Café Laziz in Beiroet is niet moeilijk te vinden. Het zit aan de Rue Hamra, vlakbij de plaats waar deze de Rue Jeanne d’Arc kruist. Veel centraler kan een café in West-Beiroet (“de islamitische wijk” in het jargon van de burgeroorlogen) niet zijn gevestigd. Het is een fijne plek, waar je lekker kunt eten en waar waterpijpen worden gepresenteerd zoals God waterpijpen heeft bedoeld.
In de Rue Hamra zitten twee van de beste boekhandels van het Midden-Oosten, een derde zit in de Rue Jeanne d’Arc, en niets is aangenamer dan je aan het einde van de dag op de lage banken te zetten, te genieten van je aanschaf (voorbeeld), te roken, een karaf minted lemonade te drinken en af te ronden met wat hapjes. Laziz was ook de plek waar – ik noemde het al eens – we tegelijkertijd het kerstliedje “komt laten wij aanbidden” en de oproep tot gebed van de dichtstbijzijnde muezzin hoorden. Ik schreef al dat Beiroet het aards paradijs niet is, maar soms komt het in de buurt.
Iedereen lijkt hier te komen. Mensen uit Beiroet zelf, mensen uit de omgeving en een enkele verdwaalde toerist. Mensen die, aan hun kleding te zien, redelijk gefortuneerd moeten zijn en mensen die het wat minder hebben getroffen. De studente die gebruik maakt van de wifi en de mannen die backgammon zitten te spelen. Mensen die Camille heten en mensen die als Ali worden aangesproken – christenen en moslims dus. Oud en jong. Mannen en vrouwen.
Tussen de bezoekers zagen we ook een oude vrouw, ergens eind zestig denk ik, die een waterpijp deelde met iemand die haar dochter zal zijn geweest. Aan de hoofddoek te zien waren het moslima’s. Het verbaasde me, want ik kan me niet herinneren ooit een bejaarde moslima te hebben gezien in een café in Nederland.
Maar mijn aandacht ging vooral uit naar de jonge moslima’s, die trendy gekleed gaan en de meest modieuze hoofddoeken dragen. Ik weet het: de rijke soennitische zakenlieden van Libanon hebben meestal wel een pied-à-terre in West-Beiroet, dus je moet er niet van opkijken als hun studerende dochters hier neerstrijken om met hun vriendinnen te kletsen.
Mijn innerlijke Geert vindt het echter maar raar. Ik ervaar een tegenstelling tussen enerzijds het hoofddoekje, dat ik niet meteen associeer met vrouwenemancipatie, en de zelfstandigheid van deze jonge vrouwen.
Dat zegt heel veel over mijn vooroordelen, want ik weet vrij zeker dat de betrokken vrouwen de door mij ontwaarde tegenstelling niet zouden herkennen. De moslima’s die ik wel eens over hun religie heb gesproken zien ook geen contrast tussen hun religieuze identiteit en hun aansluiting bij de moderne wereld, waar ze zelfverzekerd hun bijdrage aan leveren. (En voor wie nu denkt dat ik alleen hoogopgeleide moslima’s ken: ik heb jarenlang gewerkt in de schoonmaak.) De tegenstelling die ik bespeur, is een schijntegenstelling, zoals ook mijn onbegrip van de twee gezichten van Hezbollah (zie vorige post) bewijzen dat ik iets niet begrijp.
Dit is, geloof ik, wat ik leuk vind aan het reizen door het Midden-Oosten: de confrontatie met mijn vooroordelen. Toen ik terugkwam van mijn eerste reis door Iran, was de voornaamste les dat Iran niet zozeer antiwesters was, als wel dat de tegenstelling tussen pro- en antiwesters het verkeerde kader is om je indrukken in te ordenen. Zoiets kun je theoretisch wel beredeneren – ik heb niet de illusie dat ik in dit stukje veel meldt wat u niet allang zelf had bedacht – maar het is iets anders als je het ook werkelijk ervaart. In het Midden-Oosten kun je dagelijks genieten van je onwetendheid.
Iemand vroeg me ooit waarom ik mijn belangstelling wat verlegde van de klassieke Oudheid naar het antieke Nabije Oosten en vervolgens naar het moderne Midden-Oosten. Ik heb toen, naar waarheid, geantwoord dat de bestudering van de antieke wereld me intellectueel niet meer aanspreekt. Je zou van een wetenschap die in een grondslagencrisis verkeert, verwachten dat ze haar grondslagen bediscussieert, maar men gaat die uitdaging niet aan. Er was dus een push-factor wég van de Oudheid.
Er is echter ook een pull-factor náár het Midden-Oosten: de verbazing over het andere en het nederig stemmende inzicht dat je nog wat vooroordelen kunt afleren. Het zijn de dingen die ik ooit hoopte te vinden toen ik de Oudheid ging bestuderen en ik weet dat hetzelfde verlangen bevrijd te raken van valse kennis andere mensen ertoe heeft gebracht China of Polynesië of India of Japan of Afrika te bestuderen. Misschien is dat in feite een verlangen naar je kindertijd, toen er om elke straathoek nog iets wonderbaarlijk moois lag, klaar om te worden ontdekt.
Tsja. Als je eeuwenlang geindoctrineerd bent dat je een hoofddoek moet dragen dan wordt vanzelf wel een deel van je persoonlijkheid. Cognitieve dissonantie zorgt er dan wel voor dat je zelf niet inziet dat je bijdraagt aan de rolbevestiging.
Ik weet zeker dat velen hevig geschokt zouden zijn bij het voorstel om die symbolen af te doen en ontelbare redene zouden verzinnen waarom het geen symbool van de rol van de vrouw is.
Het is toch wel algemeen geaccepteerd dat de hoofddoek als religieuze betekenis niet in de quran voorkomt.
Dat toendertijd iedereen in de woestijn een gezichts/hoofdbedekkend gewaad droeg was gewoon functioneel. Dat dan mohammed stelt dat je het beste je borsten kan bedekken met je hoofddoek is dat ook een heel goed advies gegeven de weinig vrouwvriendelijke tijden.
Maar om daar dan dus uit te destilleren dat een hoofddoek een voorgeschreven religieuze functie heeft is onjuist en is een weinig voor de hand liggende interpretatie.
Dus heden ten dage waar de meesten niet in de woestijn wonen en waar vrouwen hun borsten prima met iets anders kunnen bedekken is de hoofddoek overbodig.
Deze dan toch opdringen is dan echt alleen maar om de ondergeschikte rol van de vrouw te benadrukken.
Een soort van stockholm achtig syndroom heeft zich volgens mij van die ‘vrijwillig’ dragende vrouwen meester gemaakt.
“Ik ervaar een tegenstelling …”
Mag ik je uitnodigen eens op mijn school te komen kijken? Mijn onderdirectrice heeft zeer modieuze islamitische kleding aan. De zelfstandigheid van de vrouw is een onuitputtelijk onderwerp voor ons tweetjes.
Petrossa, je onwetendheid tav de islam is stuitend. Lees Sura 24:31 eens; zie KoranOnline.Nl. “Dat zij haar schoonheid niet tonen” – het woord sieraad wordt ook nogal eens gebruikt. Kun je semantisch gaan emmeren dat dat helemaal het hoofdhaar niet hoeft te impliceren. Dat is nu eenmaal wél wat ongeveer alle moslims doen dus bij die interpretatie hebben we ons gewoon neer te leggen.
Je bent net als de Nieuwe Atheïst die een liberaal christen probeert uit te leggen dat de laatste een fundie moet worden.
Kun je natuurlijk tegenwerpen dat die passage in de Koran is opgenomen om inderdaad de ondergeschikte rol van de vrouw te benadrukken. Heb ik nieuws voor je. Dat geldt voor het grootste deel der heilige boeken.
Een voorspoedig 2013 iedereen.
Mnb, ik heb jaren in het MO gewoond ik denk dat ik wel zonder jouw school kan.
De enige reden dat het Midden Oosten interessant is voor mij is haar Antieke Geschiedenis. Daar heeft dat nieuwe geloof, net als dat nieuwe Christelijke geloof geen bal mee te maken. Dat zijn culturen die op zichzelf staan. Er is geen voortgang te zien van het eens schitterende deel van de Wereld, aangezien na de Romeinse tijd, toen het Christendom haar Superstitio begon te verspreiden, gevolgd door de Islam, er alleen maar rotzooi is geweest daar. Onze oude steden vervielen, en bieden nu van tijd tot tijd beschutting aan bijvoorbeeld Syrische vluchtelingen, maar meestal aan toeristen. Alles wat de antieke wereld ons aan cultuur gebracht heeft, aan filosofie, ideeënleer, wondere zaken, is verkwanseld door mensen die per sé in één God wilden geloven. En dat al vanaf het vroegste begin. Dan kan je met mooie praatjes aankomen over de rijke cultuur daar, maar ik zie niets anders dan smerige straten, mensen die niets hebben en gezeur, geweld en gezeik. Beiroet is een uitzondering, dat zeker, aangezien de naweeën van Franse tijd daan nog niet geheel zijn verdwenen en aangezien de Libanese mensen nog trots zijn op hun achterliggende geschiedenis. Er zijn helaas onder de Islamitische en Christelijke mensen daar meer dan genoeg die hun echte verleden ontkennen en willen vernietigen. Wat in Timboektoe nu gebeurt, zou ook in het midden Oosten kunnen gebeuren, en dat zou zonde zijn. Liever een gematigd Moslim die zich aan de Koran houdt zonder door te interpreteren tot het moment dat ie antieke schatten gaat lopen vernietigen dan de Salafistische baardapen.
Was Rome er nog maar, dan hadden we al dit gezeur niet gehad, kon iedereen geloven wat hij of zij wilde (men moest alleen de Keizer betrekken in het gebed en eventuele offers), en dan hadden we nu daar nog mooie steden gehad in plaats van zielige ruïnes waarin de schoonheid van hoe het ééns was nog maar nauwelijks te zien is. Dank, Christenen en Moslims, jullie hebben onze wereld verpest met jullie zieke religies, oorlogen en achterbaks monotheïsme.
Marcvs Vibivs Mavrinvs.
V COH II
Leg X GEM
GER. INF.
2766 AVC.