Vorige week bezocht ik het onlangs heropende Bardomuseum in Tunis. Het museum, gevestigd in het voormalige paleis van de Bey van Tunis, was een tijdlang gesloten omdat in hetzelfde gebouw ook het Tunesische parlement zetelt en de politieke situatie hier, voorzichtig uitgedrukt, onoverzichtelijk is. In elk geval is het Bardo weer open en gedeeltelijk opnieuw ingericht. Zo zag ik voor het eerst het bovenstaande mozaïek, dat momenteel de ingangshal versiert. Het is in 1995 bij toeval – na een diluviale regenbui – gevonden in Haïdra, het antieke Ammaedara, ooit het hoofdkwartier van het Derde Legioen Augusta.

Het meet 6½ bij 5¼ meter. Een datum heb ik niet kunnen ontdekken. Ik kan me voorstellen dat het plaatje hierboven niet helemaal overzichtelijk is. Hieronder is het nog een keer, uit een betere hoek, op een foto die ik maakte van een foto op een bordje met toelichting.

Het is een soort landkaart van de Middellandse Zee. Iets preciezer, een verzameling eilanden en steden. Met links en rechts wat zeedieren en een stuk of drie eroten.

Steden

Hieronder is bijvoorbeeld Pafos, met herkenbaar de haven en de tempel en rechtsboven een heel vrije weergave van het aldaar vereerde rotsblok (waarover ik al eens blogde).

Hieronder is de berg Eryx. De afbeelding is een beetje vreemd, want de stad op de bergtop is afgebeeld vóór de bergtop. Ook raar: de spelling. Er zijn meer namen die ogen als een weergave in Romeinse letters van Griekse namen, maar die dat niet zijn.

En hieronder is Rhodos. Het plaatje toont niet de Colossus. Dat is interessant, want het eigenlijke monument is vrij snel ingestort, maar we hebben een beschrijving uit de derde eeuw na Chr. dat het wereldwonder er in de eerste eeuw na Chr. nog zou hebben gestaan. Dit mozaïek weet van niks, hoewel opvallende zaken als de berg Eryx en die steen in Pafos toch wel zijn afgebeeld.

De reis van Afrodite

Het grappige is dat alle plaatsnamen iets van doen hebben met de godin Afrodite: haar geboorteplek Pafos en het heiligdom van Idalion op Cyprus, het eiland Kythera waar ze aanspoelde, haar tempels op Knidos en Rhodos, haar heiligdom op de berg Eryx. Het is alsof de reis van Afrodite vanaf haar geboorteplek naar het westen is afgebeeld. Misschien speelde het mozaïek wel een rol in de cultus in Ammaedara, als een soort aankomstplaats waar de godin na haar zwerftocht eindelijk thuis zou zijn gekomen. We weten het weer eens niet.

[Dit was het 447e voorwerp in mijn reeks museumstukken.]