De Bronstijd is zo interessant omdat in die periode de grote antieke culturen in elkaar begonnen te grijpen. Door de handel in tin waren grote netwerken ontstaan, die zich vanuit het oostelijke bekken van de Middellandse Zee uitstrekten naar de Atlantische Oceaan en naar het huidige Oezbekistan. Daar kwam het metaal namelijk vandaan. Door het te combineren met koper, dat is te vinden op Cyprus en op het Sinaï-schiereiland, is brons te vervaardigen.
Zeg “brons” en je zegt “interregionale handel” en dus culturen die steeds dieper bij elkaar betrokken raken. En uiteraard bleef de handel niet tot metaal beperkt, zoals het kruikje hierboven illustreert. Het is afkomstig uit Qau el-Kebir in Midden-Egypte en dateert uit de vijftiende eeuw v.Chr. Het is afkomstig uit Cyprus.
Soortgelijke vaasjes zijn gevonden in Griekenland en in de Levant, wat wel te verwachten viel omdat dit ruwweg het Cypriotische handelsnetwerk was. Het interessante is de vorm van het vaasje, die wat doet denken aan een papaverbol. Daarom is wel geopperd dat zulke flesjes dienden om het ingedroogde melksap van de papaver te vervoeren: een slaapmiddel dat natuurlijk bekender is als opium.
Het treft mij als wat speculatief, maar het is in elk geval een leuk voorwerp. Het is te zien in de vernieuwde afdeling Egypte van het Allard Pierson in Amsterdam,
[Dit was het 386e voorwerp in mijn reeks museumstukken.]
Bekender dan…
Eerst even goed lezen, dat helpt.
Je hebt gelijk! Bekender als; bekender onder de naam….
De bekende truc: In de kop iets poneren wat in het artikel wordt ontkracht.
Komt dit niet overeen met de misleiding en sensatiezucht die Jona de archeologen verwijt?
Ja en nee. Ik presenteer iets wat curieus is. In die zin ja. Maar je kunt op deze blog moeiteloos de verdieping zoeken die archeologen altijd achterwege laten. In die zin nee.
Jona, je zegt metaal waar je tin bedoelt. Volgens mij kwam dat uit Afghanistan.
Je had een vraagteken achter de kop kunnen zetten.
Er is nog iets. De onderbouwing voor een verband met opium is flinterdun. De gelijkenis met een papaverbol is niet bijzonder treffend. Alle kruiken zijn bol. Bovendien is opium niet vloeibaar. Laudanum werd pas in de 16e eeuw uitgevonden. Voor droge opium ligt een kruik als verpakking niet voor de hand.
Dit is het soort speculatie dat u normaal gesproken aan flarden schiet, maar in dit geval juist inzet om aandacht te trekken.
Daar zit ook mijn aarzeling: ik vind het ook niet erg veel op elkaar lijken. Misschien lijken andere flesjes meer, misschien is er chemisch onderzoek. Het museum zal het ten slotte niet voor niets noemen.
P.S. Onderzoek op internet levert het inzicht dat er wel degelijk kruikjes bestaan die op papaverbollen lijken. Het bovenstaande exemplaar is eenvoudig niet het sterkste voorbeeld. De vraag blijft op welke manier de opium vloeibaar bleef. Oplossing in honing of olijfolie wordt verondersteld.
– Zie: https://cypriotartleeds.wordpress.com/2012/07/04/snakes-and-opium/
@ Margreet: Jona bedoelt niet alleen tin, maar óók koper en brons.
‘Door de handel in tin waren grote netwerken ontstaan, die zich vanuit het oostelijke bekken van de Middellandse Zee uitstrekten naar de Atlantische Oceaan en naar het huidige Oezbekistan. Daar kwam het metaal namelijk vandaan.’
Metaal slaat terug op tin hier.
ik heb geleerd dat de Phoeniciers al hun tin haalden uit Cornwall en Bretagne.
Dat is uiteindelijk wel gebeurd maar ik denk dat men het in de Bronstijd uit Galicië zal hebben gehaald of Bretagne.
Wat weten we eigenlijk van het gebruik van opium en andere geestverruimende middelen in de oudheid? Ik heb wel eens iets gelezen over de mysteriën van Eleusis en over de dampen die de Pythia in hoger sferen brachten, maar dat is het wel zo’n beetje. Heeft iemand daar ooit onderzoek naar gedaan?