die grimmige boodschap onder de aandacht had gehouden. Nu dreigt ze langzaam vergeten te raken.

Deel dit:

4 gedachtes over “Unperson of the Year

  1. Ik las ergens dat de verzamelde data zo omvangrijk zijn dat de NSA niet genoeg analysecapaciteit heeft om al het materiaal te beoordelen. Dit gezegd zijnde, vind ik dat je dus geen enkele overheid kunt vertrouwen. Met het oordeel over de paus ben ik het volledig eens: hij is een verademing en ik hoop dat hij de katholieke kerk hervormt tot een kerk die in de realiteit van de 21e eeuw leeft. Een van zijn betere pr-stunts is zijn bekendmaken dat hij nog uitsmijter geweest is bij een nachtclub tijdens zijn jonge jaren.

  2. Ook al werk ik er zelf voor, vind ik dat je geen enkele overheid moet vertrouwen. Ongeacht of je ze kunt vertrouwen of niet, blijk altijd kritisch denken en handelen.

    Wat betreft Snowden, dit gaat mensen ook niet wakker schudden.

  3. Michael van der Lee

    Als Amerikaans blad was het geen optie om Snowden tot ‘Man of the Year’ te benoemen. Men was nooit het Witte Huis meer ingekomen.
    Eenzelfde realiteit als dat ieder land tegenwoordig een (mini) NSA heeft. We kunnen net zo goed Moscow, Beijing of Paris bellen of ze onze verloren gegane back up-data terug willen zetten.
    In feite bracht Snowden niets nieuws. Alleen misschien m.b.t. de omvang. Ook in dat opzicht geldt eerder onze naïviteit.

  4. Olav

    Ik begrijp Jona’s afkeer van Snowden niet. Deze jongeman is wat mij betreft gewoon een held. Deed wat hij vond dat gedaan moest worden. Hij zal vast ook onaangename trekjes in zijn persoonlijkheid hebben, die hebben we immers allemaal wel als je ernaar gaat zoeken. Maar dat doet niets af aan zijn prestatie.

    In een grote, vooraf bedachte afleidingsmanoeuvre geloof ik ook niet. Dat is me te vergezocht.

Reacties zijn gesloten.