Vandaag is het Tweede Pinksterdag en niemand begrijpt waarom het een vrije dag is. Ik ga het u ook niet uitleggen, want het is veel interessanter dat kardinaal Wim Eijk het ook allemaal wat overdreven vindt. De katholieke kerkleider trok afgelopen week de aandacht door op te merken dat het wat hem betreft geen vrije dag hoefde te zijn.
Hij kreeg meteen bijval van Karin van den Broeke, de voorzitster van de Protestantse Kerk in Nederland, die voorstelde er twee vrije dagen voor terug te geven, om ook de joodse en islamitische gelovigen een landelijke feestdag te gunnen. “Dan straal je uit: in Nederland kiezen we voor een inclusieve samenleving.” Voorspelbare reacties: de moslimorganisatie HumanIslam is buitengewoon blij, behoudende protestanten zijn buitengewoon tegen. Ik voor mij beschouw het als buitengewoon ondoordacht.
Zo is er een probleem dat ik maar even zal aanduiden als “goede smaak”. De Nederlandse hindoe-organisaties hebben zich waardig gehuld in stilzwijgen, maar zouden erop hebben kunnen wijzen dat Van den Broekes inclusiviteit zich tot monotheïsten beperkt. Ze zouden ook hebben kunnen zeggen dat er in ons land meer hindoes zijn dan joden, waarop dan iemand zou kunnen tegenwerpen dat daarvoor gruwelijke historische redenen zijn – en daarmee zou een behoorlijk smakeloze discussie zijn losgebarsten over welke religies er in ons land nu echt toe doen.
Zo’n discussie is niet alleen smakeloos, ze is ook onbeslisbaar. Ik had daarom verwacht dat er nooit serieus zou worden gesproken over religieuze feestdagen: welke selectie je ook maakt, je bruuskeert er altijd wel een groep gelovigen mee. Niet over beginnen dus. Voor niet-gelovigen leek het me ook geen echte kwestie. In mijn eerste Sargasso-column schreef ik:
Het illustreert het zelfvertrouwen van de seculiere wereld dat ze de moeite niet neemt de laatste religieuze rafels af te hechten. Natuurlijk is het zevendaagse weekritme een confessionele erfenis, natuurlijk is het vreemd dat we over enkele vrije dagen niet vrijuit mogen beschikken, maar ik zou me eraan storen als iemand er echt een zaak van maakte.
Nu het debat er desondanks toch is, doe ook ik maar een voorstel. Laten we die zeven verplicht vrije dagen inwisselen tegen zeven gewone vrije dagen.
Daarvoor is een praktische reden: de moeilijkheid om in het voorjaar afspraken te maken. Als iedereen precies dezelfde werkdagen zou hebben, was er geen probleem, maar de arbeidsmarkt is diverser geworden en door outsourcing lopen werkprocessen over steeds meer organisaties. Daardoor maken carnaval, twee paasdagen, koningsdag, 1 mei, bevrijdingsdag, hemelvaartsdag, twee pinksterdagen alsmede de vakantiespreiding het steeds lastiger mensen efficiënt te laten samenwerken. Maarten Hilbrandie noemde het onlangs op ThePostOnline “een clusterfuck” en het is krek zo. Als organisaties mensen de vrijheid geven, dan zal er af en toe op een afdeling iemand niet zijn, waar collega’s elkaars werk kunnen overnemen, maar kunnen andere organisaties verder werken.
Daarnaast is er het principiële punt, waarover ik al eens eerder blogde. Religieuze meningen moeten worden behandeld zoals alle andere. Ik zie bijvoorbeeld liever niet dat een magistraat de aanwezigen verzoekt te gaan staan als iemand het “zo waarlijk helpe mij God almachtig” uitspreekt, terwijl de aanwezigen mogen blijven zitten als iemand een belofte aflegt. Dan wordt van de niet-gelovigen een blijk van respect verwacht dat gelovigen andersom niet hoeven geven.
Liever heb ik over dit soort zaken helemaal geen discussie. Onze samenleving is zó seculier dat we de laatste overblijfselen van het christendom niet hoeven weg te nemen. Het sop is de kool niet waard. Als er dan echter toch over wordt gesproken, zou ik zeggen: laat mensen de vrijheid zelf te kiezen wanneer ze hun vrije dagen opnemen.
Tot slot dit: het is sympathiek dat Van den Broeke wil uitstralen dat we in Nederland een inclusieve samenleving zijn, maar de rekening van die extra vrije dag legt ze bij de werkgevers en werknemers. Van andermans kaas is het makkelijk grote hompen snijden. Ik kon een zekere ergernis niet onderdrukken.
[Mijn wekelijkse religiecolumn, voor één keer eerder op deze blog dan op Sargasso.]
Voor mijn eerste Pinksteren in Amsterdam kreeg ik zelfs een uitleg over Pinkster 3.
Een traditie van de mensen boven het IJ.
Of dit nu nog gevierd wordt weet ik niet.
In de uitleg ging het vooral om uitbundig feesten ……..
Een religieuze achtergrond werd daar weer niet voor genoemd.
Zonnige groet,
Ach ja, Pinkster Drie! Helemaal vergeten.
In de Zaanstreek nog maar 15 jaar geleden wel.
“Een traditie van de mensen boven het IJ.”
Dat is niet erg correct. Alkmaar bv. heeft deze traditie nooit gekend.
Pinkster Drie is ooit als onvervreemdbaar recht gegeven door de Prins van Oranje aan de Zaankanters als dank voor hun manmoedig verzet tegen de Spanjaarden. (bij mijn weten)
Leuk om dit te weten.
Zonnige groet,
In die tijd keek ik vanaf Amsterdam-CS alleen maar over het IJ. De opmerking over Pinkster 3 sloeg inderdaad alleen op de Zaanstreek.
Zonnige groet,
“de voorzitster van de Protestantse Kerk in Nederland, die voorstelde er twee vrije dagen voor terug te geven.”
Nederland loopt weer eens achter op Suriname. Hier is dat al een paar decennia het geval – inclusief hindoe feestdagen. Phagwa is al jaren een volksfeest.
http://surimi-girls.reislogger.nl/foto/algemeen/holi-phagwa.1160260
Het probleem van teveel verplichte vrije dagen is echter reëel.
http://www.surinametimes.com/onderzoek-wijst-uit-dat-suriname-te-veel-vrije-dagen-heeft/
“Onze samenleving is zó seculier dat we de laatste overblijfselen van het christendom niet hoeven weg te nemen.”
Eens. Ik mag Amerikanen graag voorhouden dat de Johan Huibers’ Ark van Noach gemeentelijke steun krijgt en dat niemand er zich druk om maakt, omdat niet-religieuze organisaties precies dezelfde behandeling krijgen.
“Als iedereen precies dezelfde werkdagen zou hebben, was er geen probleem, maar de arbeidsmarkt is diverser geworden en door outsourcing lopen werkprocessen over steeds meer organisaties. Daardoor maken carnaval, twee paasdagen, koningsdag, 1 mei, bevrijdingsdag, hemelvaartsdag, twee pinksterdagen alsmede de vakantiespreiding het steeds lastiger mensen efficiënt te laten samenwerken.”
Dit klopt niet. Ik werk in een internationale omgeving samen met mensen uit heel Europa, Turkije, Rusland en Japan.
Zelfs met al die verschillende vrije dagen is het goed samenwerken. Wat sowieso opvalt is dat Nederland tegen over bijvoorbeeld Duitsland er vrij mager vanaf komt qua feestdagen.
Dus het eeuwige gezeur van de werkgeversorganisaties is ook correct.
Nieuwe religieuze feestdagen zijn voor mij per definitie een slecht idee.
Ik ben met terugwerkende kracht nog steeds boos dat men mijn vrije bevrijdingsdag vier maal per vijf jaar heeft afgepakt. Als of vrijheid minder belangrijk werd. Zullen we 5 mei maar weer in ere herstellen?
Ik ben volstrekt a-religieus. Ik heb (door stom toeval) afgelopen winter voor het eerst sinds jaren niet gewerkt met kerstmis. Normaliter doe ik dat juist wel, omdat ik wil, dat mijn collega’s voor wie die kerst belangrijk is, dat kunnen vieren. (Ik vier dat absoluut niet) Op dagen die voor mij belangrijk zijn wil ik dan graag vrij kunnen zijn. Mijn huidige werkgever snapt daarvan een stuk minder dan mijn vorige. Pinksteren is voor mij vanuit traditioneel oogpunt altijd erg belangrijk geweest.
Waarmee maar gezegd wil zijn, dat het ondoenlijk is de dagen voor elkaar in te vullen. Werkelijk vrije keuze zou ideaal zijn, maar dan ook geldend voor iedereen.
Als je geen religieuze groepen voor het hoofd wilt stoten moet je alle verplicht vrije dagen op volstrekt a-religieuze dagen plaatsen. Want er zijn nogal wat religieuze groepen in ons land.
Werkgevers houden soms niet van verplicht vrije dagen (zaak dicht) maar soms ook wel (zonder vaste vrije dagen kun je makkelijker knabbelen aan het totale aantal).
Werknemers vinden het altijd fijn als ze alles zelf kunnen indelen (kan niet ivm de scholen), maar niemand houdt er van te moeten werken als anderen vrij zijn.
Een dag waarop ik alleen of alleen ik en mijn familie vrij zijn is een persoonlijk feestje, maar een nationaal vastgestelde en dus collectieve vrije dag, brengt het tempo door het hele land omlaag. Dat is een bijzondere ervaring. Dat doet nog een beetje extra ontspannen. Ik zou dat met spijt vervangen zien worden door alleen nog eigen keuze-dagen.
Het maakt mij persoonlijk niet uit of de collectieve vrije dagen seculiere feestdagen zijn of van achtergrond religieus. Hoe je de vrije dag verder invult is toch je eigen keuze.