Op maandag 20 april overleed in een ziekenhuis in Avignon Wilfried Uitterhoeve. Jarenlang was hij een van de bezielers van de fameuze uitgeverij SUN, waar hij eind jaren tachtig met Eric Moormann ook de succesvolle naslagwerken Van Achilleus tot Zeus en Van Alexandros tot Zenobia publiceerde. Want naast uitgever was Uitterhoeve (misschien vooral) auteur van een aantal erudiete historische studies die voornamelijk cirkelden rond de Bataafs-Franse tijd. Zijn biografie uit 2009 (waarop hij ook promoveerde) over de markante Cornelis Kraijenhoff, die als minister diende onder vijf staatsvormen, vond ik prachtig.

Zijn voorlaatste boek was De zaak Oldenbarnevelt. Val, proces en executie en verscheen vorig jaar. Als spin-off van dat onderzoek publiceerde Wilfried in het recente Jaarboek Numaga een artikel over de rol die ‘de kwestie Nijmegen’ speelde in Van Oldebarnevelts proces. En daarmee zijn we bij een van zijn andere aandachtsvelden: de Nijmeegse stadsgeschiedenis. Zo werkte Uitterhoeve onder meer mee aan de nieuwe editie van de Nijmeegse Stadsatlas.

Mijn persoonlijke absolute favoriet is Nijmegen binnen en buiten de singels, dat hij in 2005 samen met Gerard Lemmens schreef. Het is een hybride boek: stadsgeschiedenis én wandelgids (hoewel het wat volumineus is om in je achterzak mee te nemen). De aanpak is prachtig: de lokale geschiedenis wordt verteld door tastbare zaken te tonen, en dan niet de highlights van de ansichtkaarten of toeristenfolders, maar aan de hand van zaken als stratenloop, huizenbouw en architectuurgeschiedenis. Het doel was het stedelijk én omringende landschap te ‘lezen’, staat in de inleiding: ‘in de onderlinge samenhang tussen landschappelijke structuur, politieke, economische en culturele geschiedenis en architectonische vormgeving’. Het werd een zeer geslaagde onderneming. Toen ik Wilfried ooit vertelde dat ik nog regelmatig bladerde en herlas in het boek deed hem dat zichtbaar buitengewoon plezier.

Behalve begenadigd en onvermoeibaar onderzoeker en auteur was Wilfried ook mijn bijna-buurman, van een paar deuren verderop. Zijn markante verschijning zullen we missen in het straatbeeld, zijn wat licht-ironisch klinkende stem, het beeld van Wilfried die in zijn erker zit te lezen.

Toevallig herinner ik me ons laatste gesprek. Eerder dit voorjaar trof ik Wilfried voor zijn tuinhek. Hij wilde iets met me bespreken, maar stond net op het punt naar een voorstelling te gaan. ‘We spreken elkaar snel even rustig en uitgebreider’, zei hij.

Dat is er dus niet meer van gekomen.

[Met dank aan Jos Joosten, die dit eerder publiceerde op Facebook. Wilfried was als uitgever verantwoordelijk voor het eerste grote boekenproject waarbij ik betrokken was, de Herodotosvertaling van Hein van Dolen, en ik was enigszins van slag toen ik vorige week Wilfrieds overlijdensadvertentie in de krant zag. Hij werd vijfenzeventig jaar oud.]