Athene heeft diverse mooie musea maar het mooiste (en grootste) is toch echt het Nationaal Archeologisch Museum. Hier zijn wat foto’s die mijn zakenpartner en ik er bij diverse gelegenheden hebben gemaakt. Ook het bovenstaande, puntgaaf bewaarde grafreliëf, vervaardigd rond 330 v.Chr., is daar te zien. Net zo oud als bijvoorbeeld deze bokser.
Het is gevonden in Piraeus, een voorstad van Athene, beroemd om zijn drie havens. Een overleden mevrouw Damasistrate zit op een prachtige troon (let op het sfinxje!) en schudt de hand van haar echtgenoot Polykleides. Die houdt in zijn linkerhand een strigilis vast, een instrument dat de Grieken en Romeinen gebruikten om olie van het lichaam te schrapen. Je ziet ze wel vaker op grafreliëfs en ze zijn ook in graven gevonden, dus de weduwnaar is afgebeeld met de grafgift die hij met de urn heeft begraven.
Middenin staat een klaagvrouw of een rouwend familielid. Helemaal links staat een jonge vrouw, gekleed in een niet-Grieks gewaad: ongetwijfeld een slavinnetje. Het feit dat we geen kinderen zien, suggereert dat Damasistrate jong is overleden.
[Dit was het 369e voorwerp in mijn reeks museumstukken.]
‘Het bovenstaande, puntgaaf bewaarde grafreliëf (…)’
Toch niet helemaal puntgaaf, want volgens mij heeft de punt van de neus van Polykleides de tand des tijds niet ongeschonden doorstaan…
Prachtig reliefwerk van deze ambachtsman met een fijn oog voor detail.
De punt van Damasi’s neus volgens mij ook niet; evengoed moet zij een aantrekkelijke jongedame zijn geweest.
Ja, inderdaad, nu zie ik het ook. De meester van dit stuk had oog voor detail…
Details zijn in het byzonder van belang bij dammen en schaken.
Het maakt bij mijn laatste bezoek vanwege de enorme artistieke kwaliteit een grote indruk op me
Wat prachtig! Toen werd er nog adequaat gerouwd….
Wat is adequaat rouwen in godesnaam? En als je niet wilt rouwen, ook goed.
@Karin: Ik neem aan dat alleen de happy few zich zo’n zichtbaar monument van rouw konden veroorloven. Een uiterlijk blijk van rouw zoals dit staat overigens niet gelijk aan de innerlijke gevoelens daarvan. Het kan wel, de kans is zelfs groot, maar het hoeft natuurlijk niet. Net zomin als ik geloof dat dit monument de werkelijke Damasistrate weergeeft. Alweer: kan wel, hoeft niet. Voor hetzelfde geld is het een geïdealiseerd beeld uit de catalogus, vervaardigd door een beeldhouwer die zijn vak verstond. Misschien zijn die schitterende borsten wel gewoon een stijlfiguur die aangeeft dat het om een jonge vrouw gaat.
Dat ‘adequaat rouwen’ is in mijn ogen een elite-ding. Het plebs had er nog het geld, noch de tijd voor. Hun hart zal net zo verscheurd zijn geweest, maar hun omstandigheden lieten geen ruimte voor een uitgebreide rouw en al helemaal niet voor dit soort uiterlijkheden. Dat neem ik althans aan. Vandaar onderstaande vraag aan Jona.
@Jona: Wat is er eigenlijk bekend over huwelijk, geboorte en rouw bij het voor ons onzichtbare gewone volk?
‘Voor hetzelfde geld is het een geïdealiseerd beeld uit de catalogus, vervaardigd door een beeldhouwer die zijn vak verstond.’
Ik kan wel meegaan in die gedachte. Er zijn voorbeelden te over. Je zou dan in ieder geval in de voorstelling equivalenten mogen verwachten. Ik weet niet of die bekend zijn.
Je kunt je dan nog afvragen of de beeldhouwer Damasistrate misschien persoonlijk heeft gekend. Polykleides heeft in ieder geval geen foto’tje van zijn mooie jonge vrouw bij de hand gehad.
Een ander puntje dat wellicht niet meer helemaal gaaf is: is ook bekend wat de kleuren van dit werk geweest zijn? Of waren grafreliëfs wel wit?
Beetje off topic, waarvoor excuses. Toen mijn broer me wees op een podcast van de Vlaamse radio 1 over het Oude Rome, was ik op mijn hoede. Het duurt maar een urrtje en dan is er altijd nog honger, maar ik was aangenaam verrast: het zou me niet verbazen als Jelle De Beule, televisiemaker en Rome-fan, de MB zou lezen.
https://radio1.be/het-oude-rome
“waarvoor excuses”
Niet nodig. Zie de Fascinerende Huisregels: “off-topic-geruzie is ongewenst. Op andere wijze off-topic gaan is onverkort toegestaan en al helemaal als het met de Oudheid te maken heeft.