De twee tweets die onder dit stukje staan: meer bewijs heb ik niet. Ze lijken echter van elkaar onafhankelijk en ze passen in een groter plaatje: de Iraakse troepen die vandaag een begin maakten met het offensief richting Mosul (ofwel het antieke Nineveh) hebben vandaag ook Nimrud bevrijd.

Nimrud is niet de echte naam van die oud-Assyrische stad. De echte naam was Kalhu. De naam Nimrud komt uit de Bijbel:

Hij was een geweldig jager voor het aangezicht des HEEREN; daarom wordt gezegd: Gelijk Nimrod, een geweldig jager voor het aangezicht des HEEREN. (Genesis 10.9; Statenvertaling)

Om een of andere reden zijn in het hele Midden-Oosten allerlei ruïnes geassocieerd geraakt met deze legendarische held. Dat is niet heel anders dan in Nederland, waar in de Middeleeuwen alle oudheden geassocieerd raakten met de Hunnen. Zoals wij Hunnenschansen een Hunerberg hebben, zo is er in Oost-Turkije een berg Nemrud en even verderop een citadel met die naam, in Israël een Kruisvaarderskasteel en in Irak dus een complete stad. Allemaal middeleeuwse naamgeving.

Kalhu – om even de echte naam te gebruiken – is gesticht in de dertiende eeuw v.Chr. op de plaats waar de rivier de Zab uitstroomt in de Tigris. De stad had een muur van zo’n acht kilometer lang, paleizen, tempels. Zo’n vier eeuwen later werd het de residentie van de Assyrische koningen, tot rond 700 v.Chr. Khorsabad werd gesticht. Nineveh, dat 30 kilometer ten noorden van Kalhu ligt, zou daarna de laatste hoofdstad zijn van Assyrië.

In de negentiende eeuw was dit een van de eerste plekken waar archeologen aan het werk gingen. Weliswaar met de methoden van schatgravers, maar met een open oog voor wat hier feitelijk werd ontdekt: de menselijke geschiedenis strekte zich destijds uit van Homeros tot de Victoriaanse tijd, maar door de opgravingen werden aan die zesentwintig eeuwen nog eens tweeëntwintig eeuwen toegevoegd. Er werden kleitabletten gevonden. Bij tienduizenden: het corpus teksten dat in het Assyrische en Babylonische spijkerschrift is geschreven, is ruwweg even omvangrijk als het corpus voorchristelijke Latijnse teksten. Nimrud/Kalhu en Mosul/Nineveh zijn als wetenschappelijke mijlpaal vergelijkbaar met, pakweg, de ontdekking van het periodiek stelsel, het absolute nulpunt, de eerste hoofdwet en de erfelijkheidswetten van Mendel.

De plunderingen zijn begonnen na de Amerikaanse invasie van Irak in 2003 en versneld na de machtsovername door de zogenaamde Islamitische Staat. In 2015 kondigde zij aan de stad te zullen vernietigen en rapporteerde ze dat men er met bulldozers aan het werk was gegaan. Gelukkig vergt de totale verdelging van een stad, zelfs een eeuwenoude stad, méér dan vandalen met bulldozers. Niet alles zal zijn vernietigd. Ik maak me meer zorgen om illegale opgravingen. We zullen de komende dagen horen hoeveel schade er is.