Aantekeningen uit Libanon

Libanon op zijn best.

Zoals de trouwe lezers van deze blog weten, verbleef ik vorige week in Libanon in verband met antropologisch veldonderzoek naar de West-Aziatische wetenschapsbloggebruiken. Hier zijn wat losse aantekeningen, deels van dit recente bezoek en deels van een bezoek in december.

Libanon in crisis

Het gaat zeker niet goed met Libanon en menigeen verbouwt zijn eigen eten. Dat is al erg genoeg. Je kijkt echter wel op als je ziet hoe vaak om een oogst prikkeldraad is geplaatst.

Op de vraag wat mensen in Libanon denken van “the situation”, antwoordde een vrouw laconiek “we don’t think”.

Lees verder “Aantekeningen uit Libanon”

Beiroet in crisis

Protest in Beiroet, najaar 2019

Beirut 2020. The Collapse of a Civilization, a Journal (2021) van Charif Majdalani ìs een even droevig als mooi boek. Oorspronkelijk gepubliceerd in het Frans, bestaat het uit een dagboek over het jaar 2020, waarin voor de Libanese bevolking steeds meer zaken verkeerd gingen. Majdalani wisselt de dagboekfragmenten af met een goed-doordachte geschiedenis van Libanon. Aangekomen op 4 augustus schrijft hij alleen

This afternoon, the rag-and-bone trader

en verder niets. De lezer weet dat op dat moment een explosie een groot deel van Beiroet verwoestte. Pas op 10 augustus herneemt Majdalani zijn dagboek.

Lees verder “Beiroet in crisis”

F3 | Fakhr-ad-Din in Italië

Fakhr-ad-Din

[Derde blogje in een vijfdelige reeks over Fakhr-ad-Din Ma’n (1572-1635), de Druzische krijgsheer die een tijd woonde in Italië en de Levant zou hebben kunnen moderniseren. Het eerste blogje was hier.]

Fakhr-ad-Din in Florence

Een van onze voornaamste bronnen is het Leven van Fakhr-ad-Din van een geleerde dichter genaamd Achmad al-Khalidi van Safed. Hij baseert zich voor de gebeurtenissen in Toscane op een ooggetuigenverslag dat door de emir lijkt te zijn geautoriseerd. Khalidi vermeldt de hierboven genoemde ergernissen, en meer. Een Druzische krijgsheer ging te paard, niet opgesloten in een rijdende kist. De koets die de Toscaanse hovelingen hadden voorgereden, bleef dus ongebruikt.

Het Druzische gezelschap woonde aanvankelijk in de Palazzo Vecchio in Florence. Het paleis zal hun zijn bevallen. Weinig inkijk, wel een besloten binnenplaats. Fakhr-ad-Din zou het later in Beiroet laten nabouwen op een plek achterin de huidige Jardin de Pardon.

Lees verder “F3 | Fakhr-ad-Din in Italië”

Foto’s uit Beiroet

Raouche, Beiroet

Ik kom net aan in een hotelkamer in Beiroet. Overal op straat keken mensen voetbal en er stonden zoveel televisies aan dat het leek alsof ik in het stadion was. Naast me een fles Perrier en, omdat er in de avondwinkel geen brood was, brioche. Qu’ils mangent de la brioche!

Hier even wat foto’s uit Beiroet. Zomaar, omdat ik, als ik iets moois zie of iets leuks ontdek, mijn mond niet kan houden en het aan een anderen moet laten zien. Verwacht geen diepgravende commentaren. Dit is vandaag nog meer slechts een blog dan anders.

Lees verder “Foto’s uit Beiroet”

De Omari-moskee in Beiroet

De Omari-moskee in Beiroet

Wie momenteel Beiroet bezoekt, zal altijd de in 2008 door de familie Hariri uit okergele steen gebouwde moskee zien, de Mohammed el-Amine-moskee. Een prachtig monument, maar niet het belangrijkste islamitische heiligdom van de stad. Dat is namelijk de even verderop gelegen Omari-moskee.

Heidens, Grieks-orthodox, Rooms-katholiek

Die toont Libanons religieuze leven in een notendop. Het heiligdom is namelijk rond 245 na Chr. neergezet door keizer Philippus en gewijd aan de oppergod, die hij wel Baʿl zal hebben genoemd, want hij kwam uit een Arabischsprekende provincie. Anderen hadden het natuurlijk over Jupiter of Zeus. In de vierde eeuw namen de christenen de tempel over als kerk. De gelovigen erkenden de patriarch van Constantinopel.

Lees verder “De Omari-moskee in Beiroet”

De mozaïeken van Byblos

Seilenos (Nationaal Museum,. Beiroet)

Ik maak het mezelf even niet te moeilijk vanmiddag. Hierboven een mooi mozaïek uit Byblos. Op de expositie die volgende week begint in het Rijksmuseum van Oudheden is een ander mozaïek te zien. En in het filmpje hieronder klets ik over een derde mozaïek, dat te groot bleek om naar Leiden over te brengen. Daarvoor zult u dus naar Beiroet moeten, waar het is te zien in het Nationaal Museum.

Lees verder “De mozaïeken van Byblos”

“Egyptische” beelden in Byblos

De kolossos van Byblos

Wie in Beiroet het Nationaal Museum binnenloopt, stapt een vrijwel ideaal museum binnen. Het is een grote hal, waarin prachtige sculptuur zo staat opgesteld dat je er aan alle kanten omheen kunt lopen. Op een bovenverdieping staan de kleine voorwerpen, terwijl in de kelder grafvondsten liggen. De wandschilderingen en textiel die daar zijn te zien, zijn kwetsbaar en vergen speciale belichting en temperaturen. De sculptuurhal loopt aan weerszijden uit op twee zalen. Vanuit de linkerzaal staart de enorme kolos je aan die u hierboven ziet.

Ik herinner me het moment dat ik die voor het eerst zag, in gezelschap van mijn zakenpartner en zijn echtgenote. We stonden echt paf. Ik dacht voor een moment aan Paaseiland. En vervolgens: wat is dit in vredesnaam?!

Lees verder ““Egyptische” beelden in Byblos”

De bruid van Beiroet

De bruid van Beiroet

Ik kan niet zeggen dat ik bovenstaand standbeeld mooi vind, maar ik vestig er toch even uw aandacht op. Het heet “De bruid van Beiroet” en is, zo schrijft mijn Libanese vriendin Françoise, gemaakt door Hani Tebeshrani.

De symboliek: zoals een feniks oprijst uit zijn as, zo zal ook Beiroet herrijzen. Daarom is het beeld gemaakt van het puin en het gebroken glas dat resteerde na de explosie die twee jaar geleden een groot deel van de stad verwoestte.

Lees verder “De bruid van Beiroet”

Het graf van Ahirom van Byblos

Het graf van Ahirom van Byblos (Nationaal Museum, Beiroet)

De sarcofaag hierboven werd in 1923 ontdekt in een van de Fenicische koningsgraven in de Libanese havenstad Byblos. Om precies te zijn: Graf 5. Ik toonde vorige week een inscriptie die in de schacht is gevonden. De sarcofaag is nu te zien in het Nationaal Museum in Beiroet, maar wie dat te ver vindt, kan een mooie replica zien in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel.

Koning ten troon

De sarcofaag is uit één steen gehouwen en versierd met leeuwenkoppen op de onderste hoeken en de deksel. Aan de korte kanten staan klaagvrouwen. We zien de overledene zitten op een prachtige troon: het is de koning van Byblos, die een defilé van onderdanen ontvangt, dat beide lange zijkanten beslaat.

Lees verder “Het graf van Ahirom van Byblos”

De drie gezichten van Libanon

“Beiroet zal terugkeren”

Afgelopen maandag was onze laatste dag in Libanon. En het was (net als donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag) opnieuw erg leuk. Na te hebben uitgecheckt uit het hotel, wandelden we een eind langs de corniche, de grote weg rond de hoge kaap die Beiroet feitelijk is, en zorgden ervoor dat we rond een uur of tien in het kantoor van de Direction Générale des Antiquités waren, waar we een afspraak hadden. Na een ontspannen gesprek konden we onze laatste filmpjes maken in een vrijwel verlaten Nationaal Museum. Een schoonmaker was ons enige gezelschap.

Na gedane arbeid lunchten we en wandelden we terug naar het centrum over de Rue Damas, een plek vol herinneringen aan de Burgeroorlogen. Hoewel het de planning niet was, wandelden we Beit Beirut binnen, een huis dat ooit diende als schuilplaats voor sluipschutters en dat nu een klein museum is. Verder wandelend kwamen we op de Place des Martyrs, waar verschillende geïmproviseerde monumenten staan voor degenen die om het leven zijn gekomen bij de recente protesten tegen de regering.

Lees verder “De drie gezichten van Libanon”