Je hebt geen Iraanse raketten, Amerikaanse bombardementen of ISIS nodig om een stad een onaantrekkelijk uiterlijk te geven. Verwaarlozing volstaat. Zoals sommige straten in Bagdad, waar de bewoners hun woningen hebben ingeruild voor iets beters in een andere wijk. De straten zien er daarna al snel troosteloos uit. Tussen de vervallen Ottomaanse huizen herken je betonnen flats, iets sterker gebouwd en daarom iets minder vervallen, maar ook niet echt je van het. Je slaat er geen acht op, tot je ineens ziet: dit was in de jaren vijftig echt top-architectuur.

Het zijn herinneringen aan de laatste regeringsjaren van de jonge koning Faisal II. De Britse mandaathouder was vertrokken en de regering investeerde de oliedollars in stedelijke vernieuwing. Na de moord op Faisal in 1958 streefde Abdul Karim Qasim, de nieuwe leider van Irak, ernaar het beleid zo goed en kwaad als het ging voort te zetten. Westerse bouwkundigen kregen dus de ene opdracht na de andere. Zoals de Bauhaus-architect Walter Gropius.

Hij tekende de blauwdruk voor de moderne Universiteit van Bagdad, die verrees in een meander van de rivier de Tigris. De Iraki’s namen het project voortvarend ter hand, maar na de Baath-staatsgreep van 1963 kwam de klad erin. Gropius bleef nog vijf jaar naar Irak komen om de vorderingen in ogenschouw te nemen, maar veel meer dan een boog, een prachtige torenflat, een moskee en wat collegezalen is niet voltooid.

Hierboven de toegangspoort, genaamd “de open geest”. Het monument ziet er nog goed uit, beter dan de vele andere gebouwen die in deze tijd zijn neergezet.