De Griekse literatuur begint met de Ilias, het prachtige gedicht van de legendarische bard Homeros over de heldhaftige Achilleus die, na een belediging, weigert nog langer deel te nemen aan de Trojaanse Oorlog, wat tot gevolg heeft dat ontelbare soldaten de prooi worden van vogels en honden. Als echter ook zijn vriend Patroklos sneuvelt, is Achilleus’ woede zó groot dat hij zich over zijn rancune heen zet en weer meevecht om zo wraak te nemen op degene die Patroklos doodde, de Trojaanse kampioen Hektor.
Het verhaal is naverteld, geparodieerd, als opera en ballet opgevoerd, en ook verschillende keren verfilmd. Een voorbeeld is de speelfilm Troy (2004), waarin er zó nadrukkelijk op wordt gewezen dat Achilleus en Patroklos neven waren, dat het de kijker ging storen. Het zal er, zoals verschillende recensenten destijds opperden, mee te maken hebben gehad dat het slecht zou zijn geweest voor de bezoekerscijfers als de film leek te gaan over homoseksuele geliefden, want dat is hoe Achilleus en Patroklos vooral bekendstaan.
Dat beeld is al heel oud: het werd bijvoorbeeld vermeld in een verloren toneelstuk van Aischylos. Dat toont dat men in het klassieke Athene de vrijheid nam af te wijken van wat Homeros schreef in de Ilias, want de dichter geeft een gedetailleerde beschrijving van de slaaparrangementen van de heren en vermeldt expliciet dat ze gescheiden sliepen (Ilias 9.663-668).
Ik noem dit stukje “misverstand”, maar eigenlijk is dat maar de vraag. Dat de homerische helden geliefden waren, werd in de Oudheid beweerd en Aischylos is geen geringe auteur. Te zeggen dat het geen geliefden waren, is dus een misverstand. Je kunt ook zeggen dat Homeros, als eerste bron van alle informatie, een “hogere autoriteit” is en dat de Ilias de norm is. In feite elimineer je dan recentere informatie ten gunste van oudere. Het is echter nog complexer, want van Homeros’ uitgebreide beschrijving van de bedden van Achilleus en Patroklos wordt wel aangenomen dat de dichter die inlaste om te weerleggen dat Achilleus en Patroklos minnaars waren. Hij polemiseert dus tegen nóg oudere informatie. Kortom, anything goes en het is een misverstand dat er een misverstand is.
Wat je weer wel kunt zeggen is dat het verweer van de filmmakers dat ze Achilleus en Patroklos niet toonden als geliefden, namelijk dat ze zich aan de Ilias wilden houden, regelrechte onzin is. Ze hebben niet het heldendicht verfilmd, maar de gehele Trojaanse Oorlog, hebben kwistig geput uit niet-homerische literatuur en gebruikten daarbij zelfs het Germaanse motief van een heilig zwaard. Het staat ze vrij de twee helden wel of niet als minnaars te tonen, maar het ophangen van smoezen is lafheid. De helden van weleer zouden er diepe minachting voor hebben gevoeld.
Zoektochten naar “waarheid” in fictie vind ik altijd nogal onzinnig. De essentiële vraag is of iets werkt in dramatisch opzicht, komisch opzicht of anderszins. Het ergste is dus dat ik Troy saai vond; ik heb hem niet uitgekeken. Pedersen is een erg wisselvallige regisseur.
Volgens mij draagt Garret Gedlund zijn schild ondersteboven, waardoor het niet functioneel is voor een lansvechter…
Lastig te zeggen. Op sommige schilden zit een motief zodat je duidelijk kunt zien dat de ‘hap’ aan de bovenkant moet – maar er zit er ook een aan de onderkant die dan weer zinloos is. De beroemde ‘figure of eight’ schilden zijn duidelijk ontworpen voor de bescherming van het hele lichaam en daar zit de ‘hap’ dan weer aan de zijkant. Een speer kan zowel bovenhands als onderhands benut worden, en een schild kan dus ook in beide posities nuttig zijn.
Met andere woorden, we weten het niet.
In dat geval lijkt het me efficiënter als voor een rechtshandige lansdrager de uitsparing van het schild aan de rechter zijde wordt gedragen (zoals overigens ook de andere heren op de foto doen). De man kan het schild zo op een logische manier kantelen en bij het gebruik van de lans de uitsparing optimaal benutten.
Er is zowel links als rechts een uitsparing, even inzoomen, ook bij de andere heren is dat zo. Anders op youtube even filmpjes bekijken
Er is zowel links als rechts een uitsparing, even inzoomen, ook bij de andere heren. Anders even wat filmpjes op youtube bekijken.
Je hebt gelijk. Het was me niet opgevallen. Ik begrijp nu het misverstand.
Je kunt heel vele van dit plaatje vinden. Waarom staa tiemand op volle zee met een schild en speer in zijn hand? Waar is zijn baard? Waar zijn de mooie vlechten die de Achaioi vlg Homerus hadden? En als je even googlet wat er op Griekse vazen staat, dan zie je wat ik bedoel met baard en vlechten. Konden Grieken de planken maken die je als dek ziet? En hadden ze in de oudheid dat soort touw? En zo zal er nog wel meer zijn. Maar, zoals al opgemerkt, het gaat bij een speelfilm om de amusementswaarde, dus het maakt allemaal niet uit. Voor mijn part gebuiken ze gewoon de gsm die ze ongetwijfeld bij zich hebben. Want hoe horen ze anders wat dfe regisseur wil wat ze doen.
Een paar dagen geleden stond op de site van Doorbraak een erg mooi stuk van de Gentse literatuurwetenschapper Jürgen Pieters, waarin hij analyseert waarin analyseert hoe Achilles Priamos troont na de dood van zijn zoon. Had niet misstaan op deze site: https://doorbraak.be/homerus-en-de-triomf-van-de-troost/
Misschien goed om te melden dat de “belediging” aan het adres van Achilleus, waarop hij de strijd staakte, bestond uit het feit dat zijn geliefde slavin afgepakt was door Agamemnon Achilleus was blijkbaar bi-sexueel. Ik veronderstel dat hij niet boos was omdat zijn sandalen nu niet meer gepoetst werden.
Mijn indruk is altijd geweest dat Achilleus het aan zichzelf te wijten had. Hij ging over het hoofd van zijn leidinggevende heen door die stafvergadering bijeen te roepen en deed dat bovendien in grievende bewoordingen. In mijn tijd aan de universiteit (nu decennia geleden) heb ik mensen om minder in het verdomhoekje terecht zien komen.
Odysseus en Athena zouden DOL zijn geweest op mensen die smoezen verzinnen, als het maar niet in hun nadeel was.
Wel een heel dun speertje, hoor. Daar hou je echt geen paard mee tegen. Laat staan dat je er een aangeprikte boven je hoofd mee kunt tillen.
En die drie ‘shield bosses’ per schild zijn ook om te lachen.