Auteur: Hans Overduin
Hans Overduin was werkzaam bij het Ministerie van Defensie als wetenschappelijk medewerker bij een sectie die militairen opleidde voor uitzending naar crisisgebieden. Sinds zijn pensionering publiceerde hij over volkscultuur. Hans overleed in 2024.
Blogs door Hans Overduin:
Middeleeuwse monsters
11 dec 2025
Het dierenrijk valt te verdelen in drie categorieën: (1) levende dieren, (2) uitgestorven dieren en (3) fabeldieren. Dat lijkt simpel, maar de grenzen zijn niet helemaal scherp. De coelacant promoveerde bijvoorbeeld in 1938 van de tweede naar de eerste divisie. En van diverse fabeldieren is aannemelijk gemaakt dat degenen die ze hebben verzonnen, waren geïnspireerd …
Meer lezen over Middeleeuwse monsters
Faust in Waardenburg
17 okt 2025
Nederland telt enkele gerenommeerde spookkastelen. Daar kan je je schouders over ophalen, je wenkbrauwen diep over fronsen, het overlaten aan de parapsychologie of er heilig in geloven. Feit is dat diverse sagen en legenden in Nederland gaan over gebouwen waar het niet pluis is. Neem kasteel Waardenburg in de Betuwe, tegenover Zaltbommel. Daar spookt het …
Meer lezen over Faust in Waardenburg
Seven manieren van heiliger minne
29 aug 2025
Ik heb een hoogst geschoold universitair medewerker ooit in ernst horen beweren dat “mystiek” etymologisch verwant zou zijn met “mistig”. Uitleg van het mystieke genre is derhalve, voor ik verder blog over de bijdrage van Beatrijs van Nazareth, vermoedelijk zinvol. Wat is mystiek? Eerst de term: “mystiek” komt van het Griekse mystikos, dat “verborgen” of …
Meer lezen over Seven manieren van heiliger minne
Beatrijs van Nazareth
29 aug 2025
Een blogje over de middeleeuwse mystica Beatrijs van Nazareth (ca.1200-1268), waarom ook niet? Ze wordt in één adem genoemd met Hadewijch en Jan van Ruusbroec, en de huidige abdij Onze-Lieve-Vrouw van Nazareth in Brecht (België) is een rechtstreekse voortzetting van de Beatrijs’ eigen, gelijknamige abdij, die in 1236 was gesticht door haar vader. Biografie Van …
Meer lezen over Beatrijs van Nazareth
Dauwtrappen
29 mei 2025
Op blote voeten door het bedauwde gras lopen: het “dauwtrappen” dateert uit pakweg de achttiende eeuw. De oorsprong ligt echter vroeger. Net als andere feesten die afhankelijk zijn van de jaarlijks verschuivende paasdatum, valt Hemelvaart (veertig dagen na Pasen) in de lente. En dat roept associaties op met oude lente- en vruchtbaarheidsfeesten. Het begin Maar …
De Duivelsbrug van Ginneken
04 apr 2025
Onverklaarbare zaken worden in het volksgeloof vaak als bovennatuurlijk gezien. Mensen schrijven ze dan graag toe aan een van de twee uitersten op dit gebied: god dan wel de duivel. Of iets dat daar aan onaardse wezens tussenin zit. Vreemd genoeg kon dit zowel positief als negatief uitpakken: we kennen uitdrukkingen als “duivels goed” maar …
Meer lezen over De Duivelsbrug van Ginneken
Het Solse Gat (2)
25 mrt 2025
Het vorige blogje eindigde met de constatering dat de legende van het Solse Gat is ontstaan om het ontstaan van die kuil te verklaren. Het heeft niet ontbroken aan pogingen een historische waarheid te zoeken achter het verzonken klooster, en er is inderdaad een intrigerend gegeven. Niet veel verderop ligt namelijk het buurtschap Drie, vroeger …
Meer lezen over Het Solse Gat (2)
Het Solse Gat (1)
25 mrt 2025
In een eerder blogje behandelde ik de legende van het klooster bij het Kloosterwiel van Zaltbommel, dat wegens de zondigheid van de bewoners in het water was verzonken. Deze sage is vrijwel identiek aan de bekendste Nederlandse legende met dat Sodom-en-Gomorra-motief: het verhaal van het verzonken klooster in het Solse Gat op de Veluwe. Alvorens …
Meer lezen over Het Solse Gat (1)
Sodom en Gomorra in Nederland
25 feb 2025
Iedereen kent het verhaal van Sodom en Gomorra: twee steden, vermeld in de Bijbel, die vanwege de ongehoord grote zonden van de inwoners door God werden verwoest. Het motief van zo’n wegens de slechtheid der bewoners vernietigde stad is ook bekend uit Arabische en Griekse literatuur (Filemon en Baukis). En uit Nederland, waar de zondigheid …
Meer lezen over Sodom en Gomorra in Nederland
Maria Lichtmis
02 feb 2025
Hoe meer je je bezighoudt met volkscultuur, hoe meer die aan elkaar lijkt te hangen van oeroude seizoensfeesten en vruchtbaarheidsriten. Die zijn dan vaak gekerstend of bleven voortbestaan naast een gekerstende variant. Niemand schijnt daar moeite mee gehad te hebben. Bovendien kent de volkscultuur uitlopers die overlappen met andere volksfenomenen. Laten we het eens hebben …
Meer lezen over Maria Lichtmis
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.