De zwarte stenen stele hierboven is te zien in het Archeologisch Museum van Antiochië. Ze is ontdekt in wat nu een buitenwijk van die stad is. De stele is opgericht door de Assyrische koning Adad-Nirari III, die u moet plaatsen rond het jaar 800 v.Chr. Het monument diende om de grens aan te geven tussen het gebied van twee van zijn vazalvorsten, Ataršumki van Arpad en Zakkur van Hamath. De laatste lijkt wat land te hebben moeten afstaan in de vallei van de Orontes.

Dat de Assyrische koning bemiddelde, is niet zo vreemd, want hij was nu eenmaal de machtigste heerser van die tijd. Hij kon zich geloofwaardig garant stellen voor de naleving. Het is echter wél opvallend dat ook Aššur en andere goden uit Assyrië worden genoemd in wat een lokaal dispuut was. Blijkbaar ervoeren Ataršumki en Zakkur de macht van de Assyrische goden als reëel in Syrië.

De afbeelding bovenaan toont koning Adad-Nirari en zijn generaal Šamši-ilu (die het verdrag dicteerde) aan weerszijden van een zuil. Dit is vermoedelijk een asjera: een paal die de aanwezigheid aangaf van een godheid. Daaronder staat de eigenlijke tekst, die bestaat uit de koninklijke titels, de bepalingen van het verdrag, een opmerking dat Adad-Nirari het stuk land heeft overgedragen, en tot slot een reeks vloek- en zegenbepalingen voor degenen die het verdrag schenden en handhaven.

Er zijn honderden van dit soort verdragen geweest en niets van deze tekst is exceptioneel. Behalve natuurlijk dat we deze tekst nog over hebben. Opmerkelijk is bovendien dit: het genre bewijst dat de Assyriërs een geavanceerde staat hadden opgebouwd, waarin belangrijke zaken bijna routinematig op schrift werden gesteld. Let wel: dit is de tijd waarin in het verre westen ene Homeros de Ilias samenstelde, waarin de schrijfkunst één keer wordt vermeld en wel als iets dat zeldzaam is en gevaarlijk kan zijn. Anders gezegd, de Grieken waren nog niet echt aan het schrijven gewend, terwijl de Assyriërs al een grotendeels schriftelijke administratie hadden.

De vertaalde tekst is hier.

[De expositie over Nineveh in het RMO duurt van 20 oktober tot en met 25 maart 2018. Meer stukjes over Assyrië vindt u hier.]