Op 5 mei 1985 – drieëndertig jaar geleden – brachten Ronald Reagan en Helmut Kohl een bezoek aan het militaire ereveld te Bitburg. Het leek zo’n goed idee: twee politici, één namens de democratische republiek in de voormalige nationaalsocialistische staat en één namens de bevrijders, zouden zich hier symbolisch verzoenen.
Wat helaas over het hoofd was gezien, was dat op Bitburg negenenveertig SS-ers lagen begraven. Er volgde een enorme rel en het werd er niet beter op toen Reagan opmerkte dat de gesneuvelde SS-ers eigenlijk net zo goed oorlogsslachtoffers waren geweest. Alle ophef leidde er – als ik het me goed herinner – uiteindelijk toe dat er geen kransen werden gelegd en dat de verzoening beperkt bleef tot een handdruk.
Ook de Ramones, die doorgaans niets wilden weten van politiek, lieten van zich horen: “Bonzo Goes to Bitburg“. En dat wilde wat zeggen, want gitarist Johnny Ramone was een groot bewonderaar van Ronald Reagan. Hij kon er echter niet onderuit te erkennen dat zijn president hem dit keer had teleurgesteld.
Ik bezocht Bitburg ooit.
Ik begreep toen waarom het bier zo goed is. Het leidingwater is ronduit smerig.
Zonnige groet,
“My ears are experiencing a meltdown! Let’s get out of here before they stop and start taking hostages!”
Juist dit schandaal bewijst hoe misselijkmakend symboolpolitiek kan zijn. Waar niemand het over heeft – ik nu dus wel – is dat de Weermacht geen haar beter was dan de SS en vooral dat de westerse geallieerden eveneens de nodige oorlogsmisdaden op hun naam hebben staan. En dan heb ik het nog niet eens over de vuurstormen in Hamburg 1943 en Dresden 1945. Ik heb het over zaken als de Canicatti slachting en de Biscari slachting (vallen in dezelfde categorie als Malmedy) en ook Freudenstadt, april 1945.
Voor veel mensen is het dan wel handig dat de SS het exclusieve recht heeft verkregen het symbool van het kwaad te zijn.
Als je alles over één kam scheert is helemaal niets meer te onderscheiden. De SS was echt een graad of wat erger dan de wehrmacht, en om de Strage di Canicattì, waarbij acht mensen in een plunderende menigte die zich weigerde te verspreiden, werden gedood, te vergelijken met b.v. de koelbloedige moord op de mannelijke inwoners van Putten, slaat echt helemaal nergens op.
Ik herinner me het indringend pleidooi bij Reagan van – als ik me goed herinner – Elie Wiesel: “don’t go te Bitburg, mr President”. Reagan werd tot tranen geroerd, en niemand weet of dat een echte emotie of het vakwerk van een acteur was. Of beide
“Waar niemand het over heeft”
De oorlogsmisdaden van Duitse en Westerse legers zijn allang bekend aan kranten- en boekenlezers en TV kijkers.
“Als je alles over een kam scheert”
De SS was zeker een paar graden erger dan het gewone Duitse leger maar voor de slachtoffers van geweld, burgers en soldaten, maakt het uiteindelijk weinig uit door wie ze worden omgebracht.
Sinds ruim een eeuw: miljoenen in de 1e wereldoorlog, miljoenen tussen WO I en II, miljoenen in de 2e WO en miljoenen in de derde WO (conflicten sinds “45) en het doden gaat nog steeds door. De eeuw van mijn vader en mij: dat speelt door mijn hoofd op 4 mei, en ervoor en erna Soms “noodzakelijk” geweld, allemaal afschuwelijk.
Alhoewel het geweld volgens de optimist Steven Pinker sterk afneemt.