[Dit is het tiende deel van een serie van dertien artikelen. In het vorige artikel beschreef ik hoe de Libanezen, in de nasleep van de Israëlische invasie, vergeefs zochten naar uitwegen. Het eerste deel uit deze reeks is hier.]

Op dat moment was in het zuiden de volgende fase van de burgeroorlogen al aangebroken. Doordat Israël zich in juli 1983 naar Sidon had teruggetrokken, was er niemand die de Falange of de Lebanese Forces kon tegenhouden, de door de Israëli’s aangewezen bezettingsmachten in het gebied van de druzen. Dezen vochten terug, gefrustreerde maronieten sloegen aan het moorden (onder andere in Kfar Mitta), en de druzen daalden af naar de kust om de Israëlische posities tegenover de Amerikanen over te nemen.

Dit veranderde alles. Anders dan de Israëli’s, die geen reden hadden om de Verenigde Staten te bruuskeren, beschouwden de druzen de Amerikanen niet als bondgenoot van de legitieme regering maar als bondgenoot van de maronitische milities. Het door de internationale vredesmacht verdedigde westen van Beiroet werd nu vrijwel aanhoudend beschoten. Een journalist die ook in Vietnam was geweest, oordeelde dat de hoofdstad van Libanon gevaarlijker was dan Zuidoost-Azië, en het werd er niet beter op toen de Amerikaanse vloot de druzische stellingen begon te beschieten.

Op 23 oktober volgde de even onvermijdelijke represaille: twee vrachtwagens vol explosieven werden tegelijkertijd de Franse en Amerikaanse hoofdkwartieren binnengereden en tot ontploffing gebracht, waarbij 241 Amerikaanse mariniers, 58 Franse parachutisten en twaalf burgers om het leven kwamen. De verantwoordelijkheid werd opgeëist door de Islamitische Jihad, een mantelorganisatie van de Hezbollah. Omdat het vanaf nu onmogelijk was dat internationale vredesmacht het land nog tot rust kon brengen (hoewel president Reagan speelde met de gedachte Libanon om te vormen tot hét centrale strijdtoneel in de Koude Oorlog), werd ze ongeveer drie maanden later, begin 1984, teruggetrokken. Een sji’itische volksopstand van het type dat we nu “intifadah” noemen, dwong ook de Israëli’s zich terug te trekken, dit keer naar Tyrus. Het land had de seculiere, door enkele Arabische landen gesteunde PLO weten uit te schakelen maar had daar de religieuze, pro-Iraanse Hezbollah voor terug gekregen.

Amin Gemayel begreep inmiddels dat een door de maronieten gedomineerd Libanon niet langer kon bestaan en zocht nog naar een uitweg door de Nationale Conventie aan te passen: de verhouding 6:5 zou worden aangepast aan de veranderde demografie. Er was een verzoeningsconferentie in Geneve en tegen alle verwachtingen in keerde de rust even terug, maar een vervolgconferentie mislukte en het geweld laaide weer op.

[wordt vervolgd]