Zo rond het jaar 900 v.Chr. werd de bovenstaande kalender vervaardigd, die in 1908 werd opgegraven in Gezer, zo’n dertig kilometer ten westen van Jeruzalem. De tekst:
Twee maanden om te verzamelen
Twee maanden om te planten
Twee maanden voor het late plantenEén maand om vlas te snijden
Eén maand om gerst te oogsten
Eén maand om te oogsten en te feestenTwee maanden voor de wijnranken
Eén maand voor het zomerfruit.
Kortom: een oogstkalender. De vraag is waarom iemand in een halfgeletterde samenleving als die van het koninkrijkje Juda de moeite zou nemen dit op te schrijven. Het gaat immers om zaken die iedereen destijds wist, al was het maar omdat de informatie beschikbaar was als een soort aftelrijmpje, ruwweg zoals de tekst hierboven.
Was dit inderdaad een aftelrijmpje? Een schooloefening? Een belastingdocument? Zoals zo vaak met de Oudheid hebben we geen idee, zelfs geen begin van een idee, van wat de weinige informatie die tot ons is gekomen, eigenlijk wil zeggen.
[Dit was de 174e aflevering in mijn reeks museumstukken; een overzicht is hier.]
Bij elkaar opgeteld netjes twaalf maanden.
Maar in welke maand begint het?
Een beetje zoeken op het internet leert dat de vlasoogst (snijden van het vlas) in de tweede helft van juli kan beginnen tot de tweede helft van augustus afhankelijk van waar je je bevindt en afhankelijk van het weer. Dus als je juli/augustus aanhoudt als vlas-snij-maand kom je volgens mij aardig in de buurt. (Maankalenders liggen itt zonnekalenders niet helemaal vast. En waarschijnlijk gaat het hier – nog – om een maandkalender.)
“… En waarschijnlijk gaat het hier – nog – om een maandkalender. …” moet zijn ‘maankalender’.
Nog iets verder zoeken leert dat de gerstoogst de vlasoogst qua periode grotendeels overlapt. Dus het is waarschijnlijk niet eens een echte kalender maar mogelijk een hulpmiddel om te zien hoeveel tijd je hebt om te oogsten als je gewassen volgroeid zijn.
Misschien de eindeloze, eeuwige, herhaling van het zelfde? “De zon gaat op, de zon gaat onder, langzaam telt de oude boer zijn kloten”
Geheugensteuntje?
Rijmt het in de oorspronkelijke taal? Misschien is het een liedje.
Is het een lied misschien? Vergelijk dit:
http://www.joe-offer.com/folkinfo/songs/146.html