Zomertijd, de akelige gevolgen

Hoe de zomertijd mijn slaapritme verstoorde
Hoe de zomertijd mijn slaapritme verstoorde

Ik blogde ruim een maand geleden over de invoering van de zomertijd en schreef dat er geen argumenten waren om de klok te verzetten. Ik schreef toen:

De New Scientist somde de problemen dit weekend allemaal nog even op. Lees maar hier: dat er energie zou worden bespaard, is kwestieus en de nadelen zijn reëel. De verandering van dagritme vergroot bijvoorbeeld het risico op hartaanvallen. Meer informatie hier. Die nadelen zijn bovendien al heel lang bekend: dit stuk op Kennislink is alweer negen jaar oud.

Maar je bent er dus, zo luidt het laatst-overgebleven argument, “na een paar dagen wel aan gewend”. En ook dat is dus onwaar. Ik verwees vorige maand naar wat Till Roenneberg er in zijn boek Het innerlijke uurwerk (bespreking ) over vertelde: ochtendmensen passen zich grotendeels aan, avondmensen zeer ten dele.

Ik ben geen avondmens maar een nachtmens en mijn slaapritme is nu, een maand na het begin van de zomertijd, nog altijd volledig naar de gallemiezen. De laatste maanden werd ik om halfnegen uit mezelf wakker. Nou ja, “uit mezelf”: ik heb dus een late biologische klok en als ik geen medicijnen zou gebruiken, werd ik niet wakker voor elf uur. Dankzij die medicijnen gaat het beter en loopt mijn dagritme beter synchroon met het natuurlijk licht. Behalve dus nadat de klok is verzet.

Het bovenstaande tabelletje toont hoe ik heb geslapen sinds de dag waarop de zomertijd werd ingevoerd. De groene blokken spreken voor zich; het blauwe blok is het uur waarin de klok werd verzet; de rode lijntjes zijn momenten waarop de wekker ging. Dat hoeft niet vaak, want normaal gesproken ben ik dus uit mezelf redelijk vroeg wakker.

Conclusie: ik pas me wel aan aan het moment waarop ik moet opstaan (ten dele doordat er steeds bouwvakkers zijn in mijn achtertuin; vanmorgen werd ik om zeven uur wakker gebeld) maar mijn inslaapmoment verandert heel langzaam. Eerst lag het ná twee uur, nu ligt het er voor maar het verschil zal een half uur zijn. Ik heb pas de helft van het klokverschil gecompenseerd. Ik moet dus slaap inhalen en de tabel toont dat daarvoor aanvankelijk twee dutjes nodig waren en later één, dat zich grosso modo naar vier à vijf uur verplaatst.

“Je went er met een paar dagen aan” is domweg onwaar. Zelfs met medicatie raakt mijn slaapritme verstoord. Dit betekent, vrij simpel, dat ik gestrest leef en dat heeft gevolgen voor de hormoonhuishouding: je zet meer vet vast. Ofwel: je wordt dikker. Een ander probleem is dat mijn concentratie slechter is zodat werk meer tijd vergt.

Hiermee ben ik een extreem voorbeeld van wat de zomertijd aan schade aanricht. Ik ga binnenkort weer praten met de dokter, want dit kan dus echt niet langer zo. Ik ben voornemens in het najaar al mijn afspraken een uur te verschuiven en het ritme van de zomertijd, als ik er tegen die tijd aan ben gewend, te handhaven.

Oké, ik ben een extreem geval. Maar het gaat ook u aan. Er ligt dus onderzoek – ik heb het genoemd in dat eerdere stukje – dat mensen zich maar heel langzaam aanpassen: ook mensen met een vroeg ritme, ijken hun biologische klok niet volledig aan het veranderde daglicht. Ik zou weleens willen weten of er verbanden zijn tussen de zomertijd en de obesitas-epidemie.

Deel dit:

12 gedachtes over “Zomertijd, de akelige gevolgen

  1. Ben een uitgesproken ochtend mens en heb de grootste problemen met het verzetten van de klok. het duurt minimaal een maand voor ik weer normaal kan slapen. En dan die lange avonden, ik wordt er ziek van, echt ziek, ben in de zomer veel vaker ziek dan in de winter.

  2. Nooit ergens last van gehad. Al zeer lang zo rond 00.30 uur als vast tijdstip om naar bed te gaan en rond 07.00 uur om op te staan. Nooit een centje pijn. Maar misschien ben ik wel een extreem geval dat de zomertijd geen enkele schade aanricht of aanpassing vergt.

  3. Dieter Verhofstadt

    Tja, één casus maakt geen statistiek maar … ik slaap zonder wekker en word netjes wakker als het tijd is om te gaan werken, zomertijd of wintertijd. Blijkbaar heb ik een interne klok die weet dat het uur is veranderd.

  4. Willem

    Ook nooit veel last gehad, heb wel een wens, laat de tijd dit najaar zoals het is dus geen uur vooruit.
    Hoe ouder ik wordt hoe meer last ik van de donkere sombere wintermaanden heb dus elk uurtje meer licht aan het eind van de dag is welkom.

  5. Ik ben net als Muis: geen centje pijn. Ik vind zomertijd zelfs prettig. Maar hoe is het dan als jij naar Turkije, Iran of een ander ver land vliegt: daar krijg je toch ook met een tijdverschil te maken?

  6. hippo1st

    Ik ben een extreem avondmens – krijg rond 23.00 uur de zin om iets te gaan doen die de meesten rond 9.00 of 10.00 krijgen; slaap gemiddeld 5 uur, heb nooit last van ‘jet lag’ en nauwelijks van zomer/wintertijd-omschakeling.
    Het bestaan een biologische klok (zowel de ‘dagelijkse’ als degene die met ‘rammelende ovaria’ word aangeduid) is nog steeds onderwerp van debat, evenals de factoren die dat zouden beinvloeden. Dat neemt niet weg dat er allerlei ‘circadiane’ ritmes in het menselijk lichaam voorkomen, die veelal niet precies 24 uur cycli hebben.
    Dit neemt niet weg dat de last, al of niet chemisch beinvloed blijft en vervelend is. Mijn curieuze bijwerking van de aanschaf van een electrische auto is dat ik eerder opsta; maar de simpele verklaring is dat dat nodig is om een vrij stopcontact op mijn werkplaats te bemachtigen. 🙂

  7. Gherardus Havingha

    Ik onderschrijf het bovenstaande, maar toch:
    Tijdens de periode van de zomertijd (dus ongeacht de (non)instelling van de zomertijd zelf)
    is het echt gewoon langer licht, en het daglicht is ook nog eens feller, dat kun je ook merken (en er daardoor ook last van hebben).

    Dus spelen er eigenlijk meerdere factoren tegelijkertijd;
    1. De zomertijd
    2. Het is ook echt langer licht
    3. Het daglicht is feller

  8. FS

    Ik ben voor een heel jaar zomertijd. Je hebt dan én geen nadelige gevolgen van klok-verzetten, én in het late najaar een uur meer daglicht. Dat laatste is erg fijn als je vijf dagen werkt.

Reacties zijn gesloten.