Een jeugd zonder Kuifje is net een tikje minder leuk dan een jeugd met de jonge reporter, en ik vermoed dat althans de oudere lezers van deze kleine blog het bovenstaande plaatje wel herkennen. Inderdaad, het komt uit Kuifje en de Zonnetempel.
De titelheld en zijn vrienden Haddock en Zonnebloem zijn gevangen genomen door Inca’s en zullen levend worden verbrand, maar Kuifje weet dat er een zonsverduistering zal zijn, en speldt de Inca’s op de mouw dat de Zon de executies verbiedt. Het morbide verhaal wordt nergens te zwaar op de hand doordat professor Zonnebloem in de veronderstelling verkeert dat hij figurant is in een filmopname. Zijn van alle realiteitszin gespeende commentaar houd het verhaal prettig verteerbaar.
De grap is echter nog leuker dan hij lijkt. De eerste lezers van de strip, die meteen na de Tweede Wereldoorlog als vervolgverhaal werd gepubliceerd, moeten namelijk hebben geweten wélke film was bedoeld. In de tijd na de Bevrijding toonden de bioscopen namelijk allerlei vooroorlogse Britse films, die nog nooit in de door de Duitsers bezette gebieden te zien waren geweest. Ik heb geen keihard bewijs in de vorm van de filmladder uit 1946, maar het lijkt me zeer aannemelijk dat King Solomon’s Mines in deze tijd werd vertoond.
De lezers van het vervolgverhaal moeten hebben geweten dat in die film exact dezelfde scène zit, en erom hebben gelachen dat Zonnebloem meende te zijn beland in de opnames van een werkelijk bestaande film. Het is alsof in een hedendaagse soapserie een van de hoofdpersonen meedoet aan het filmen van een bekend ander TV-programma (een grap die Wim T. Schippers inderdaad maakte in We zijn weer thuis).
De Britse speelfilm is overigens op zijn beurt gebaseerd op de roman met dezelfde titel, die in 1885 werd gepubliceerd door H. Rider Haggard. Hij kwam op het idee van de redding-door-een-zonsverduistering. Hergé is niet de enige die het heeft overgenomen: ook Mark Twain heeft het benut, en wel in zijn A Connecticut Yankee in King Arthur’s Court, dat vier jaar na King Solomon’s Mines is verschenen.
PS
De zonsverduistering van zondagavond is in Nederland niet zichtbaar, maar hier vindt u links naar webcams. Veel plezier.
Het boek van Haggard ben ik toevallig net aan het lezen. In het boek gaat het om een maansverduistering, maar in de film is het (volgens Wikipedia) een zonsverduistering. Hergé maakte een fout, want in werkelijkheid wisten de Inca’s zonsverduisteringen uitstekend te voorspellen. Kuifje-fans moeten in Brussel vooral het Jubelparkmuseum bezoeken, waar de angstaanjagende mummie van Rascar Capac, de Arumbaya-fetish met ’t gebroken oor, de mummies op de cover van “De Zonnetempel” e.a. gebroederlijk bij elkaar op dezelfde zaal staan.
http://www.kmkg-mrah.be/nl/amerika
Helemaal eens met de openingszin. Het verhaal van een wereldwijze westerse reiziger die de indianen inpakt met zijn kennis van zonsverduisteringen is trouwens al heel oud en de oerversie is die van Columbus zelf. In 1504 veranderde hij op Jamaica lastige inboorlingen in gewillige dienaars door gebruik te maken van een maansverduistering (sic), aangekondigd in de almanak van Regiomontanus die hij bij zich had. Hij vertelde dat zijn god de Jamaicanen zou teisteren met duisternis, honger en plagen als ze de schepen geen voedsel brachten. Toen de eclips begon, aldus het reisverslag van zijn zoon Hernándo, “renden de indianen alle kanten op, overlaadden ze de schepen met voorraden en smeekten ze de admiraal om bij zijn god voor hen te pleiten.” Columbus kon natuurlijk niet meteen toegeven: hij wachtte voor de vorm tot de eclips volgens de almanak ten einde begon te lopen en verzekerde de inboorlingen toen dat zijn god hen vergeven had.
Van dit soort reacties word ik altijd helemaal blij!
Daar had ik nou werkelijk geen idee van, ook de film nooit gezien. Maar leuk om te weten, want Kuifje is natuurlijk geweldig.