De republiek Groningen

Ik beschouw Philip Dröge als een van de beste geschiedschrijvers die ik ken. Geef hem een onderwerp – de ontploffing van de Tambora, het wonderlijke staatje Neutraal Moresnet, het leven van Snouck Hurgronje – en laat hem maar vertellen. Meestal begint hij zijn hoofdstukken met een anekdote en verleidt hij de lezer ertoe zich met de personages te identificeren. Geschiedenis gaat bij Dröge niet over structuren en processen maar over mensen.

En nu publiceert hij een korte novelle. Voor twee euro laat je De republiek Groningen niet liggen. Dröge vertelt hoe de provincie Groningen zich in 1980 afscheidt van Nederland. Natuurlijk begint de novelle anekdotisch; met een symbolische handeling nemen de Groningers afscheid. Johan Faber, de man die symbolisch de grens op een brug schildert, aarzelt. En dat blijft hij. “Hij participeert eigenlijk niet; hij observeert vooral.”

Met de aarzelende observator Faber heeft Dröge de voor zijn verhaal ideale hoofdpersoon: iemand die gaandeweg ontdekt hoe de dingen in elkaar steken. Tot hij zelf deelnemer begint te zijn. Gesteld voor de keuze het bestaan van de samenzwering te onthullen of het spel mee te spelen, kiest hij voor het laatste.

Wat als het referendum een succes wordt? Eindelijk kan er echt iets veranderen in het noorden en hij krijgt de kans daarbij een belangrijke rol te spelen.

U merkt het al: Faber is in staat rationalisaties te bedenken waarom hij actief mag worden. Maar observatoren moeten geen actoren zijn. Dat gaat fout. Met hoge heren is het kwaad krieken eten en het zal Faber, die het uiteindelijk schopt tot hoogste gezagsdrager in de nieuwe republiek, slecht bekomen. Dat weet je als lezer vrij snel, maar hoe het precies gebeurt, merk je pas op de laatste bladzijden.

Fictie, zeker, maar toch ook weer niet helemaal. Er is echt een plan geweest, schrijft Dröge, om Groningen tot onafhankelijke republiek te maken. Ook het portret van premier Dries van Agt is scherp – en negatief. Dröge alludeert driemaal aan de gebeurtenissen in De Punt en toont een Van Agt die bonhomie kan veinzen maar ondertussen snoeihard is. Realistisch lijkt me ook het ressentiment dat in Groningen heeft bestaan, ja nog steeds bestaat, tegen Den Haag.

Doordat Dröge een verhaal neerzet dat werkelijk zo gebeurd had kunnen zijn, lees je De republiek Groningen in één adem uit. Zijn liefde voor kleine onafhankelijke landjes is ook op elke pagina proefbaar. En onderschat het niet: de aarzelende Faber, die zichzelf wijs maakt iets belangrijks te kunnen doen en te laat ontdekt te zijn gebruikt, mag dan niet het allerorigineelste karakter uit de wereldliteratuur zijn, hij is natuurlijk Elckerlyc.

Deel dit:

25 gedachtes over “De republiek Groningen

  1. Dirk

    Doet me denken aan “De charme van chaos” van Dirk Draulans. Plots bevindt de schrijver zich middenin een Belgische burgeroorlog die begon met rellen tussen supporters van Charleroi en Antwerp. Geschreven in de tijd van verscheurende burgeroorlogen in Zuidoost-Europa, was het thema dat geen land zich zo beschaafd moet menen dat het immuun is voor een spiraal van geweld. Het is te lang geleden om nog te weten wat ik van het boek vond.

    1. Frank Bikker

      Heel goed, dat je dit noemt! Aardgas, waar de Nederlandse economie decennia op heeft gedreven en waar de Groningers stank voor dank voor terug kregen en een luchtvaart die decennia lang en nog wordt voorgetrokken op andere vormen van mobiliteit.

  2. Raymond Haselager

    Het valt me op dat er in de provincie tegenwoordig veel Groningse vlaggen wapperen. Vroeger wist je niet eens hoe die vlag eruit zag. Provinciaal vlagvertoon, dat zag je in Friesland.

    1. Ik heb een maand of wat geleden op het station van de stad gezien hoe iemand een Engelssprekende toerist in een scootmobiel aansprak die de Friese vlag aan zijn wagentje had vastgemaakt. Uit het gesprek ving ik op dat de toerist zich verontschuldigde, hij had het vlaggetje in Leeuwarden gekocht omdat hij hem mooi vond en wist niet dat dat in Groningen gevoelig lag. Ik heb te weinig van het gesprek verstaan om te weten hoe de toerist was aangesproken, maar het idee dat je iemand erop wijst dat het voeren van de Friese vlag in Groningen gevoelig ligt, vond ik redelijk bizar.

      1. Raymond Haselager

        Wat vreemd is is dat Groningers altijd op de Friezen zitten te fitten, terwijl het omgekeerde veel minder het geval is. Misschien omdat de Friese vrouwen zo mooi zijn ?

      2. Gaia van Bruggen

        Nee hoor, er is een eeuwenoude vete tussen Friesland en Groningen.
        ‘T ken vraisn, ‘t ken dooi’n, moar ‘t beste benn dooie Vraisn. ( ‘n geluk dat facebook geen Gronings leest…😉)

  3. Arjen Dijkgraaf

    och, in Zeeland zie je de Zeeuwse vlag ook al heel lang overal. Maar over onafhankelijkheid hoor je er nooit iemand.

    1. Toch zou met het herstel van het Graafschap Vlaanderen (Frans Vlaanderen, West- en Oost-Vlaanderen, Zuid-Beveland, Walcheren en Noord-Beveland) een buitengewoon interessant nieuw land ontstaan, met goede havens en rijk toerisme.

      1. Arjen Dijkgraaf

        Ik denk dat dat beter een gedachtenexperiment kan blijven. Alleen al de vraag waar de nieuwe Graaf van Vlaanderen zich moet vestigen (en vooral waar niet), lijkt me aanleiding voor een gewapend conflict.
        Al wordt het zo voor historici achteraf alleen maar leuker, natuurlijk…

          1. Arjen Dijkgraaf

            Staat het oude douanekantoor daar nog? Kunnen ze dat zo lang gebruiken als noodkasteel. Parkeerruimte is alvast geen probleem.
            Blijft het punt dat het Frans Vlaanderen reduceert tot een uithoek van de Westhoek. Ik kan me niet voorstellen dat de nazaten van de trotse Duinkerker kapers daar blij mee zullen zijn.

  4. Ben Spaans

    Grunxit?

    ‘Als de goden je willen straffen, laten ze je dromen uitkomen’.

    Schijnt een uitdrukking te zijn, of iets soortgelijks.

  5. Ben Spaans

    Al die landen en regio’s willen allemaal weg en dan toch weer met andere verbanden samengaan…Verenigd Koninkrijk wil weg uit EU maar wensdroomt soort van over samen met de rest van de wereld, Schotland wil dan weer liefst weg uit VK, maar dan wel weer in de EU, Catalonië ook zoiets…over een paar jaar komende vrijwel alle ex-Joegoslavische landen elkaar weer tegen in de EU…

    1. Frans

      Een EU bestaande uit regio’s i.p.v. staten zou misschien niet eens zo’n gek idee zijn. Laat Catalonië besturen vanuit Barcelona en de rest van Spanje vanuit Madrid. Laat Schotland en Engeland maar onafhankelijk van elkaar zijn, dat waren ze in de tijd van William Wallace ook. En de EU die zich met de grote lijnen als buitenlandbeleid e.d. bezighoudt, maar zich niet bemoeit met lokale zaken.

  6. Ben Spaans

    Dat klinkt als…een federale staat!

    In de tijd van William Wallace was Schotland nou juist niet onafhankelijk van Engeland. Anders waren zijn activiteiten niet nodig geweest en had niemand van hem gehoord en zou er eeuwen later geen historisch zwaar onverantwoorde film over hem gemaakt zijn…

    1. Dat wordt in de verre toekomst nog wel een dingetje. Duitsland is zo’n federale staat en stabieler is er niet op dit moment. Frankrijk daarentegen is zwaar gecentraliseerd. Zoiets is niet gemakkelijk om te turnen.

Reacties zijn gesloten.