Hoewel er weinig van valt te herkennen, is dit historische grond: hier is iets verschrikkelijks gebeurd. (De bouwwerkzaamheden zijn overigens van recenter datum.)
De gebeurtenis is door talloze auteurs herdacht. Maar wat is hier gebeurd? Noem dus de plaats – ik vermoed dat dit er snel uitkomt – en noem de gebeurtenis met het juiste dodental. De literaire uitingen hoeft u niet te noemen, want die zijn niet te harden. (Eigenlijk is het vandaag dus minder een literaire dan een historische quiz.)
De vaste lezers van deze blog kennen de prijs: eeuwige roem. Het Nationaal Archief en Archive.org maken geregeld backups van deze site, dus uw knappe antwoord zal nog tot mensenheugenis terug te vinden zijn.
bombardement op Rotterdam. 14 mei 1940. 750 doden (exacte aantal niet bekend)
Nee, dit is niet Rotterdam, al is het in een stad waar ik even graag kom.
Hoe is het alweer = de Bijl;eers of zo = waar dat vliegtuig in gevlogen is =iets ;et ;et dat vuurwerk.
Antwerpen, Van Speyck, 31 slachtoffers.
Dan maar de lucht in!
Antwerpen heeft veel gesloopt, maar is momenteel interessant bezig met de Spaanse Vesten; bezoekt allen de Kipdorp-site (spreekt, zoals de Vlaming, uit als sie-te)!
Over de Spaanse dwangburcht is een aardige detective geschreven: Kisling en Verhuyck: de duim van Alva.
Dat klopt! Roem!
Inslag V1 Antwerpen, 171 doden?
Nee, die was – als ik het wel heb – op de Teniersplaats.
Antwerpen (inclusief deelgemeenten) heeft in de laatste maanden van de oorlog zwaar te leiden gehad onder de aanvallen met de V1-vliegende bom en de V2-raket, met als de droevig dieptepunt de inslag van een V2 op de Cinema Rex aan de Keyserlei op 16 december 1944: 567 doden.
Op onderstaande site een overzicht.
https://pieterserrien.be/boeken/elke-dag-angst/overzicht-v-inslagen-op-belgie/
Ik dacht toch warempel dat het een symbolische foto van het GAK was waarvan in de loop der tijd de bovenste etages waren afgesloopt. Maar nee, daar zit weinig literairs in.
Ah, JL heeft een monument opgericht van een zeer vroege uiting van dom Nederlands nationalisme. Dat Van Speijk zichzelf om zeep wilde helpen moest hij vooral zelf weten (ik zou geneigd zijn hem voor de Darwin trofee te nomineren, maar helaas heeft hij school gemaakt) maar ik betwijfel of die andere 30 hun instemming hebben betuigd.
Vlaamse lezers van deze blog, doe me een lol breng daar bv een plakkaat aan met een leuke mop over Van Speijk. Want zelfs de Wikipedia pagina van Van Speijk bevat echo’s van dat domme nationalisme: “goed voor het moreel”.
Ja, de keuterboeren in hun plaggenhutten vergaten wel een week lang hun eeuwige zorgen om hun dagelijkse bestaan.
https://i.pinimg.com/originals/35/f3/1c/35f31cd59ffe834cbd4637fb0881ceea.jpg
De trots op Van Speijk straalt er van af.
Tijdens mijn stage als archivaris in opleiding aan het gemeentearchief van Amsterdam (1973) kwam ik het archief van een commissie tegen die Van Speyk wilde of moest opkloppen tot nationale held. Het nationalisme was nodig vanwege het geringe enthousiasme in den lande om het “muitziek Belgenrot” mores te leren. Hij moest een praalgraf krijgen in de Nieuwe Kerk (is niet meer geworden dan een soort tuinvaas), en er moest ook een echt monument worden opgericht. Noordwijk had net een nieuwe vuurtoren nodig, dus die hebben ze maar naar hem vernoemd, dat was goedkoper. Aan de omgekomen bemanning van de kanonneerboot werd geen woord vuil gemaakt. Ik kan er nog kwaad om worden.
De vuurtoren van Egmond aan Zee heet naar Van Speijk (zie bijvoorbeeld https://nl.wikipedia.org/wiki/Vuurtoren_J.C.J._van_Speijk). Haal vooral die kustdorpen niet door elkaar in het bijzijn van een bewoner: Noordek is niet Derp!
In Pieter Bas heeft Godfried Bomans Van Speyk tijdens zijn ‘hemelvaart’ met fijnzinnige zinnige spot neergezet:
” De glorie van de school was echter een enorm schilderij met fluwelen kwasten, voorstellende het ogenblik waarop de kanonneerboot van Van Speyk in de lucht vloog. Het was geen geringe opgaaf die de schilder zich gesteld had, doch hij had zich hiervan zo natuurgetrouw gekweten dat men elk ogenblik verwachtte de knal te horen. Midden in het doek zag men Van Speyk, met zijn hoed nog op, door de lucht vliegen, omringd door een dichte zwerm losse armen en benen, wat hem niet belette om, blijkens het onderschrift, uit te roepen:
Daar vaar ik heen.
God helpe mij!
Doch niet alleen:
Den Belg erbij!
Het Waalsch Gebroed
Viel onverhoed,
Ons zeeschip aan:
Ha! ’t Is hem slecht bekomen!
Fluks heb’k de lont in’t kruit gestloken.
Daar vaar ik op!
De Dietsche vlag gewroken!
Een vrij lang gedicht, de omstandigheden in aanmerking nemend”
Zelfde reserves hier. Jammer dat ik vandaag met mijn leerlingen een historische wandeling door de buurt maakte, of ik had die eeuwige roem wel even tijdens mijn pauze veilig gesteld.
Maar het is Jeroen gegund.
Het gebouw is overigens aartslelijk.
Er was een V2-inslag op de Teniersplaats op 27/11/44 met 157 doden. De bekendste in Antwerpen is de V2 op cinema Rex in december ’44. Soldaten onder het publiek meegerekend 567 doden. Van Speijk is hier nauwelijks gekend.
De roem is overigens niet voor mij hoor; het was Willem van Bentum die het goede antwoord gaf!
Het is te begrijpen dat je niet erg geliefd wordt in Antwerpen als je zegt: “… een infame Brabander worden? Dan liever de lucht in”.
Ik denk dat er een serieuzere reden is en dat het dezelfde is waarom Van Speijk in Nederland niet serieuzer wordt genomen: dat iedereen weet dat er iets treurigs zit in de scheiding. Vlamingen en Nederlanders zijn verwanten die elkaar te weinig zien en dat eigenlijk ook wel weten.
Helemaal mee eens, Jona!
‘(…) dat iedereen weet (…)’
Ik weet niet, wie je met ‘iedereen’ bedoelt, maar ik vermoed dat er horden zijn, die ten eerste geen flauw benul hebben, wie die Van Speyk eigenlijk was, noch dat men weet wat de historische band is tussen ‘Vlamingen’ en ‘Hollanders. Behalve dan dat je stomme moppen over elkaar kunt tappen…
Ik vrees ook, dat het huidige niveau van geschiedenisonderwijs geen positieve bijdrage aan dat bewustzijn levert.
Voor wie wil weten wat die Kipdorpsite nu juist is: https://www.antwerpenmorgen.be/projecten/kipdorpsite/over
Antwerpen Cinema Rex 567 doden
Van Speijk (Speyk) was niet de eerste dwaas die zichzelf en anderen de dood injoeg omdat hij meende daarmee het vaderland een dienst te bewijzen; ruim twee eeuwen eerder (in 1606) deed Reinier Claeszen hetzelfde toen hij door een Spaans eskader werd belaagd.