Planeten draaien, zoals u weet, om de zon of een andere ster. Ze zijn bolvormig. En ze zijn zo zwaar dat ze, zoals het heet, “de buurt hebben opgeruimd”: andere objecten die ooit in dezelfde baan draaiden, zijn als het waren opgeveegd. Pluto voldoet niet aan dit laatste criterium. Dat het hemellichaam toch vaak een planeet wordt genoemd, is slechts een kwestie van traditie, en omdat dat geen wetenschappelijk criterium is, is een nieuwe categorie bedacht: de dwergplaneten, waarvan Pluto en de oude planetoïden Ceres en Eris voorbeelden zijn.

U zult zich de discussies uit 2006 herinneren: er waren nogal wat mensen die de traditie belangrijker vonden dan een bruikbare definitie, en daarom Pluto als planeet wilden blijven aanduiden. Misschien speelde een rol dat “dwergplaneet” onbelangrijker klinkt dan “planeet”. “Plutoïseren” was even een nieuw werkwoord om aan te duiden dat iets ten gevolge van een herdefinitie onbelangrijker was komen te ogen.

Dat is alweer bijna tien jaar geleden en het debat – als dat er al ooit is geweest – is voorbij. Nu Pluto was geplutoïseerd, moesten alleen de bewoners daarvan nog op de hoogte worden gebracht en daarom heeft de NASA de New Horizons-sonde die kant op gestuurd. Over een maand bereikt ze de dwergplaneet, waar ze met een noodgang van zo’n 60.000 kilometer per uur langs zal sjezen.

Dit belooft leuk te worden. Pluto is namelijk echt een wonderlijk hemellichaam: het gaat namelijk om de eigenlijke dwergplaneet en zijn maan, Charon, die zó zwaar is dat hij behoorlijk aan Pluto trekt. Het is niet zo dat Charon om Pluto draait, het is meer dat de twee om een gemeenschappelijk middelpunt draaien. In lange elliptische banen draaien om dit tweetal nog vier andere maantjes, waarvan Nix en Hydra zijn ontdekt terwijl de NASA de Pluto-missie aan het voorbereiden was. Het bestaan van Kerberos en Styx werd bevestigd toen de New Horizons-sonde de baan van Uranus al was gepasseerd. Vermoedelijk zullen volgende maand meer maantjes en een ring worden ontdekt.

Onderzoek naar de objecten in ons zonnestelsel levert meer inzichten op dan nuttige toepassingen en dus zorgen de wetenschappers ervoor dat u goed op de hoogte bent. U zult zich herinneren hoe u vorig jaar, toen de ESA de Philae-lander plaatste op een komeet met een onuitsprekelijke naam, al voor de persconferentie het nieuws via Twitter had vernomen.

Dit keer is er een toffe app, die PlutoSafari heet. Daarmee heeft u alle informatie bij de hand, met mooie animaties waarop u ziet waar de sonde zich bevindt ten opzichte van de andere objecten van het zonnestelsel, informatie over de instrumenten aan boord van de sonde, uitleg van de (dwerg)planeetcontroverse en om de zoveel tijd een update met nieuws. Speciale vermelding voor de muziek, die gewoon echt mooi en rustgevend is.

Inmiddels komen de eerste foto’s binnen die beter zijn dan die van de Hubble-telescoop. Op 14 juli is de flyby. Die duurt overigens maar een half uurtje: om 13:47 (Nederlandse tijd) is de New Horizons-sonde het dichtst bij Pluto (op 13.695 km), veertien minuten later passeert ze Charon, en daarna is het alweer voorbij en wacht een eindeloze tocht door het wereldruim.