Tag: Nationaal Historisch Museum

Een beetje dom

On door Jona LenderinginGeesteswetenschappen, Geschiedenis, Politiek, Verbijstering9 reacties

nhm

Soms begrijp ik het nieuws gewoon niet. Of beter, ik snap mensen niet die het woord nemen over onderwerpen die voor eeuwig geassocieerd zullen worden met een blunder uit het verleden. Nout Wellink bijvoorbeeld die iets zegt over de euro, terwijl iedereen zich herinnert dat hij willens en wetens informatie over de inflatoire effecten heeft achtergehouden. Hij kan over de euro nog duizend keer gelijk hebben, maar dat doet niet langer ter zake nu hij zijn geloofwaardigheid heeft verloren.

Of neem een SP-er die waarschuwt voor te grote invloed van de politiek op de wetenschap. Tja. Dan denkt toch zelfs de meest welwillende krantenlezer ogenblikkelijk aan het door de SP geïnitieerde Nationaal Historisch Museum, dat was bedoeld om ’s Neêrlands eigen identiteit te versterken. Hoe expliciet wil je de politieke invloed hebben?

Lees verder “Een beetje dom” →

Geschiedenis en identiteit

On door Jona LenderinginCultuur, Geschiedenis, Musea8 reacties
Lange Niezel 25, Amsterdam

Meer geld voor geschiedenis, en een groot nationaal historisch museum, waarom was ik daar nou toch tegen geweest? Het kwam zomaar in de conversatie ter sprake. Met een gezellig tripeltje erbij. Ik nam een slok en vatte mijn kritiek samen. In feite had dat museum helemaal niets te maken gehad met het verleden. Het expliciete doel ervan was de Nederlandse identiteit te versterken, en daartegen heb ik twee bezwaren.

Het eerste is dat geschiedenis niet dient om een identiteit te versterken. Vergelijk het met echte liefde. Dan houd je van iemand omdat het die ene persoon is. Dat is iets anders dan je aan iemand binden omdat die voor jou nuttig is. (Ik weet dat deze twee in feite niet goed te scheiden zijn.) Zo kun je ook van het verleden houden omdat het je boeit, en van het verleden houden om het toepasbaar te maken. In het laatste geval ben je niet in het verleden zélf geïnteresseerd, maar in de bruikbaarheid ervan.

Lees verder “Geschiedenis en identiteit” →

Het historisch ambacht

On door Jona LenderinginCultuur, Geschiedenis, Musea, Politiek, Wetenschapscommunicatie

nhm

[Tweede deel van een stuk over de klucht rond het Nationaal Historisch Museum; het eerste deel is hier.]

Zoals ik al schreef, kon ik aan de projecten van een historische canon en een daaraan gekoppeld museum wel enige positieve kanten ontwaren, en ik denk dat er best iets aardigs uit had kunnen komen. Maar toen benoemde minister Plasterk Erik Schilp en Valentijn Byvanck tot directeur. Het zullen vast heel aardige mensen zijn, maar een kunsthistoricus aan het hoofd van een historisch museum is vragen om problemen. Je maakt toch ook Rudi Fuchs geen directeur van het NIOD?

Geschiedenis is een vak. Je moet overzicht hebben van grote hoeveelheden informatie, en je moet die informatie, juist als je denkt dat je het zeker weet, steeds weer controleren. Je moet als historicus weten hoe je uit informatie de feiten afleidt en je moet in staat zijn verbanden te leggen tussen die feiten – de feiten te verklaren, met andere woorden. Daarvoor bestaan vijf verklaringsmodellen, die je als historicus maar hebt te kennen. Anders maak je gegarandeerd fouten. Tot slot kent de geschiedvorsing een interne kwaliteitscontrole, de geschiedtheorie. Ik zou overdrijven als ik zei dat alléén mensen met afdoende opleiding iets snappen van geschiedenis, maar een opleiding is wel handig, en een gebrek aan vertrouwdheid met het ambacht vergroot de kans op stommiteiten.

Lees verder “Het historisch ambacht” →

De NHM-farce

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Musea, Politiek, Wetenschapscommunicatie1 reactie

nhm

De farce rond het Nationaal Historisch Museum blijft de gemoederen bezig houden. Bas Heijne wijdde er onlangs een boek aan en medievist Henk ’t Jong zei er gisteren verstandige dingen over (hier). Beide heel lezenswaard.

Ik heb er zelf voortdurend een ongemakkelijk gevoel bij gehad. Eén reden was persoonlijk, namelijk dat ik in een vroeg stadium ben geciteerd als voorstander van de nationale canon die het museum aanvankelijk geacht werd te zullen presenteren. De reden was dat ik in een boekje aan immigranten had uitgelegd hoe Nederlanders hun verleden graag zien. De eerste zin maakte al duidelijk dat ik het beschouwde als een mythografie. Dat de voorstanders van een canon me als geestverwant rekruteerden – en dat ze dus een mythe niet van geschiedenis konden onderscheiden – gaf mij een ietwat nare bijsmaak bij wat op zich leuk projecten hadden kunnen zijn: vijftig vensters op het verleden en een daaraan gewijd museum.

Lees verder “De NHM-farce” →

De klucht van het Nationaal Historisch Museum

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Musea, Wetenschapscommunicatie5 reacties
Uitleg in het Nationaal Historisch Museum

Waarom de foto hierboven betekent dat het maar goed is dat het Nationaal Historisch Museum verdwijnt, leg ik u zo uit. Maar eerst een simpele vraag. Waarom zou de tweede van de hieronder genoemde onderwijzers moeten worden ontslagen?

  • Een onderwijzer heeft op een schoolreisje een klas van twintig kinderen mee. Als ze in de bus zitten, telt hij er negentien. Bij controle zijn er toch twintig. Gerustgesteld laat hij de chauffeur vertrekken.
  • Nog een onderwijzer, nog een schoolreisje, nog eens twintig kinderen. Deze onderwijzer telt meteen twintig kinderen en laat de buschauffeur vertrekken.

Lees verder “De klucht van het Nationaal Historisch Museum” →