Tijdens het conflict dat bekendstaat als de Zesde Syrische Oorlog (170-168 v.Chr.), viel de Seleukidische koning Antiochos IV Epifanes het Ptolemaïsche Egypte binnen, waar hij Alexandrië begon te belegeren. Een woedende menigte stelde koning Ptolemaios VI Filometor verantwoordelijk en eiste dat deze zijn broer Ptolemaios VIII Fyskon (“dikbuik”) zou aanwijzen als medebestuurder. De val van Alexandrië werd dankzij een Romeinse interventie vermeden, maar nu zat Egypte opgezadeld met twee vorsten, die het zelden eens waren en al snel slaande ruzie hadden. Uiteindelijk werd een compromis gevonden waarin Filometor alleenheerser werd en zijn broer het bestuur kreeg toegewezen over het noordoosten van het huidige Libië, de vruchtbare Cyrenaica.

Het leek erop dat dit de oplossing was, maar in 155 maakte Fyskon bekend dat zijn broer had geprobeerd hem uit de weg te ruimen. Om nieuwe pogingen te vermijden, besliste de heerser van de Cyrenaica dat hij, behoudens de geboorte van een zoon, zijn gebied zou nalaten aan de Romeinen. Het staat in de bovenstaande inscriptie, die ik fotografeerde in het museum van Cyrene.

Uiteindelijk bleek deze levensverzekering overbodig. Tien jaar later overleed Filometor, en Fyskon volgde hem op, zodat de eenheid van het rijk was hersteld. Het testament bleek echter geen dode letter. Dertig jaar later werd Fyskon in Egypte opgevolgd door Ptolemaios IX Soter (“de redder”) en Kleopatra III en in de Cyrenaica door Ptolemaios Apion. Laatstgenoemde had moeite zijn macht te vestigen en vroeg daarom de hulp van de Romeinen, die hem zachtjes herinnerden aan Fyskons toezegging. De Romeinse historicus Livius vertelt dat Apion het gebied in 96 v.Chr. inderdaad heeft nagelaten aan Rome.

[Dit was de zevenentachtigste aflevering in mijn reeks museumstukken; een overzicht is hier.]