Over Duitsers en over Nederlandse fietsen (en het is geen grap)

Ik had vorige week een wonderlijke ervaring in de Amsterdamse Raadhuisstraat. Dat is een van de gevaarlijkste plekken in Amsterdam. De foto op Google Earth toont een lege straat, maar het is er doorgaans loeidruk en je hebt als fietser geen overzicht. Het helpt niet dat je niet normaal, zoals je intuïtief zou doen, rechtdoor kunt rijden richting Paleis, maar dat een of andere verkeersarchitect meent dat het beter is als je een onlogische en onoverzichtelijke omweg maakt. Op deze foto zie je het punt waar een fietser rechtsaf moet (waar de weg opgebroken is). Ergens verderop moet je dan links en daarna nog eens, waarna je komt waar je wilt zijn.

Dit is een van de meest contraïntuïtieve verkeerssituaties in een stad die rijk is aan contraïntuïtieve verkeerssituaties. Maar het kan nog erger, want het stikt hier van de toeristen.

Kortom, een situatie waar je als fietser geen overzicht hebben kunt. Letterlijk. Je geest is er te klein voor. Het is psychisch niet mogelijk alle informatie tegelijk te verwerken en daarom ga je selecteren. Je concentreert je op wat je zou kunnen doden, zoals bewegende auto’s. De rest, die statisch is, neem je domweg niet waar. Of beter: je ogen zien het wel maar je hersenen doen de waarneming af als niet relevant.

Dit overkwam me ook vorige week. Ik reed door rood omdat ik mijn aandacht had bij een auto. Uiteraard was dat veiliger dan de aandacht hebben bij een verkeerslicht en geen aandacht hebben voor de auto. Toch schrok ik er een beetje van en toen ik eenmaal bij het paleis was en mijn weg naar het station vervolgde, peinsde ik er nog wat over na.

En nu het wonderlijke: ik wist na afloop niet wat het van auto was geweest, maar herinnerde me feilloos het aspect dat duidelijk maakte dat ik drie keer zo goed moest letten op die auto. Vrachtauto? Personenauto? Geen idee. Wit of zwart of gekleurd? Niet waargenomen. Maar ik had messcherp onthouden dat de auto een Duits kenteken had gehad. Het was geen Amsterdammer, het was iemand die de situatie niet kende, niet gewend was aan fietsers en vermoedelijk luisterde naar een navigatiesysteem.

Deel dit:

30 gedachtes over “Over Duitsers en over Nederlandse fietsen (en het is geen grap)

  1. FrankB

    Dit is inderdaad een treffende beschrijving van de manier waarop de menselijke psyche werkt. En passant laat je fraai zien dat oudheidkunde niet het enige ondergewaardeerde vakgebied is in Nederland.

  2. Huibert Schijf

    Voor een keer dan een reactie. Hoewel veel fietsers rijden alsof de dood hen op de hielen zit en verder weinig neiging hebben om zich aan welke verkeersregel dan ook te houden, gebeuren er in Amsterdam opmerkelijk weinig dodelijke ongelukken. Dat is het grote wonder van Amsterdam. En dat wonder hebben we niet te danken aan verstandige gemeentelijke diensten in ons dorp. Want die werken op stukloon. Hoe meer opbrekingen, hoe meer ze verdienen.

    1. Huibert Schijf

      Het wonder hebben we vooral te danken aan oplettende automobilisten. Dus een goede reden om op te passen bij buitenlandse auto’s en vrachtwagens die uit de provincie komen.

  3. FrankB

    Nee hoor, dat is helemaal geen wonder. Zie

    “Je concentreert je op wat je zou kunnen doden, zoals bewegende auto’s.”
    Dit fenomeen is reproduceerbaar.

    https://www.youtube.com/watch?v=vJG698U2Mvo

    De fietser die zich in A’dam aan de verkeersregels houdt is geen lang leven beschoren. Ik spreek uit ervaring; tijdens mijn studie heb ik er zeven jaar gefietst.
    Alleen automobilisten die zich niet in fietsers kunnen verplaatsen begrijpen er niets van. Of bekritiseert u fietsers omdat ze hun eigen leven belangrijker achten dan uw bloeddruk?
    Ook uw kritiek op de gemeente is eenzijdig. Vier jaar geleden heb ik weer door A’dam gefietst; alle gescheiden rijbanen hebben de verkeersveiligheid enorm verhoogd. Dit doet niets af aan de risico’s verbonden aan de Raadhuisstraat.

  4. Rob Duijf

    ‘Het is psychisch niet mogelijk alle informatie tegelijk te verwerken en daarom ga je selecteren.’

    Dat klopt. Maar er gaat nog iets wezenlijks aan die selectie vooraf, waar we doorgaans niet bij stilstaan. Het brein neemt waar, het brein is zelf is alert, scherp – mits het daartoe in staat wordt gesteld. Het brein ontvangt informatie van alle zintuigen en voegt die samen tot een coherent geheel; het legt verbanden tussen de informatiestromen, acteert en stuurt het lichaam direct aan. Ik weet niet of je dat wel eens hebt geobserveerd?

    Waarneming, observatie, is precognitief. De cognitie – het denken dus – hobbelt altijd achter de waarneming aan. Dat gaat ongeveer zo: er is waarneming en die waarneming is aandacht. Dan komt het denken dat focust op iets specifieks (het is onmogelijk om op alles te gelijk te focussen), en er vindt registratie (benoeming) plaats. Registratie is de vergelijking en herkenning (identificatie) van informatie die al als kennis en ervaring in het geheugen aanwezig is en daaruit volgt reactie en modificatie van de eerdere informatie. Enzovoorts.

    Daar waar het brein direct acteert op feitelijke, actuele informatie, reageert het denken op basis van verouderde informatie; het is dus altijd te laat. Kennis en ervaring zijn geregistreerde indrukken en impressies. Hoe dieper de indruk, hoe langer deze beklijft. De meeste registraties verdwijnen dan ook, zoals je mooi illustreert in je laatste alinea.

    Zo kun je je dus afvragen hoe je bijvoorbeeld aan het verkeer deelneemt: is er volledige aandacht of is het brein ‘bezet’ met allerhande mentale activiteit? Soms kan dat nodig zijn, bijvoorbeeld om de weg te vinden, maar doorgaans is verkeersdeelname routine; een opeenvolging van automatische handelingen waarbij het brein het lichaam alert aanstuurt, altijd gericht op veiligheid.

    Ben je echter voortdurend bezig met het becommentariëren – dus registreren – van allerhande situaties en gebeurtenissen, lap je collectieve verkeersafspraken aan je laars, zit je ondertussen aan van alles en nog wat te denken, dan is er de voortdurende mentale inspanning van concentratie en afleiding en kan het brein onmogelijk alert zijn. Het mag duidelijk zijn dat juist dat tot gevaarlijke situaties kan leiden.

    Is het mogelijk om volkomen alert te zijn – dus vrij van bespiegelingen – als je weer eens op je Batavus door je dorp crosst?

  5. Theo de Graaff

    Op de foto van het punt waar je rechtsaf moet, zie je een meisje op de fiets (met rugtas) links af slaan de Spuistraat in.
    Dat mag niet natuurlijk maar het is wel de kortste weg richting Centraal Station. Ze hoeft alleen maar bedacht te zijn op een auto die achter haar rechtdoor wil, maar eenmaal op de vrije trambaan heeft ze te maken met een overzichtelijke verkeerssituatie. En ook geen stoplichten want ze gaat tegen het verkeer in.

  6. Dieter Verhofstadt

    Komende uit België, waar fietsen toch niet bepaald een vreemd fenomeen is, is de Amsterdamse nietsontziendheid van fietsers op het beledigende af grof. Ik neem aan dat dat deels een kwestie is van de lokale branie en hoofdstedelijke ruwheid, deels een gevolg van de beschreven stresserende situatie. Ik heb als nochtans alerte voetganger aan het stationsplein vaak de aandrang te roepen “Hé doe eens normaal”.

    In België moet je als fietser nog altijd goeddeels passief rijden en alert zijn voor koning auto, en anderzijds behoedzaam in de voetgangerszones. Veel (jongere) fietsers zijn opgegroeid met een groeiend voorrecht voor fietsers, zowel cultureel als infrastructureel, en snijden letterlijk en figuurlijk een hoekje af. In Amsterdam staat men een stuk verder in de wederzijdse perceptie.

    Zoals vrijwel elke maatschappelijke kwestie, valt het in wezen terug te brengen op overbevolking. Het is wachten op een virus dat de boel eens uitdunt.

    1. Rob Duijf

      ‘Zoals vrijwel elke maatschappelijke kwestie, valt het in wezen terug te brengen op overbevolking. Het is wachten op een virus dat de boel eens uitdunt.’

      Uw weinig subtiele oplossing is hier wel vaker  geopperd. Ik neem aan dat u zelf niet vooraan staat? Dat is meestal zo.

      Toegegeven, overbevolking is een ernstig mondiaal probleem, maar dat het de oorzaak zou zijn van vrijwel elke maatschappelijke kwestie is een verkeerde aanname. De wereld is immers een product van ons egocentrisch gevormde bewustzijn. Daar ligt de oorzaak, niet buiten onszelf.

      U kunt de aantallen wel radicaal terug willen brengen, maar als het bewustzijn niet radicaal verandert, neemt u de oorzaak niet weg. Het is als onkruid: u kunt het groen wieden, maar als u de wortel laat zitten, blijft het terugkomen.

  7. Ben Spaans

    Die laatste opmerking is niet eens leuk.
    Al die obsessie op de ‘betere’ webfora met overbevolking ook. O wee als het voor henzelf consequenties zou hebben. (Save the planet, kill yourself?).

  8. Frans Buijs

    Mensen gaan sowieso altijd op een kluitje zitten. Zelfs als de wereldbevolking zou halveren, zou de overigebleven helft nog steeds samenklonteren in de steden.

    1. Rob Duijf

      Maar ook dat heeft redenen. Vanoudsher bijvoorbeeld de behoefte aan veiligheid, maar ook economie, de behoefte aan sociale zekerheid. Daar spelen behalve praktische ook psychologische factoren een rol. Die bepalen ons bewustzijn.

      Andere sociale dieren – ook onze neefjes op de apenrots – weten instinctief dat ze moeten verspreiden om de druk op hun leefgebied beheersbaar te houden.

      Kunnen wij mensen op een intelligente manier onze aantallen verminderen en op een evenwichtige manier in de natuur staan? Het antwoord op die vraag moeten we niet buiten onszelf zoeken, maar in onszelf.

  9. Dirk Zwysen

    Zelf fietser zijnde, ken ik het verschijnsel van dit verkeerskundig ethnic profiling. Onbewust beoordeel ik het gevaar van passerende en kruisende auto’s op basis van de staat van de wagen, het model, de nummerplaat en, al te menselijk, de bestuurder. De combinatie auto – fiets – voetganger – oude stad is een moeilijke oefening. Antwerpen gaat erop vooruit, fietsen in Rome lijkt me daarentegen waanzin. Ik bied graag aan om enkele keren met de burgemeester van deze stad te gaan eten om dit prangende probleem aan te kaarten.

    Ook mij bekruipt vaker dan ik zou willen de neiging om de overbevolking te vervloeken, vooral dan in de supermarkt, op het strand of in de file. Maar dan fluistert er een engeltje Dickens in mijn oor:

    “Man,” said the Ghost, “if man you be in heart, not adamant, forbear that wicked cant until you have discovered What the surplus is, and Where it is. Will you decide what men shall live, what men shall die? It may be, that in the sight of Heaven, you are more worthless and less fit to live than millions like this poor man’s child. Oh God! To hear the Insect on the leaf pronouncing on the too much life among his hungry brothers in the dust.”

      1. Rob Duijf

        Dieptepunt van de Industriële Revolutie. De vorming van het ‘industriële proletariaat, de arbeidersklasse, overbevolkte krottenwijken, armoede, honger, slechte sanitaire voorzieningen – if any – kinderarbeid, in feite een vorm van industriële slavernij.

        in 1845 publiceerde Friedrich Engels zijn boek ‘Die Lage der arbeitenden Klasse in England’. Hij had het uit de eerste hand, want hij bestuurde een textielfabriek van zijn vader in Manchester. Dat is het Engeland van de rijken, de armen en de clerus dat Dickens beschrijft.

          1. Ben Spaans

            Dus de 19e eeuw wordt al opgegraven!

            Het moest mij even van het hart, maar overbevolking is zo’n terugkerende klaagzang, gekoppeld aan een onvermijdelijke ondergang. Op een gegeven moment kun je er niets meer mee zo.

            Vlaanderen had in 2020 het laagste geboortecijfer in decennia toch, laatst in het nieuws….binnen honderd jaar geen Vlamingen meer…dat willen toch ook niet…

            1. Rob Duijf

              ‘(…) overbevolking is zo’n terugkerende klaagzang, gekoppeld aan een onvermijdelijke ondergang.’

              Dit is geen kwestie van doemdenken, maar van helder besef van de feiten! Tenzij je je kop in het zand steekt…

              In 2019 waren we met bijna 8 miljard mensen; in 2050 zouden dat er minimaal 9 miljard kunnen zijn! Slechts een klein deel daarvan kan zich een westerse levenswijze veroorloven, verantwoordelijk voor de grootste landvoetafdruk, de grootste consumptie, de grootste uitstoot, de grootste vervuiling. Dat zijn wij! De rest van de wereld kijkt naar ons en wil die ‘welvaart’ ook. Je hoeft toch geen helderziende te zijn om te beseffen dat dat helemaal niet kan? We hebben maar één planeet Aarde…

              https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking

              ‘….binnen honderd jaar geen Vlamingen meer…dat willen toch ook niet…’

              Waarom toch altijd maar blijven denken in bekrompen nationalistische termen van Vlamingen, Hollanders, Europeanen, Amerikanen, Russen, Chinezen etc, terwijl we als mensheid met mondiale problemen worden geconfronteerd? Het is juist die verdeeldheid op alle niveaus van ons bestaan die ons al vele duizenden jaren belemmert. De problemen waar we mee worden geconfronteerd staan niet op zichzelf, maar hebben allemaal dezelfde oorzaak. De politiek gaat dat niet oplossen, want die is onderdeel van het probleem, net als de godsdiensten; ze bestaan bij de gratie van de verdeeldheid en houden de verdeeldheid in stand.

              Als je dat werkelijk inziet, dan ben je er klaar mee. Je heft je grenzen op, je kiest niet meer, je verdeelt niet meer; maar je bent verbonden. Dan pas doe je wat gedaan moet worden.

              1. Ben Spaans

                Wel, je mag een Vlaming die zich zorgen maakt over overbevolking toch wel op het hoopvolle vooruitzicht vooruitzicht voor tenminste zijn eigen regio wijzen…🙂

                Afgelopen tijd:
                bekende met over veel een onderbouwde mening (indruk althans): het is gebeurd. Viereneenhalve graad opwarming in 2080, niet meer te stoppen.
                Frans Verhagen, VS-specialist: de VS zijn als democratie gedoemd, onafwendbaar, Republikeinen nog Democraten zullen zich nog lang aan de spelregels houden of verkiezingsuitslagen accepteren. Nog maar zeer de vraag of toekomstige onafhankelijke geschiedschrijving in autoritaire staat nog mogelijk zal zijn (n.b. dit is van ná het aantreden van Biden).
                Historicus Jona Lendering: Geesteswetenschappen zijn niet meer te redden.

                Kop in het zand steken – wat kan een mens op een gegeven moment nog aan.

                Los daarvan, overbevolking is al sinds Malthus een schrikbeeld. Natuurlijk kan de vrees uiteindelijk bewaarheid worden, maar een onverwachte wending, wie weet…

                Mensen zullen elkaar altijd in groepen blijven indelen, hoezeer Rob Duijf ook smacht naar het Ene…

  10. Rob Duijf

    @Ben Spaans

    ‘Mensen zullen elkaar altijd in groepen blijven indelen, (…)’

    De mens, dat ben jij, Ben! Als dat is, wat jij doet, waarom doe je het dan en waarom ga je er mee door?

    ‘(…) hoezeer Rob Duijf ook smacht naar het Ene…’

    Wat bedoel je met ‘het Ene’? Als het een voorstelling is, dan zou je er naar kunnen smachten, maar voorstellingen zijn de werkelijkheid niet. Dus wees alsjeblieft zorgvuldig voor je een ander iets in de mond legt!

    Er zijn feiten, er zijn statische prognoses en er is verbeelding.

    Het gaat om de feiten, niet om wat we denken dat de feiten zijn. Feiten liegen niet en je moet wel stekeblind zijn om niet te zien wat er speelt in de wereld en wat je eigen rol daarin is.

    Daarnaast proberen mensen op wetenschappelijke wijze grip te krijgen op toekomstige ontwikkelingen door statistische modellen te ontwikkelen waarmee men voorspellingen kan doen. Dat zijn ‘als-dan’-scenario’s. Vergelijk het met een biljarter die al voor zijn stoot heeft bepaald na hoeveel banden de ballen elkaar op welk punt zullen raken. Prognoses kunnen een waarschuwing inhouden: Pas op! Als we op deze lijn verder gaan, dan…

    De kracht van het denken is verbeelding. We weten niet beter dan dat. In de psychologische onzekerheid van het leven proberen mensen houvast te vinden in het maken voorstellingen van wat er wel of niet zou kunnen gebeuren. Dat betekent dat we wegkijken van de feiten; dat wegkijken levert conflict en angst op, waardoor we nog meer houvast zoeken, wat alleen maar meer conflict en angst oplevert. In onze hang naar veiligheid maken we ons leven steeds onveiliger. Dat is een feit!

    ‘Natuurlijk kan de vrees uiteindelijk bewaarheid worden, maar een onverwachte wending, wie weet…’

    Waar moet die ‘onverwachte wending’ vandaan komen? Van buiten? Van een ‘hogere macht’? Hoe triest is dat: we maken er een klerezooi van, we zien niet in waarom en een ander mag het oplossen. In onze onmacht vervallen we in berusting en cynisme, of we slaan reactionaire wegen in.

    Doorgaans gaan men mensen pas twijfelen, vragen stellen, in tijden van crisis, wanneer het leven ze in het gezicht slaat en hun vermeende zekerheden op hun fundamenten doet wankelen. Dan staat men open voor verandering en dat komt nooit te laat. Verandering is mogelijk door verandering toe te laten in je eigen leven; door zelf radicaal te veranderen. Niet morgen, maar nu. Een ander kun je niet veranderen. Je kunt hoogstens kloppen op de deur van een verduisterd huis, maar men zal zelf open moeten doen.

  11. Robbert

    De menselijke tsunami zal gekeerd worden maar wij maken het niet meer mee.
    Wat ik in de bovenstaande discussie mis, is de plaats van wilde dieren, bomen en planten. Die hebben steeds minder plek en moeten toenemend door mensen beheerd worden, en beschermd, tegen… onszelf. Redden wat er te redden valt.

  12. Ben Spaans

    Het komt allemaal weer goed hoor https://www.deslegte.com/leven-na-de-mens-138394/

    De natuur liet zelf zogenaamd intelligent leven ontstaan. Volgende keer maar niet meer doen?

    Op dit soort fora komen toch altijd mensenhaat en weer nieuwe vormen van zonde en oordeel naar boven. Alsof alle andere soorten uiteindelijk iets om de mens geven.
    Zo, dat moet ook eens gezegd worden.

    1. Rob Duijf

      ‘De natuur liet zelf zogenaamd intelligent leven ontstaan. Volgende keer maar niet meer doen?’

      Oh, dat is lekker makkelijk, zeg! Het komt door de natuur…

      Je moeder zegt dat je je rotzooi achter je kont moet opruimen en jij antwoordt: had je me maar niet op de wereld moeten zetten. Dat ontslaat je toch maar mooi van je verantwoordelijkheid. Kom op zeg, wat een flauwe kul! Dit niveau van discussie hoort op het schoolplein thuis.

      De vraag is wat het betekent om voluit intelligent te leven. Wat is dat? We kunnen mannetjes op de maan laten lopen; daar is grote intelligentie voor nodig. We zetten er ook vlaggetjes neer, als een hond die z’n poot optilt. Is dat intelligent? We zijn ook in staat de atoombom te ontwikkelen en te gebruiken. We zitten met de vinger aan de knop. Is dat een uiting van intelligentie?

      Hoe komt het dat de mens tot fantasische constructie in staat is, maar evenzeer tot ultieme destructie? Wat weerhoudt ons om ten volle intelligent te leven? Is dat natuur of is er iets anders aan de hand? Om die vraag te kunnen beantwoorden is zelfkennis noodzakelijk. Daar is in onze opvoeding echter geen aandacht voor. We leren van-alles-en-nog-wat over van-alles-en-nog-wat, maar omtrent ons zelf tasten we feitelijk in het duister. Dat betekent dus dat we naar onszelf moeten kijken.

      Dan zou je kunnen zien dat de oorzaak van het probleem ligt in de manier waarop het denken functioneert. We zijn ons daar niet van bewust, het ontgaat ons; daar gaat het mis en dat is al vele duizenden jaren zo. Ik ben er hier al een aantal nalen diep op ingegaan, maar het blijft terugkeren.

      Het denken verdeelt de waarneming en geeft identiteit aan de delen. Dat is de psycho-mechanica van het denken; het kan niet anders dan dat. Het probleem ontstaat echter door identificatie. Het kernproduct daarvan is het ik, het ego, het individu. Dat is verbeelding, illusie, want een denkproduct, maar door de constante druk van conditionering denken we echt dat we bestaan en zo manifesteert het ego zich in de realiteit en matrialiseert het in onze instituties: nationalisme, politiek, godsdienst, economie.

      Die egocentrische conditionering, het ik-bewustzijn, het gevoel te bestaan, is zéér sterk. Kan die conditionering echter worden doorbroken? Ik beweer van wel! Als je wilt weten wat die bewering waard is, zul je hem moeten toetsen aan jezelf. Nogmaals, dat betekent dat je naar jezelf moet kijken, dat je jezelf ter discussie moet stellen, ongenadig eerlijk, maar zonder oordeel.

      Kun je dat? En wat gebeurt er dan? Dàt intelligentie!

      1. Ben Spaans

        Kun je sarcasme niet meer herkennen, Rob? Webfora zijn toch een soort schoolplein trouwens?

        Dat de mens nogal een impact heeft op deze wereld is duidelijk. Maar tot hoeverre gaat een verhaal op van een domme destructieve soort? De mens is wel onderdeel van de natuur en bezig met overleven. Als dat op een gegeven moment tegen grenzen op gaat lopen, in hoeverre is dat dan ‘domheid of een soort ten onder gaan aan je eigen ‘succes’ en nu weet ik niet meer waar sarcasme eindigt of vertwijfeling begint…

        1. Rob Duijf

          ‘Kun je sarcasme niet meer herkennen, Rob?’

          Kennelijk is mij iets ontgaan, Ben. Als ik daardoor niet passend heb gereageerd, dan spijt mij dat.

          ‘Webfora zijn toch een soort schoolplein trouwens?’

          Door het geschreeuw en gescheld lijkt het daar wel op, helaas.

          ‘Dat de mens nogal een impact heeft op deze wereld is duidelijk. Maar tot hoeverre gaat een verhaal op van een domme destructieve soort?’

          Kom op nou, Ben. Je bent toch niet blind? Er zijn de niet aflatende oorlogen, al duizenden jaren. De aardse reserves worden in hoog tempo binnen enkele generaties geëxploiteerd, terwijl het miljoenen jaren heeft gekost om ze te vormen. We hebben de natuur in reservaten moeten stoppen, omdat niets heilig is voor de mens; en als het er op aan komt, ook de reservaten niet. De milieuvervuiling is groter dan ooit te voren. Door menselijke activiteit versnelt de opwarming van de aarde met klimaatverandering als gevolg.

          Kortom, we waren al bezig om elkaar het huis uit te vechten, maar nu zijn we hard op weg om ons huis onbewoonbaar te maken. En wat nog erger is: we zijn gewaarschuwd. Al vele decennia. Wel eens van de Club van Rome gehoord, Ben? We luisteren niet en dat is dom. Heel dom. Maar het is niet verwijtbaar, want het heeft een oorzaak. Die oorzaak ligt in ons innerlijk, in onze psyche.

          ‘De mens is wel onderdeel van de natuur en bezig met overleven.’

          Zeker. De mens is onderdeel van de natuur, maar hij is zich daar al heel lang niet meer van bewust. Door de aard van het denken, heeft de mens zich losgedacht, niet alleen van de natuur, maar ook van de ander en van zichzelf. Die scheiding veroorzaakt psychologische angst en conflict; dat conflict wordt realiteit door ons handelen. We zoeken veiligheid in identiteit, door ons te identificeren met onze groep; aanvankelijk onze stam, maar nu onze trotse natie, onze godsdienst, onze politieke partij, onze ideologie. En dat zijn nog maar de meest duidelijke identificaties, Ben! Het mechanisme is vele malen subtieler en werkt door in onze relaties en in onszelf.

          De strijd die mens voert om te overleven, is in de eerste plaats een strijd tegen zichzelf. Een strijd die is gebaseerd op illusie. De wereld die de mens heeft voortgebracht, met al zijn culturen, is gefundeerd op verbeelding. En daar zijn de meeste mensen zich niet van bewust.

          ‘of een soort ten onder gaan aan je eigen ‘succes’’

          Pakweg 300.000 jaar geleden (nog maar) heeft zich in het brein van mensachtigen een mutatie voorgedaan: cognitie. Die mutatie is zeer succesvol gebleken. Er staat geen maat meer op de egocentrische moderne mens. Daardoor dreigt hij aan zijn eigen succes ten onder te gaan.

          Is verandering mogelijk? Om die vraag te kunnen beantwoorden, zullen we eerst ten volle moeten beseffen wie wij zijn en waarom we doen wat we doen; we zullen naar onszelf moeten kijken en de illusie doorzien. Dat moet volkomen helder en duidelijk zijn, niet theoretisch, intellectueel, abstract, maar feitelijk. Zelfinzicht kan ons niet worden gegeven; we zullen er iets voor moeten doen, namelijk onbevooroordeeld waarnemen.

          Zoals ieder levend wezen invloed uitoefent op zijn omgeving, door het simpele feit van zijn bestaan, zo beïnvloeden ook wij onze omgeving, door onze relaties, door de manier waarop we in de wereld staan. Een radicale verandering van bewustzijn heeft door ons handelen direct invloed op het hele bewustzijn.

          Niet om onszelf of de wereld te redden, maar omdat aleen dàt echte intelligentie is!

    2. Rob Duijf

      ‘Op dit soort fora komen toch altijd mensenhaat en weer nieuwe vormen van zonde en oordeel naar boven.’

      Overigens typisch menselijk cognitieve eigenschappen die je bij dieren niet zult aantreffen.

      Het gaat er om te begrijpen wie wij zijn en waarom we doen wat we doen, inclusief elkaar haten en veroordelen. De natuurlijke jungle is wezenlijk anders dan de culturele jungle die de mens heeft voortgebracht, waar wij het product van zijn en die wij op onze beurt vorm geven en in stand houden.

      De mens staat los van de natuur. Dat heeft een oorzaak en die ligt niet in de ‘zondeval’ en dergelijke idiote archaïsche ideeën die voortkomen uit onbegrip. We beschouwen de natuur als onze achtertuin waarin we naar believen kunnen snoeien en hakken. We beoordelen de natuur op nut en onnut. We exploiteren waar we voordeel van hebben en als we ergens last van hebben, roeien we het uit.

      Voor zover we ons er al van bewust zijn dat dat problemen oplevert, proberen we onze manier van leven te ‘vergroenen’, zonder iets van onze verworvenheden op te hoeven geven. Dat gaat ons niet verder helpen. Pas als we werkelijk bereid zijn om de hand in eigen boezem te steken en tot inzicht te komen, kan er echt iets veranderen.

      1. Dirk Zwysen

        ik zag gisteren in de stad een man met T-shirt: “Don’t believe everything you think.” Ik moest onmiddellijk aan jou denken, Rob.

Reacties zijn gesloten.