De mooie cultuur van de oude wereld, waarin zoveel dingen voor de eerste keer zijn bedacht, is van ons allemaal. U en ik, we mogen daar allemaal van genieten. Om ons nog meer te laten genieten, hebben we musea.

Alleen wordt dat genieten steeds lastiger. Steeds weer zijn er relletjes en incidenten. Neem het besluit van het British Museum, dat ik beschouw als een van de beste ter wereld, om het oude Griekse beeld van Ilissos uit te lenen aan de Hermitage in Petersburg. Dat museum bestaat 250 jaar en dat wordt op deze manier gevierd.

Als ik het zo formuleer, lijkt er niets aan de hand en prijst u de onzelfzuchtigheid waarmee de musea samenwerken om zoveel mogelijk mensen in staat te stellen te genieten van de oude kunst. Het eerste probleem is echter dat het beeld van Ilissos ooit deel uitmaakte van het westelijke façade-reliëf (“pediment”) van het Parthenon in Athene. De Schotse edelman Elgin heeft de sculptuur ooit meegenomen naar Groot-Brittannië en de collectie pronkt nu in het British Museum. De Grieken menen dat de beelden beter terug kunnen naar Griekenland en hebben daarvoor al een schitterend museum gebouwd. De twee partijen zijn het over alles oneens, zelfs over de naam van de sculptuur: de ene groep heeft het over Elgin Marbles, de andere over de Parthenon Marbles.

Het is, op z’n zachtst gezegd, oliedom dat het British Museum nu een van de Elgin Marbles, eh, een van de Parthenon Marbles, eh, de Ilissos heeft uitgeleend aan Rusland. Niet alleen is het tactloos tegenover de Grieken, maar het museum ondergraaft zo ook zijn eigen argument om de collectie niet terug te geven: dat de beelden te kwetsbaar zijn voor transport. Dat is, zo weten we voortaan, dus door eigenbelang ingegeven onzin.

U leest er hier meer over en u vindt een absoluut dodelijk commentaar daar. Er wordt namelijk heel wat over deze bruikleen gediscussieerd.

EN WILLEN JULLIE DAAR NU MEE OPHOUDEN?!
Ja jullie, jullie daar bedoel ik, met jullie geneuzel over erfgoed.
Ik ben het gelul he-le-maal zat.

De afgelopen jaren hebben we de bijna systematische plundering gezien van Syrië en Irak. Met de verkoop van oudheden financiert ISIS zijn naargeestige praktijken. In Egypte worden mummies kapotgemaakt om er Griekse papyri uit te halen. Opnieuw: er valt geld met oudheden te verdienen. In Libië slaan mensen oudheden kort en klein omdat ze een hekel hebben aan alles wat pre-islamitisch is.

Er wordt werelderfgoed vernietigd. Dit is het grootste culturele misdrijf aller tijden. De discussie moet gaan over het oppakken van de vandalen, het arresteren van de helers en de opsporing van hun handlangers. Maar waarover hebben we het? Over een standbeeld dat, of het nu in Londen of Petersburg of Athene is, niet wordt bedreigd.

Het tweede probleem is: de discussie gaat niet waarover die zou moeten gaan. Ophouden met dat gezwam over de Ilissos! Nu. Ophouden. Er zijn echt belangrijkere zaken om je mee bezig te houden dan intermuseaal leenbeleid.

[En dan heb ik het er nog niet over dat ik over heel andere dingen zou willen bloggen. Hoe kan ik nou rustig werken aan mijn reeks over de mythische Jezus en wetenschapsvoorlichting?]