Elke donderdag neem ik om 9:01 de trein van Amsterdam-Centraal naar Zutphen. Een lijdensweg wil ik het niet noemen, maar er zijn aangenamere zaken in mijn leven. Bij het station staan bijvoorbeeld onvoldoende fietsrekken, want CS is een typisch forenzenstation waar Amsterdammers naartoe gaan om elders te werken. Omdat er zoveel fietsen zijn, moet je je karretje altijd buiten een rek plaatsen. (Ik heb het afgelopen halve jaar één keer een plek gevonden in een rek.) Normaal gesproken zou dit geen ramp zijn, ware het niet dat de gemeente “buitenrekse” fietsen wegknipt en naar een bedrijventerrein brengt dat zo’n beetje in Halfweg ligt. Ook vandaag staat weer te bezien of ik vanavond beschik over een fiets.

Dan is er de trein zelf. Dat is een internationale, die doorrijdt naar Berlijn. Er zitten altijd wat toeristen in, maar het zijn er weinig: het aantal stoelreserveringen vanaf Amsterdam is althans gering. De honderden niet-gereserveerde stoelen zijn voor de forenzen naar Hilversum, Amersfoort, Apeldoorn of voor mijn part Zutphen. Uitgaande van veertien rijtuigen met zestig stoelen – de feitelijke getallen liggen hoger – en zo’n honderd Duitslandgangers zijn er 740 forenzen aan boord. Vermoedelijk meer, want bij de helft van mijn reizen vind ik geen stoel en zit ik met mijn laptop op de grond, ergens bij een van de uitgangen. Het is minder erg dan dat er naast je iemand een gesprek voert, zullen we maar denken, want dan kun je niet werken en is je tijd helemaal verspild.

Vandaag reed de internationale trein niet. Aangekondigde werkzaamheden. In plaats daarvan stond er een normale trein met, als ik het goed heb gezien, zes rijtuigen. In dit type rijtuig zijn (als ik het goed heb geteld) 76 stoelen en tweemaal vier zitjes bij de uitgangen, dus het aantal zitplaatsen zal ruim 500 zijn. U kunt zich voorstellen hoe weinig ruimte er is.

En dat snap ik dus niet. Anders dan ik, die hierboven moest schatten hoeveel forenzen er in de trein van 9:01 zitten, beschikken de Nederlandse Spoorwegen over de exacte aantallen reizigers, want dat wordt door de OV-chip geregistreerd. Men weet dus heel goed dat een trein met 500 stoelen te klein is.

Ik vroeg aan een conducteur waarom de trein zo klein was en ik kreeg als antwoord dat er waarschijnlijk in Enkhuizen, waarvandaan dit treinstel naar Amsterdam zou zijn gereden, niets groters gereed stond. Ik wilde de aardige conducteur niet in verlegenheid brengen, dus ik heb niet doorgevraagd, maar het antwoord verschuift alleen het probleem: waarom staat er, als de werkzaamheden toch zijn aangekondigd, in Enkhuizen niet iets groters klaar?

Toegegeven, er zijn ernstigere vragen in het leven. En eveneens toegegeven: na Amersfoort had ik een zitplaats, zodat ik dit stukje kon schrijven. En ik geef ook toe: vijftig jaar geleden zou het uitgesloten zijn geweest dat ik vanuit Amsterdam naar Zutphen forensde. En toch zit het me dwars: als de Nederlandse Spoorwegen weten dat er op donderdag een trein op Amsterdam CS moet zijn die 740 forenzen naar het oosten moet brengen, waarom staat die er dan niet?