[Laatste van vier door Dieter Verhofstadt geschreven stukken over de legende van het Ros Beiaard en de Vier Heemskinderen. Het eerste deel was hier.]
Tot slot moet ik, als muziekliefhebber, een lans breken voor het lied van het Ros Beiaard. Het zou dateren uit de zeventiende eeuw en oorspronkelijk het lied van de pijnders zijn geweest, de dragers van het paard. De melodie is – wat mij betreft – heel opwekkend en origineel, hoewel het een klassieke hymne is die zich bedient van basisakkoorden. Het ritme wisselt af tussen een vrolijke mars en een brugstuk met triolen.
Op die melodie is later een strijdlustige tekst geschreven. Wanneer en door wie is niet gekend maar gezien het taalgebruik en de thematiek is Prudens Van Duyse een mogelijkheid. In de eerste strofe wordt meteen de rivaliteit met buurstad Aalst in de verf gezet:
die van Aalst die zijn zo kwaad omdat hier ’t Ros Beiaard gaat.
Hoewel men dat in Aalst zal ontkennen, is het misschien wel waar dat onder hun spot met het Dendermondse paard een lichte jaloezie verborgen gaat. De Aalstenaars hebben het smalen dan wel verheven tot hoogste kunst – over de sociale functie en de historische kadering van hun jaarlijks carnaval zijn doctoraten geschreven – maar eens om de tien jaar kan het niet tippen aan de naïeve gelukzaligheid die de buren in haar greep krijgt, rond een fictief paard dat eigenlijk ook maar komen aandrijven is met de Europese verteltraditie.
We zijn er weer, vraag niet hoe
Die Malegijs had wel meer betoverde paarden. Er bestaat een verhaal over het paardje van Malegijs. Drie Ieperse dames laten zich door een knappe jongeman verleiden om op het sprookjesachtige kleine paard te zitten en worden ontvoerd naar een soort heksenfeest in een wonderlijk paleis. Wanneer ze daar een spel verliezen, bevinden ze plots halfnaakt in een holte op de Kemmelberg. Het kost ze wat moeite om iemand te vinden die hen weer naar Ieper wil voeren, en ook deze brave man rijdt met zijn wagen verloren (tot enkele uren afstand van Ieper) wanneer zijn dieren worden opgejaagd door de schim van Malegijs.
Dit verhaal vind ik enkel terug in verschillende versies die allemaal teruggaan op één versie in het tijdschrift Wodana in 1843, ingediend door een dichter uit…Dendermonde, die zich beroept op “handschriftelijke bronnen”. Ik zou er niet op vertrouwen dat dit een oorspronkelijk, oraal doorgegeven West-Vlaams volksverhaal is.
En wij zijn er ook weer!
Opnieuw een correctie. Iemand meldde me dat het tweede deel van de Ros Beiaardmelodie niet in triolen staat maar wel in 6/8. Dat is natuurlijk helemaal juist. Bepaald onzorgvuldig om niet te zeggen onrustwekkend voor een zelfverklaard muzikant.