Het bovenstaande reliëf van een wijnschip, te zien in het Rheinisches Landesmuseum in Trier, is gevonden in Neumagen aan de Moezel. Het stadje heette in de Romeinse tijd Noviomagus, net als Neoux, Nijmegen, Nijon, Nogent, Nouvion en Novion. Allemaal nederzettingen langs de routes waar men vroeger kuddes over een rivier zette en novio magos betekent in het Gallisch “het nieuwe veld”. De andere weide heette dan seno magos, zoals we herkennen in Senan. Misschien zijn “deze kant” en “overkant” de handigste vertalingen.
Blijkbaar heeft men het in Neumagen niet zo op zijn herderlijke oorsprong en prefereert men de Romeinen. Men heeft althans rond 2007 het wijnschip herbouwd. Het heet Stella Noviomagi, “de ster van Neumagen”. Zoiets kan leuk zijn, maar zoals u op de foto hieronder ziet, ligt de boot nogal hoog in het water. De roeiriemen staan op de foto omhoog, maar zelfs als ze neergelaten zouden zijn, zouden ze het water nauwelijks raken.
Ik heb me laten vertellen (en sta voor de waarheid niet in) dat het schip aanvankelijk nog hoger in het water lag. Het zou daarom met beton zijn verzwaard. Maar dat betekende weer dat het moeilijk te roeien was, zodat men het Romeinse schip maar uitrustte met twee dieselmotoren. Het voordeel daarvan is dat de boot enige snelheid kan maken en eventueel een lading kan slepen. Naar verluidt is, toen het schip aan den volke werd gepresenteerd, de zus of broer van de burgemeester erachteraan komen waterskiën.
Uiteindelijk zou zo €400.000 in het water zijn gegooid om de oudheidkunde belachelijk te maken. Het schip wordt momenteel opgekalefaterd.
Dit doet me denken aan iets totaal anders maar toch iets dergelijs. Ik hoorde het van de onvolprezen, onlangs overleden, bij leven al legendarische Beverwijkse fietsenmaakster Annie Beliën.
Haar vader had een garagebedrijf en reed ook op de Beverwijkse ambulance. Dat was toen nog een primitief geval. Ergens in de loop van de wederopbouw besloot de gemeente in haar oneindige wijsheid dat de nieuw aan te schaffen ambulance zo hoog moest zijn dat bepaalde medische handelingen staand moesten kunnen worden verricht. Er werd dus een hoog voertuig aangeschaft. Zo hoog, dat wegligging en balans te wensen overlieten. Sterker nog: er viel eigenlijk niet mee te rijden. Na veel vijven en zessen werd het voertuig naar een carrosseriebedrijf in Friesland gebracht om de wegligging te verbeteren. Toen de wagen na een paar weken weer terugkwam bleek dat het bedrijf vijftienhonderd kilo beton op de bodem had gestort. “Je begrijpt” zei Annie met enig understatement, “dat we er niet veel in hebben gereden”.
Zo leidt de Ster van Neumagen tot een klein eerbetoon aan Annie. Ik had haar hoog zitten.
Zo te zien hebben ze gewoon de verhoudingen van het reliëf overgenomen zonder zich af te vragen of daar niet wat artistieke vrijheden in waren geslopen. Volgens mij staat hier niet de oudheidkunde maar de hedendaagse scheepsbouwkunde voor joker. Beton als ballast is dan weer niet zo’n slecht idee, het ligt zelfs voor de hand als je het gewicht van de houten constructie (en dus de diepgang) blijkt te hebben overschat.
Ik zie trouwens dat dit schip wordt ingezet voor toeristische rondvaarten inclusief wijnproeverij, zie https://www.bernkastel.de/bernkastel/nl/infosystem/detail/RPT/dd2c064f-412e-4818-a3e8-9c2c7e20db2f/stella_noviomagi_der_roemerweinschiff_nachbau De roeiriemen zijn dus nep en de diesels hard nodig.
Ik hoop het wijnschip deze zomer te zien wanneer ik naar o.a. het Rheinisches Landesmuseum in Trier ga!
Dat is een fijn museum. U zult er plezier aan beleven.
Waarom zou je trouwens een schip met beton verzwaren als je het net zo goed in beton kunt bouwen?
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Kerkschip_Sint-Jozef
precies… onder studenten zijn betonnen kano’s al decennia populair. Zie https://betonkanorace.eu/about/
Die Duitse bak is dan wel weer een stuk groter. Fantastisch ding, toch wel.