De trouwe lezers van deze blog weten dat ik Libanon een fijn land vind en Beiroet een heerlijke stad. Het was letterlijk liefde op het eerste gezicht: we waren net geland; het was avond; mijn zakenpartner, zijn echtgenote en ik zaten in een taxi; ik zat voorin; we draaiden de kustweg op en ineens rolde de stad – een verzameling wolkenkrabbers in het donker – zich voor me uit. “Wauw”, zei ik. En ik was verkocht.
Problemen
Libanon is een land met enorme problemen. Een slechte relatie met Syrië, dat de onafhankelijkheid van Libanon lange tijd niet heeft willen erkennen; een intens slechte relatie met Israël, dat een muur langs de wederzijdse grens heeft gebouwd; 100.000 Armeense en 175.000 Palestijnse vluchtelingen; de Syrische bezetting; de Israëlische bezetting; de wonden van de Burgeroorlogen; een speelbal voor vreemde mogendheden; de staat-in-de-staat van Hezbollah; gierende corruptie; de nasleep van de moord op oud-premier Hariri; vervuiling; de slechte positie van vrouwen; problemen rond de kieswet. En sinds een tijdje ook nog eens anderhalf miljoen Syrische vluchtelingen op een bevolking van ongeveer vier-en-half miljoen Libanezen.
Laat dat laatste even op u inwerken. De Syriërs bezetten Libanon van 1976 tot 2005; zes jaar later keerden de Syriërs terug, nu als vluchtelingen. De Libanezen hebben ze opgevangen. Niet van harte, vaak harteloos, maar ze deden het. Ik ben er vrij zeker van dat de tien miljoen Nederlanders in 1951 géén drie miljoen Duitsers zouden hebben opgevangen. Ik heb de Libanezen altijd bewonderd om wat ze voor vluchtelingen doen.
Het afgelopen jaar is de veerkracht van de Libanezen echter zwaar op de proef gesteld en misschien zelfs gebroken. De openbare financiën zijn al tijden slecht, wat bijvoorbeeld leidde tot een enorme hygiënische crisis omdat het afval in Beiroet maandenlang niet werd opgehaald. Er ligt al enige tijd een plan voor hervormingen, heel origineel Cèdre geheten, maar het kabinet wilde extra belastingen invoeren, bijvoorbeeld een heffing op Whatsappjes. In september laaiden de protesten op. Er kwam een nieuw kabinet, dat in feite vooral bezig lijkt te zijn om te verhinderen dat de oude, corrupte oligarchen al te diep in eigen vlees moet snijden. Meer protesten, die pas matigden toen de corona-crisis uitbrak.
Vandaag
Het land is momenteel nog steeds in gedeeltelijke lockdown. De economie is volledig ingestort. Mensen verbouwen hun eigen gewassen. De Bekaa-vallei heeft normaal elektriciteit, maar in Beiroet is er maar vier uur per dag stroom. En terwijl het land in afwachting was van het vonnis inzake de moord op Hariri, is er nu dus een enorme ontploffing die minimaal vijftig doden en vijfentwintighonderd gewonden heeft opgeleverd.
Bij vrienden in Beiroet die op drie kilometer ten zuidwesten van de ontploffing wonen, ligt de halve gevel eruit. Ze zijn zelf ongedeerd. Ik maak me wel wat zorgen om een alleenstaande vriendin die naar eigen zeggen op 200 meter van de ontploffing woonde; ik denk dat de afstand in feite wat groter is maar ik geloof haar onmiddellijk als ze zegt dat haar huis beschadigd is en dat de slachtoffers liggen in haar straat. Het hotel/restaurant waar ik weleens heb geslapen en waar ik nog afgelopen september heb zitten lunchen, is vermoedelijk verwoest.
Arm Libanon. Internationaal onder druk, vluchtelingenproblemen, een naar verleden, failed state, corruptie, patriarchaat, vervuiling, economische meltdown, Covid. En wat zo bijzonder is: dat de mensen altijd zo verschrikkelijk aardig blijven.
Tot slot
Ik sprak nog dinsdagmiddag met iemand over de luxe die wij in Nederland en België hebben, dat we een lockdown van drie maanden gewoon aankunnen. Niet makkelijk, natuurlijk, en we mopperen, want dat is ons verworven vaderlands recht. Maar wat hebben wij het goed. Vandaar dat ik me er niet voor schaam om u te wijzen op bijvoorbeeld deze website een kleine of grote donatie te doen. Het geld wordt beheerd door Impact Lebanon, een non-profit-organisatie die niet gelieerd is aan een van de politieke of religieuze belangengroepen en zich richt op de uitbouw van een civil society.
Ik ken het gevoel. Dat had ik met Kenia.
Wat een afschuwelijke gebeurtenis! Daar zijn geen woorden voor. Op de Nederlandse televisie werd toevallig een docu getoond van Danny Ghosen die al gepland was vóór dit drama. Zo’n mooi land en zo’n mooie stad als Beiroet, maar ook vreselijk verdeeld en de speelbal van de omliggende landen. Achttien religieuze facties staan elkaar geregeld naar het leven. Danny Ghosen vluchtte op 15-jarige leeftijd weg van de verschrikkelijke burgeroorlog en wilde er niet meer wonen. Triest!
In en in triest. Misschien van een totaal andere orde maar “De zoon van de verhalenverteller – Pierre Jarawan” vond ik erg mooi boek. Uiteraard over Libanon.
Een vuurwerk opslag naast een kunstmest opslag. In die landen wordt veiligheid niet altijd zo serieus genomen.
Een land als Nederland, bedoelt u? Met de vuurwerkramp in Enschede, 20 jaar geleden? Culemborg, 1991?
Of denkt u weer eens na met uw onderbuik?
Daar moest ook ik aan denken. Een vuurwerk fabriek midden in een stad, geen goed idee. Ik las dat in Beiroet de kunstmest in beslag was genomen en in een hal in de stad was opgeslagen. Van kunstmest worden bommen gemaakt, zie Breivik.
Hulp is nodig. Maar niets naar de overheid. Nog meer om de zakken te vullen.
Eens.
https://www.theguardian.com/world/2020/aug/08/beirut-explosion-recovery-effort-anger-lebanon-leaders
Het is uiteraard weer de Hezbollah.
Hè Frank, die laatste zin, die was echt niet nodig.
Ach.. zo heeft Frank wel meer zinnen… 🙂
2750 ton ammoniumnitraat ging de lucht in – de helft van de huizen in de stad zou zijn beschadigd en 250.000-300.000 mensen zouden dakloos zijn en tot 5 miljard schade. Ziekenhuizen bezwijken onder de gewonden.
De vrouw van de Nederlandse ambassadeur is zwaargewond.(In het kader van ‘Aberdonian lost at Sea’ kop in een lokale krant na het zinken van de Titanic’).
Goeie genade.
De explosie is voor de bevolking een symbool voor de corruptie en nalatigheid van de overheid. De kunstmest lag al jaren opgeslagen in de haven, een levensgevaarlijke situatie. En de economie van Libanon ligt ook al onderuit. Dat heeft veel te maken met het sektarische gedoe daar. We hebben hier weer een voorbeeld van de gevolgen van ideologie: een groot deel van Beiroet is verwoest, en er is geen geld om de stad weer op te bouwen.
Uit the Economist:
The cause seems to be negligence, a mind-boggling degree of it, even by the debased standards of Lebanon’s government. In 2013 Lebanon seized a cargo of ammonium nitrate, used in fertiliser and in explosives for mining and quarrying, from the MV Rhosus, a Russian-owned vessel plying the seas from Georgia to Mozambique. The chemicals, all 2,750 tonnes of them, were stored in a warehouse at the port. (The Oklahoma City bombers in 1995 used just two tonnes of the stuff to kill 168 people.) Some officials warned of the danger of keeping a giant bomb next to a population centre. Their pleas were ignored.
Die explosie is dus wel een flinke reality-check. Heethoofden die alleen maar bezig zijn om elkaar te overtroeven. Lijkt wel Afrika.
Afrika is groot, met tientallen zeer verschillende landen. Onterechte generalisatie.