Auteur: Corry Tolhuizen

Oorlog in Nijmegen (11)

On door Corry TolhuizeninGeschiedenis1 reactie
Monument voor het verzet in Nijmegen

Ook het Canisiuscollege is uitgeleefd door de militairen en beschadigd door granaten. Omdat de bioscopen in het centrum, over het algemeen niet meer functioneren, is de aula van ’t Hok (Canisiuscollege) ingericht als bioscoop. De kruk van de deur achter in de zaal ontbreekt. Als we vrij kwartier hebben, staan we soms om de beurt door het gat naar de middagfilm te kijken, onder andere naar Desert Victory met Montgomery bij El Alamein in Noord Afrika.

Een 6-gymklas van het Canisius nodigt 6-gym van Mater Dei uit voor een filmvoorstelling. Zij hebben ’s morgens les. Zus B. is er ook bij. Ik zie de jongens en meisjes plaatsnemen, terwijl ik door het gat in de deur kijk. De paters mogen het niet weten!

Lees verder “Oorlog in Nijmegen (11)” →

Oorlog in Nijmegen (10)

On door Corry TolhuizeninGeschiedenis3 reacties
Muurschidering in Nijmegen ter herdenking van het bombardement

Vader en moeder zijn gaan kaarten bij vrienden. Ik zit een donkerblauwe wollen cloqué rok van zus B. korter te maken. We zetten radio Oranje aan. En dan vertelt “de Rotterdammer” met bewogen stem, dat in hotel De Wereld in Wageningen de wapenstilstand is gesloten tussen generaal Foulkes en generaal Blaskowitz, in aanwezigheid van prins Bernard.

We halen vliegensvlug de vlag van de zolder, maar hebben geen vlaggenstok meer. We volgen het voorbeeld van anderen en bevestigen de vlag aan twee kanten aan de gevel. Mijn zussen tillen mij daarvoor vanuit het raam op de erker. In het midden wordt de oranje wimpel om de vlag geknoopt. Er ontstaat een soort vlinder. Tijdens deze werkzaamheden klinkt er een knal. Mijn zussen rennen in een reflex richting kelder, maar keren gelukkig terug om mij naar binnen te tillen. Het was vuurwerk of een vreugdeschot.

Lees verder “Oorlog in Nijmegen (10)” →

Oorlog in Nijmegen (9)

On door Corry TolhuizeninGeschiedenis1 reactie
Cenotaaf voor de Canadese soldaat Ernest Harrison, gesneuveld op 27/28 januari 1945 tijdens een verkenningspatrouille ten oosten van Nijmegen

Winter ’44-’45

Er is geen post en telefoon. Het enige contact met familie en vrienden in het bevrijde deel van  Nederland loopt via militairen die de groeten komen brengen.

Zo brengt Peter de groeten van familie in Roosendaal, waarbij hij ingekwartierd is geweest. Hij is een Schotse student. Hij blijft nadien regelmatig zijn vrije avond bij ons door brengen. Zo komen ook drie Canadezen groeten van vrienden brengen. Het zijn forse mannen, waarvan er één heel erg scheel kijkt.

Lees verder “Oorlog in Nijmegen (9)” →

Oorlog in Nijmegen (8)

On door Corry TolhuizeninGeschiedenis8 reacties
Monument voor de gevallen Nijmeegse soldaten

Er komt een kwartiermeester vertellen, dat ’s nachts een captain R. zal komen. De soldaat krijgt de huissleutel en schrijft met krijt in grote letters de naam en het legernummer op de groene deur van een slaapkamer. Je hebt in je eigen huis niet veel meer te vertellen.

Een jaar eerder is het gras  in de achtertuin omgespit voor tabaksplanten. Vader heeft de bladeren geoogst, gedroogd en met moeders naaischaar in reepjes geknipt. Hij rookt het ongefermenteerde product in zijn pijp.

Op een herfstige dag ga ik de rijen kale overgebleven staken van de tabaksplanten uit de grond rukken. Ik ruik de herfst. Ik zie ineens major E. op het balkon. Hij staat lachend naar mijn bezigheden te kijken.

Lees verder “Oorlog in Nijmegen (8)” →

Oorlog in Nijmegen (7)

On door Corry TolhuizeninGeschiedenis3 reacties
grave_brug
Nijmegen werd bevoorraad langs een fragiele aanvoerlijn. Dit is de brug bij Grave.

Nijmegen frontstad

Het front is inmiddels stil komen staan. De slag bij Arnhem is verloren. Er vluchten nog steeds Nijmegenaren naar Brabant. Je moet nu wel een ‘permit’ van de geallieerden hebben om gebruik te maken van de bruggen over het Maas- en Waalkanaal. Men vlucht vaak op geallieerde voertuigen.

Nijmegen is maandenlang slechts  met het bevrijde gebied in Brabant verbonden via de “corridor”, d.w.z. de Graafseweg. Men zegt, dat de Duitsers die ’s nachts dwars oversteken. Nijmegen vormt een soort bevrijd eiland, begrensd door de Waal, Maas- en Waalkanaal, Maas en de Duitse grens.

Lees verder “Oorlog in Nijmegen (7)” →

Oorlog in Nijmegen (6)

On door Corry TolhuizeninGeschiedenis1 reactie
Bevrijdingsmonument, Nijmegen

De slag om Nijmegen

In Nijmegen liggen de spoorrails merendeels dieper dan de straten. Veel bruggen zijn vernield. Het geallieerde verkeer dat over het Maas- en Waalkanaal via de Graafseweg Nijmegen binnenkomt, moet noodgedwongen via onze straat naar de St. Annastraat en vervolgens via het Keizer Karelplein en de Oranjesingel richting Waalbrug. Deze is gespaard gebleven door sabotage van een broer van een schoolgenote. Sabotage in de ogen van de Duitsers.

Behalve tanks rijden enorme boten op wielen voorbij, zogenaamde ducks. Ze moeten  zo snel mogelijk naar Arnhem. Iedereen staat op straat. Ik til mijn zusje op. We krijgen chocolade, die thuis gedeeld wordt. De buurman heeft z’n radio met verlengsnoeren in de voortuin gezet. De Engelse zender staat luid aan. Dan vliegen Duitse vliegtuigen over. Iedereen rent zijn huis in. De radio staat buiten verlaten flink wat geluid te produceren. Vlaggen worden snel in huis gehaald.

Lees verder “Oorlog in Nijmegen (6)” →

Oorlog in Nijmegen (5)

On door Corry TolhuizeninGeschiedenis11 reacties

Zondag 17 september 1944

Vader is jarig. Als we naar de kerk lopen zien we bij H. een deel van de meubels nog op het trottoir staan. O.a. de piano.

Als we weer thuis zijn, zien we de lucht ineens vol parachutisten. Er wordt geschoten. Na het bombardement is een discussie ontstaan, of je in een kelder wel zo veilig bent voor bommen. Je kunt levend begraven worden. Er wordt besloten, dat we gaan schuilen in de inpandige ruimtes in huis. Er wordt een tekenplank op het toilet gelegd. Daar zit moeder met J. op schoot. Ik kan er net dwars bij zitten.

Halverwege de middag moet ik ruilen met zus B. Vader staat dan met zus N. en mij gearmd in de ruimte boven aan de keldertrap. Na enkele uren gaan we weer naar de huiskamer. Op straat lopen vluchtelingen voorbij, richting westen. Ze vertellen dat de Hitlerjugend hun huizen in brand stak.

Lees verder “Oorlog in Nijmegen (5)” →

Oorlog in Nijmegen (4)

On door Corry TolhuizeninGeschiedenis4 reacties
NSB-ers op de vlucht

Dinsdag 5 september 1944

De geallieerden rukken op in België. Foute burgers en individuele Duitse soldaten vluchten richting Duitsland. Soldaten confisqueren zelfs damesfietsen. De inspecteur van politie vlucht; ook het gezin verderop  op de hoek. Het dochtertje van ongeveer tien jaar draagt een netje met kleren en een houten speelgoedhond. Zielig.

Na deze “Dolle Dinsdag” herstellen de Duitsers zich. Er marcheert een eindeloze stoet Duitsers door onze straat. Waarschijnlijk om de bevolking te intimideren. Zus B. zegt plotseling: “Die soldaat heb ik al eerder gezien.” Over het trottoir lopend tegen de richting van het leger in, zien we dat een gesloten stoet in een driehoek van straten blijft lopen.

Lees verder “Oorlog in Nijmegen (4)” →

Oorlog in Nijmegen (3)

On door Corry TolhuizeninGeschiedenis2 reacties

[Vandaag een bijdrage van Corry Tolhuizen, die het onderstaande schreef voor een ter ziele gegane website met de verhalen van gewone mensen over historische gebeurtenissen. Haar stukjes, twaalf in getal, waren te aardig om ze definitief van het internet te laten verdwijnen. De twee eerste stukjes waren hier en daar en ik zal de komende maanden meer van herpubliceren.]

Zomer ’44

Er is ’s nachts vaak onrust in de lucht. De geallieerden vliegen over richting Ruhrgebied, waar veel industrie is. We zingen dan onder meer “Van de hele firma Krupp staat alleen nog maar de stoep.”

Soms vallen er verdwaalde bommen op Nijmegen. We zien hoe Duitse schijnwerpers de hemel afzoeken. Er worden ook wel vliegtuigen neergeschoten.

Vader vertelt dat de geallieerden nu “vliegende forten” hebben. Ik stel me een soort kastelen in de lucht voor.

In een nacht met veel vliegverkeer vluchten we weer eens naar de slaapkamer van vader en moeder. Drie personen aan het hoofdeinde en drie aan het voeteneinde. We bidden de rozenkrans. Dan vindt buiten een ontploffing plaats en rollen we over elkaar heen… we zijn niet getroffen, maar door het ledikant gezakt.

Lees verder “Oorlog in Nijmegen (3)” →

Oorlog in Nijmegen (2)

On door Corry TolhuizeninGeschiedenis21 reacties
Het stadhuis van Nijmegen is een modern gebouw recht achter het historische raadhuis. Het is gebouwd op de plaats van een school die bij het bombardement werd getroffen. Deze foto’s van de overleden kinderen zijn te zien in de hal van het stadhuis.

[Enkele jaren geleden had ik op de Livius.org-website een collectie verhalen die je met enige goede wil kon aanduiden als “ooggetuigen van de twintigste eeuw”: gewone mensen die schreven over ongewone dingen die ze hadden meegemaakt. Omdat dat toch een beetje een Fremdkörper was, heb ik ze weggehaald en ik plaats ze nu hier. Gisteren en vandaag twee stukjes over Nijmegen tijdens de Tweede Wereldoorlog.]

December 1943

De Duitsers nemen ons schoolgebouw in beslag. We krijgen nu halve dagen les in de universiteitbibliotheek in de Muchterstraat, hartje stad. De universiteit is gesloten. De hoogste klassen krijgen ’s morgens les, wij ’s middags.

Februari 1944

Het is traditie op onze school dat op de dinsdagmiddag van Carnaval alle klassen een eigen toneelstukje opvoeren. We zijn druk bezig met de voorbereiding. Dan komt de praeses van de schoolclub uit 5-gym vertellen dat de zusters geen zaal hebben kunnen huren. We krijgen daarom op carnaval een vrije dag. Het zal blijken dat hierdoor veel levens zijn gered.

Lees verder “Oorlog in Nijmegen (2)” →