De bronnen uit de oude wereld zijn doorgaans geschreven door rijke mannen van een zekere leeftijd. De rest van de bevolking was grotendeels ongeletterd. En te arm. Voor de meeste mensen was leven vooral overleven. Een van de leuke trekken van het Nieuwe Testament is dat we gewone mensen horen praten. Vissers, huisvrouwen, een enkele prostituee, een tollenaar, timmerlieden. Let wel: dit waren niet de allerarmsten. Mensen als Petrus en zijn broer Andreas waren welvarend genoeg om een tijdje vrijaf te nemen en mee te gaan met een rondtrekkende plattelandsmessias.

Maar toch: we horen voor de verandering eens wat andere stemmen. Soms klinken die indirect, zoals in de Tweede Brief van Petrus. De auteur refereert aan het dagelijks leven van de gelovigen. Gelovigen die er zeker van waren dat de Jongste Dag heel nabij was:

De dag van de Heer zal komen als een dief. De hemelsferen zullen die dag met luid gedreun vergaan, de elementen gaan in vlammen op, de aarde en alles wat daarop gedaan is verdwijnt. (2 Petrus 3.10; NBV21)

Op die dag, zo geloofde men, zou de Mensenzoon komen oordelen over de volken. Geen nieuw idee: het was al voorspeld door de profeet Daniël. Het probleem was dat het met het Einde der Tijden niet echt opschoot. U kunt zich de plaagstoten voorstellen die de christenen te verduren kregen. Het zijn de grapjes die Jehova’s Getuigen in onze tijd weleens horen. Meestal onschuldig, hoewel niet altijd. In elk geval: in de Tweede Brief van Petrus vernemen we de stemmen van de stadsgenoten van de eerste christenen.

“Waar blijft hij nu?” zullen ze smalen. “Hij had toch beloofd te komen? De generatie aan wie deze belofte was gedaan is al gestorven, maar alles is nog steeds zoals het sinds het begin van de schepping geweest is.” (2 Petrus 3.4)

De auteur van de Tweede Brief van Petrus legt uit waarom het Laatste Oordeel is uitgesteld. Dit is hoe de eerste christenen hun critici lik op stuk konden geven.

De Heer is niet traag met het nakomen van zijn belofte, zoals sommigen menen; hij heeft alleen maar geduld met u, omdat hij wil dat iedereen tot inkeer komt en niemand verloren gaat. (2 Petrus 3.9)

Anders gezegd: God geeft de mensheid de tijd zich te bekeren. Tussen de regels door lezen we echter dat de auteur in verlegenheid is gebracht. Hij verdedigt zich. En zo horen we de kritiek die de eerste christenen gehoord hebben en ook hun weerwoord. Het is een discussie die voor de huidige, seculiere wereld weinig belang heeft, maar toch: hier horen we de gesprekken van alledag.

[Een overzicht van deze reeks over het Nieuwe Testament is hier.]

PS

Er wordt weer eens een oudheidkundig instituut met opheffing bedreigd. Natuurlijk is er een petitie. Over drie maanden is er, vanzelfsprekend, weer een. Teken desondanks toch maar.