Toen het schooltje waarvoor ik werk net was opgericht, gaven we onze cursussen in een leegstaand huis aan de Oudezijds Voorburgwal. Het lag aan de rand van De Wallen, het befaamde/beruchte gebied waar in Amsterdam de prostitutie  plaatsvindt. We ondervonden daarvan weinig last, al wist ik nooit goed waar ik moest kijken als ik ’s morgens werd begroet door een schaars geklede buurvrouw die de stoep stond te schrobben.

Schrobben, dat was ook mijn eerste bezigheid, want meestal had er die nacht een junk in het portiek geplast. En als het de junks niet waren die overlast veroorzaakten, dan waren het wel de toeristen, waarvan sommige al om elf uur in de ochtend in kennelijke staat verkeerden. Het was dermate storend dat ik de verleiding mijn emmer met zeepsop over zo’n dronkenlap leeg te gooien, bij één gelegenheid niet heb weerstaan. Van de prostituees had ik weinig last – sterker nog, ik ondervond er nooit overlast van – maar ze trokken een hoop publiek aan dat ik liever zag gaan dan komen. Ik begrijp dus uitstekend wat de Alkmaarse bewonersvereniging beweegt die, zo lees ik, zich sterkt maakt voor het sluiten van het plaatselijke prostitutiegebied.

De gemeente Alkmaar erkent de klachten, maar wil niet verder gaan dan het halveren van het aantal werkplekken en wil de prostitutie “laten samengaan met andere bedrijvigheid en woonfuncties”. Ik weet niet wie gebruik willen gaan maken van voornoemde woonfuncties, en ik weet eigenlijk ook niet hoe minder ramen leidt tot minder overlast, want het is niet de prostitutie zélf die leidt tot overlast. Maar het eigenlijke probleem zit dieper. Door het aantal ramen te halveren (of zelfs tot nul terug te brengen) verschuif je de ellende van de omwonenden naar de prostituees.

De vraag naar prostitutie is afhankelijk van een beperkt aantal constanten: het aantal mannen en de behoefte aan seks. Deze factoren zijn te meten en inderdaad constant. Dat is iets ingewikkelder bij de derde constante: het aantal mannen dat een bezoek aan een prostituee in overeenstemming vindt met het eigen geweten. Ik vermoed dat dit percentage sinds de Seksuele Revolutie is toegenomen, maar niet zo heel substantieel. Anders was het taboe op prostitutie wel verminderd. Ik concludeer dat de behoefte aan betaalde seks constant is.

Als het aantal klanten even groot blijft, blijft ook het aantal contacturen hetzelfde en is er dus een constante vraag naar werkruimte. Als de gemeente het kameraanbod nu halveert, zal de prijs per raam stijgen en moet een vrouw meer klanten per dag ontvangen om haar huur te betalen. Het lijkt me geen wilde gedachte dat menigeen zal besluiten de slaapkamer thuis aan te passen of bij te klussen in een hotel. De officiële en de onofficiële werkplekken zijn, doordat de vraag constant is, communicerende vaten. Anders gezegd: het beleid van de gemeente Alkmaar, en het voorstel van de bewonersvereniging, drijven de prostitutie naar de illegaliteit.

En dat is erg. Als het trendrapport van De Rode Draad correct is – en het ziet er grondig uit – zullen vooral Oost-Europese criminelen het aanbod leveren. Ik laat het aan ieders fantasie over te bedenken wat dit betekent, maar wijs erop dat geweld verontrustend frequent is. Cijfers voor Nederland ken ik niet, maar Steve Levitt, de auteur van Freakonomics, constateerde eens dat Amerikaanse prostituees “report being a victim of violence on the job … about once per month of working”. Erger is nog dat vrouwen die gedwongen worden tot sekswerk uit angst voor hun pooier misstanden niet langer aangeven. In Alkmaar-Centrum weten prostituees en de politie elkaar wel te vinden, maar door de activiteit naar de illegaliteit te drijven, maakt de gemeente de aanpak van geweld moeilijker.

Hoe cynisch kan overheidsbeleid zijn? Natuurlijk, je luistert als gemeente naar de burger, zeker als die een zeer terechte klacht heeft over een zeer reële overlast. Die overlast heeft echter weinig te maken heeft met de prostitutie zélf. Men pakt het verkeerde probleem aan, en doet dat ook nog verkeerd, zodat jonge vrouwen in gevaar worden gebracht.

Ik weet de oplossing ook niet, maar ik weet wel dat de overheid illegale praktijken moet bestrijden. Ze moet die niet bevorderen.