Zolang ik me kan herinneren vinden rechtse populisten – vraag me even niet om een definitie – dat er teveel geld gaat naar de publieke omroep en dat de markt het beter doet. Dat is onzin en dat weten opgemelde populisten ook. Als het gaat om een belangrijke zaak als het afsterven van het koraalrif maakt geen van de commerciële omroepen iets als dit en ook kunnen de diverse RTL-en geen follow-up geven als deze, dit of dat.
Dat neemt niet weg dat het politiek handig kan zijn te mopperen over de publieke omroep. Je praat de achterban wat naar de mond en behoudt zo het draagvlak om in onze vaderlandse coalitiepolitiek de concessies te doen die je nu eenmaal moet doen. Links partijen hebben om die reden een abonnement op het opheffen van parkeerplaatsen. Democratie gaat immers niet om goed bestuur maar om breed draagvlak.
***
Ik zou me hier boven verheven willen voelen, maar zo superieur ben ik niet. Een week of twee geleden betrapte ik me op sterk gevoelde onderbuikwrevel over de publieke omroep.
Een buitenechtelijk kind en zijn vader, een Spaanse prins, ruzieden om een koninklijke titel. Een twist om de schaduw van een ezel. De kwestie zal alleen belangrijk worden indien Spanje ooit nog eens de huidige dynastie beu mocht zijn en op zoek zou gaan naar een andere koninklijke familie. Het lijkt me een no brainer dat het land nog eerder een republiek zal worden. De uitkomst van de familieruzie zal de wereld dus nooit veranderen en vormt daarom geen nieuws. Een serieuze krant zou het hooguit plaatsen als bladvulling.
Op een serieuze internet-site als de website van de NOS is dat niet nodig. Er is daar immers geen pagina die vol moet. Je kunt datgene wat nieuws is publiceren en je kunt stoppen als dat klaar is. Omdat online de dwang ontbreekt om een pagina te vullen, kun je de familieruzie online gewoon negeren. Wat je zéker niet doet, is er ook nog een koningshuisdeskundige bij vragen om een mening te geven.
Toen ik het las, ergerde ik me vooral aan het woord “koningshuisdeskundige”. Wat een dikdoenerij om iets dat maar een trivialiteit is. In tweede instantie vroeg ik me af waarom ik me eigenlijk stoorde aan dit non-nieuws. Toen ineens realiseerde ik me hoezeer het voortkwam uit een onderbuikgevoel dat op zijn beurt weer voortkwam uit een al dan niet juist beeld van wie ik zelf ben.
***
Ik verbeeld me dat ik gemiddeld hard werk om mijn geld te verdienen. Ik heb daarbij de gemiddelde hoeveelheid pech, een ondergemiddelde hoeveelheid energie en bovengemiddeld veel geluk. Wat betreft het eerste kunt u denken aan een sollicitatieprocedure die doorgestoken kaart bleek, wat betreft het tweede kunt u denken aan mijn gezondheid en wat betreft het laatste, u leest hier waarom ik bovengemiddeld geprivilegieerd ben. Als fietser in Amsterdammer heb ik weinig op met verkeersregels, maar ik betaal netjes mijn belastingen, mijn huur, mijn premies. Kortom, ik denk dat ik geen heilige en ook geen duivel ben. Ik ben een gewone gemiddelde burger.
Ik las het stukje over de koningshuisdeskundige na enkele drukke dagen. Ik was drie dagen zelfs niet aan de ontspanning van deze blog toegekomen. Wat me feitelijk stoorde was de combinatie van de holle deskundologie van de koningshuisdeskundige en de luie journalistiek van degene die een non-item tot nieuws promoveerde. Terwijl ik op de grenzen van energie stuitte, zo leek het, liepen zij er de kantjes vanaf. Op het gevaar af te klinken als de boze cafébezoeker die klaagt dat het allemaal gebeurt van zijn belastingcenten: van een organisatie die vanuit de gemeenschapsmiddelen wordt gefinancierd, verwacht ik kwaliteit.
Zoals ik zei: onderbuikgevoelens. Ik zal mijn ergernis niet uitvergroten tot algemene kritiek op de publieke omroep. Volgens mij worden mijn belastingcenten daar meestal best goed besteed. Maar toch: beste webredacteur van de NOS, soms is er gewoon geen nieuws. Laat de website dan zoals ze is, plemp er geen trivialiteiten op en laat koningshuisdeskundigen ergens anders hun koningshuisdeskundigheid uitventen.
“dat de markt het beter doet. Dat is onzin ….”
De reden is veel eenvoudiger – het begrip “beter” is hier volstrekt ongedefinieerd.
Je onderbuikgevoelens zijn nog te beperkt. De zogenaamde kwaliteitskranten waar je anders zo hoog van opgeeft hadden het onderwerp ook in hun internetedities, inclusief De Morgen. Appeleren aan de onderbuik verkoopt.
Hiermee ben ik het zeer eens!
Mijn droefenis, misprijzen en onderbuikgevoel ging over de NOS. De met miljoenen op de been gehouden staatsomroep besloot het woord ‘blank’ te vervangen door ‘wit’. NOS-directeur Gelauff vindt het vreemd om zwarte mensen zwart te noemen en witte mensen blank. Hij vindt “dat er iets scheef zit. Blank heeft associaties met schoon en rein. Wit is gewoon een kleur. We gebruiken bij voorkeur wit in berichten omdat blank in tegenstelling tot zwart een positieve connotatie heeft”.
Deze racistische nieuwspraak is conform de eis van Afro-kleurlingen, die ‘wit’ gebruiken om het “inherente racisme van de blanke volken” te bestrijden. Misschien zijn er toch nog een paar NOS-medewerkers die hier een afkeurend onderbuikgevoel bij krijgen.
Ik schrijf deze stukjes omdat ik mijn eigen onderbuikgevoel wantrouw. Ik heb die gevoelens ook niet voor niets. Maar ik zou ze toch niet als leidraad willen nemen.
Marcel Gelauff is de hoofdredacteur, niet de directeur van de NOS.
Ja, wat Afro-kleurlingen zeggen moeten we vooral niet serieus nemen, want dat is zooo racistisch.
ik heb nog eens naar m’n lijf gekeken en geconstateerd dat er weinig echt wit aan is, ik ben gewoon blank vermoed ik.
Als ik wit ben, zou dus iedereen die niet wit is, zwart moeten zijn. Noemen we vanaf nu dus iedereen in dit land ‘zwart’ als ze ook maar een kleurtje hebben? We hebben net een paar jaar die vreselijk polariserende discussie over Zwarte Piet achter de rug, met als voornaamste tegenargument dat allochtonen zich niet met die benaming willen associëren, dacht ik. En nu moet ik iemand op tv zijn die verdedigt dat de NPO ‘blank’ door ‘wit’ gaat vervangen, omdat dit woord een beter opponent van ‘zwart’ zou zijn? Is er een nog betere zet voorspelbaar die hier de verhoudingen tussen allochtonen en autochtonen op scherp gaat zetten door het binnenhalen van Amerikaanse, ja zelfs apartheid-Zuid-Afrikaanse terminologieën?
Volgens mij is de NOS een stiekeme FvD aanhanger – dit soort ‘aanpassingen’jaagt het aantal stemmers voor die partij de hoogte in denk ik.
Dit land gaat rap naar de klote(n).
Ik heb vooral een probleem met new speak.
Ik heb een beetje problemen met het feit dat modern taalgebruik in het Engels moet. Maar ik lig er echt niet van wakker, hoor. Ik merk trouwens bij mezelf dat ik dikwijls Engelse woorden en zinnen gebruik als ik het bijvoorbeeld over computers heb. Maar ik voel me er niet schuldig over. Hoogstens een beetje dubbel…
@henktjong
Zo blijft het dichter bij de originele tekst van de schrijver George Orwell.
Maar zo je wilt; nieuwspraak.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Newspeak
“Ik heb die gevoelens ook niet voor niets…”
Daar is niets mis mee! Die onderbuikgevoelens zijn er inderdaad niet voor niets. Alleen mag je ze niet cultiveren, zoals de links of rechts extreme partijen.
Bijvoorbeeld: Mijn vrouw (Nederlandse) en ik (Vlaming) hebben allebei een hekel aan het NOS-journaal vanwege het feit dat er of non-nieuws in verteld wordt, dat hoogstens in een actualiteiten of in een praatprogramma thuishoort, of belangrijk nieuws niet ter sprake komt. Het Belgische, Franse en Duitse journaal vinden we uitgebreider en vaak relevanter. We horen dit ook van andere mensen in onze kennissenkring. Het kan ook zijn dat we hier een onderbuikgevoelen cultiveren, waardoor het zich telkens versterkt.
Maar: onderbuikgevoelens moeten – daar heb je volkomen gelijk in – niet als leidraad gaan dienen. Maar je hebt die gevoelens niet voor niets, je rationele afwegingen (deels onbewust) zijn waarschijnlijker belangrijker dan je denkt. Soms kunnen je onderbuikgevoelens over een onderwerp ineens omslaan, na het verwerven van meer kennis over het object van deze gevoelens. Dat heb ik een aantal keren meegemaakt.
Maar soms blijven ze bestaan op goede rationele gronden.
Zo (en ik zal hiermee waarschijnlijk een aantal volgers van dit blog tegen de schenen schoppen) vind ik een erfelijke monarchie in de twintigste eeuw onbegrijpelijk. Ik ben in hart en nieren republikein. En in mijn kennissenkring en familie steek ik dat ook niet onder stoelen of banken. En dan te bedenken dat Nederland de eerste Republiek was in Europa. Ik heb niets tegen de koning en zijn gezin, maar wel tegen de erfelijke monarchie, zelfs al heeft ze nu praktisch geen politieke macht meer. Henk Vonhoff, nota bene historicus wilde ooit aantonen in een artikel in het NRC dat de monarchie in Nederland de eenheid van het volk bewaarde. Dan heeft hij nooit de politieke geschiedenis van de laatste twee eeuwen gelezen!
Er zijn meer voorbeelden. Ik verwijs ook nog even naar mijn reactie op deel 1 van deze blog.
helemaal eens, ik ben ook republikein, ik heb een hekel aan erfopvolging!
Gaap…
Wat is dit voor een reactie?
Ik beken dat ik het me ook afvroeg, maar ik heb hier vaker reacties die ik niet meteen begrijp. Zolang mensen niet worden beledigd, mag hier veel.
Met deze reactie probeer ik kort samen te vatten dat ik dit stukje en de daarop volgende reacties niet zo boeiend vind. Met sommige onderdelen ben ik het misschien wel eens, met andere wellicht niet, maar om je daar nu ook weer druk over te maken, dat gaat mij een beetje te ver.
Vandaar: Gaap.
De “koningshuisdeskundige” had moeten opmerken dat dit geval niet tot zijn competentie behoorde, omdat de familie De Bourbon- Parma geen koningshuis is. Een koningshuisleek dus
En verder zijn blanken alleen wit als ze ziek zijn, hevig geschrokken of albino. Zou de NOS koren op Baudet’s molen hebben willen gooien?
Ik denk dat we de invloed van de hedendaagse ‘royalty’ niet moeten onderschatten. In die ‘allerhoogste’ kringen (‘allerhoogste’ is natuurlijk wel relatief) wordt heel wat af-gekonkeld. Maar dat internationale, allerhoogste netwerk biedt voor personen en organisaties niet zelden toegang tot de bestuurders van multinationals, nationale politieke bestuurders, staatshoofden en allerlei andere lieden die er toe doen. En een titel van het huis De Bourbon is daarin een hoofdprijs.
Of die arme jongen (die staat in een lange traditie van strijd voor territorium dan wel invloed) die ook een titel wil geaccepteerd zal worden mocht hij de strijd winnen (wat niet waarschijnlijk is) ligt niet voor de hand. Maar misschien dat hij er wel een ‘Jonkheertje’ aan over houdt. En dat is misschien toch leuk voor op je cv. En misschien geeft het hem wat voordeel op de huwelijksmarkt en zo…
Bij onderbuikgevoelens kun je ook even aan je kruis krabben en verdergaan waar je was.
“Holle deskundologie” , een prachtterm, die op veel meer vlakken gebruikt moet worden, maar die zeker slaat op mensen die het hebben over koningshuizen. Zij kunnen zich beter hagiografen noemen.
Volgens mij is je observatie over de kwaliteit van het NOS-journaal zeer terecht, ook al is de titulatuurkwestie slechts anecdotisch van nature. Kijk eens de laatste aflevering van Medialogica (over de media in de zaak van de broertjes Ruben & Julian) terug, en let vooral scherp op NOS-hoofdredacteur Marcel Gerlauff en (zijn gebrek aan) argumenten over de NOS-behandeling van deze zaak. Tamelijk schokkend, als je mij vraagt.
Overigens, en geheel terzijde: ook de hagiografische behandeling van een tachtigjarige oud-vorstin in een uurdurende documentaire (ik heb alleen de voorstukjes gezien), zegt genoeg over de kritiekloze benadering van het koningshuis door de NOS.