Herodotos is mijn naam, ik kom uit Halikarnassos en maak hierbij het verslag wereldkundig van het onderzoek dat ik heb verricht om de herinnering aan het verleden levend te houden en de grootse, indrukwekkende prestaties van de Grieken en andere volkeren te vereeuwigen. Ik stel bij dit alles voornamelijk aan de orde door welke oorzaak zij met elkaar in conflict zijn gekomen.

Dit zijn de zelfverzekerde openingszinnen van Herodotos’ Historiën. De Grieken die ze hoorden, moeten verbaasd zijn geweest. Het was niet ongebruikelijk om de herinnering aan het verleden levend te houden door grootse en indrukwekkende prestaties op te tekenen, maar de barden van weleer, waren minder pretentieus geweest. Zelfs de grote dichter Homeros was zijn Ilias bescheidener begonnen:

Muze, bezing ons de wrok van de zoon van Peleus, Achilles,
die ongenadige wrok die de Achaeërs grenzeloos leed bracht,
tal van krachtige zielen van helden prijsgaf aan Hades
en die hun lichaam ten prooi aan honden en allerlei soorten
vogels deed vallen. Zo ging de wil van Zeus in vervulling.
Zing vanaf het begin, toen twist tot vijanden maakte
Atreus’ zoon, de koning van ’t volk, en de grote Achilles.

(vert. H.J. De Roy van Zuidewijn)

Er is een duidelijke overeenkomst tussen deze twee prologen. We staan op het punt een verhaal te horen over een vreselijk conflict en we zullen leren hoe beide partijen in conflict zijn geraakt. Het verschil is even opvallend: Homeros nodigt een godin uit het verhaal te vertellen; Herodotos vraagt geen goddelijke hulp. De vertaler van de proloog, Hein van Dolen, heeft deze brutaliteit mooi weergegeven. Een letterlijke vertaling zou “Herodotos van Halikarnassos publiceert hierbij de resultaten van zijn onderzoek” zijn geweest, maar dat is eigenlijk nogal vlak. Met “Herodotos is mijn naam” merk je meteen hoe radicaal persoonlijk de auteur het woord eist. Hier is een showman aan het woord.

Ik merkte dat ik voor deze blog een uitgebreid stuk nodig had over de Vader van de Onderzoeksjournalistiek. Dit was de eerste van zeven delen. Vanmiddag volgt deel twee en de rest de komende dagen.