Een paar dagen geleden blogde ik over de bedreiging van de oudheidkundige departementen in Sheffield en Halle-Wittenberg. Het gaat nu snel met de sloop van de oudheidkunde, want hier is de volgende: het klassiek instituut van de Howard-universiteit in Washington. De onvermijdelijke petitie vindt u daar.
Ik ben te kwaad om een fijn stukje te schrijven.
Ik heb geprobeerd in een blogje voor deze maandag onder woorden te brengen wat er fout gaat. Dat is dat veel geesteswetenschappers hun inzichten niet professioneel delen. Om het bij de dit keer bedreigde classici te houden: de DNA-revolutie biedt hun een enorme verrijking, ze hebben als vakgebied goud in handen – en ze zwijgen daarover. Onuitgelegd maakt onbekend maakt onbemind maakt kwetsbaar. De problemen zijn dus selbstverschuldet. Maar dat vertelde ik al.
Ik ben te kwaad om een fijn stukje te schrijven.
Het ligt breder natuurlijk. Ik had in het blogje van vandaag willen wijzen op de erfgoedsector. Het plaatje hierboven toont Matilo, het Romeinse fort bij Leiden. Iemand heeft met een grasmaaier kunstig aangegeven waar de barakken hebben gestaan. De voorlichting komt echter ook hier niet verder dan presenteïsme: het verleden is er ondergeschikt aan het heden, in dit geval beleefbaarheid, en de eigenlijke waarde van het verleden, dat het helpt onze eigen denkbeelden te doorgronden, blijft onderbelicht. Maar ook dat vertelde ik al.
Ik ben te kwaad om een fijn stukje te schrijven.
Ik zou willen denken: dat is alleen mijn probleem. Maar het wordt uw probleem. Het ministerie van OCW kondigde bezuinigingen aan op de wetenschap en het is een no brainer dat de universiteiten die ook deze keer zullen parkeren bij de geesteswetenschappen. De historici zullen geen vinger uitsteken als de klap valt bij de neerlandici, de taalkundigen zullen niets doen voor de kunsthistorici, de archeologen zwijgen over romaanse talen. Binnenkort verschraalt onze cultuur weer verder en zijn we weer wat minder op de toekomst voorbereid. En ook dat vertelde ik al.
Ik ben te kwaad om een fijn stukje te schrijven.
Met de titel ben ik het zoals altijd oneens. Natuurlijk kan dat, zelfs als men helemaal opnieuw moet beginnen. Kwestie van tijd, geld en moeite. Maar het zou fijn zijn als we die toekomstige generaties konden besparen, want zij zullen meer moeten uitgeven dan de regering nu zal besparen plus een hoop tijd kwijt zijn en moeite moeten doen. Dus natuurlijk heb ik getekend.
Veel alinea’s beginnen met ‘ik’, dat is denk ik wel indicatief voor de boosheid. En terecht, maar het is niet alleen de schuld van de vakgroep. Ook van een samenleving die wetenschap enkel in ‘projecten’ wil vatten, met een ‘praktisch’ doel.
Ja, dat is zo. Nederland is anti-intellectueel. Het probleem is dat de wetenschappers dat ook zijn. Ze zijn hypergespecialiseerd, niet geïnteresseerd in zelfs verwante disciplines (hoeveel archeologen deelden de petities voor de twee bedreigde klassiek instituten?) en zelfs de KNAW, die zichzelf presenteert als het geweten van de Nederlandse wetenschap, vond het teveel moeite om n.a.v. de field labs even een persbericht de deur uit te doen waarin ze herinnerde aan zaken als toetsbaarheid, transparantie en vraagstellingen.
Vakken zoals natuurkunde, wiskunde, chemie, etc zijn toch ook intellectueel? Ik denk dat de overheid liever geen belastinggeld uitgeeft aan vakken “waar we niets aan hebben”. Dat klinkt utilitaristisch, en dat is het ook. Wat belangrijk wordt gevonden zijn telecommunicatie, kunstmatige intelligentie, etc.
Maar weer getekend, maar het is eigenlijk vergeefse moeite. Al die petities maken geen verschil. Het is droevig,; waar het aan ligt, weet ik niet. Dat kan ik niet beoordelen. Ik heb de indruk dat het aan de heersende mentaliteit ligt. Ouwe meuk, wat koop je ervoor. Brengt geen geld op, dus niet interessant.
En nog erger: de geesteswetenschappers roepen de problemen door gebrek aan samenwerking over zichzelf af.
Maar geldt dat alleen voor geesteswetenschappen? Is dat niet een gevolg van steeds meer onderzoek en steeds meer kennis? Mensen die steeds meer weten over steeds minder. Een Renaissance mens zijn is tegenwoordig bijna onmogelijk.
Waar in de geesteswetenschappen is de tegenhanger van CERN, waar honderden natuur-, wiskundigen en informatici van allerlei specialismen samenwerken?
Dat is een interessante gedachte, ik vermoed dat dit komt omdat er bij lange na niet zoveel mensen op een paar problemen zitten in de geesteswetenschappen. Historici en archeologen zijn vaak geinteresseerd in specifieke gebeurtenissen, en dat zijn er zoveel geweest (en ze hebben vaak niets met elkaar te maken) dat zo’n groot project niet zal ontstaan.
De DNA-revolutie ondergraaft een van de voornaamste aannames van het onderzoek naar antieke literatuur. Dat gaat niet om één gebeurtenis maar is fundamenteel. Dat de archeologen en de classici allebei de neus in de lucht steken en weigeren de schouders er samen onder te zetten, is onthutsend.
En je kunt altijd voor elkaar opkomen: dat classici niet opkwamen voor Sheffield en archeologen niets deden voor Halle en Washington, is niet minder onthutsend.
Dat ben ik zeker met je eens, echter DNA techniek is geen onderzoeksvraag, maar een nieuwe methode. En zeker, die zorgt voor nieuwe vraagstellingen en meer mogelijkheden tot samenwerking. Maar het zal (vermoedelijk) nooit zo zijn als in de natuurkunde, dat honderen mensen en talloze instituten zich buigen over een enkel probleem, bijvoorbeeld het al dan niet bestaan van de Higgs.
Je slaat een stap over. DNA- en isotopenonderzoek zijn nieuwe methode maar de crux is het resultaat: dat mensen mobiel waren. Dat ondergraaft de aanname van filologen (en kunsthistorici) dat het het vruchtbaarst is om een culturele uiting vanuit de directe (talige, regionale) omgeving te analyseren. Waar mensen migreren, migreren immers ook ideeën.
Ah, ik denk dat we een klein misverstand hebben. Wat ik bedoeld is dat het niet zal gebeuren dat alle filologen en (kunst)historici nu met z’n allen op dit nieuwe onderzoeksgebied gaan zitten.
Dat Nederland (en vooral Nederland) anti-intellectueel is, lijkt me een geval van gezichtsvernauwing.
Het probleem van specialisatie vind ik soms terug in je eigen schrijfsels: “Iemand heeft met een grasmaaier kunstig aangegeven waar de barakken hebben gestaan. De voorlichting komt echter ook hier niet verder dan presenteïsme: het verleden is er ondergeschikt aan het heden, in dit geval beleefbaarheid, en de eigenlijke waarde van het verleden, dat het helpt onze eigen denkbeelden te doorgronden, blijft onderbelicht.”
Ik ben maar een gewone intellectueel en ik denk dat ik begrijp wat je schrijft maar door mijn afstand tot het onderwerp kan ik er mij niet druk in maken.
Het mag niet alleen maar beleefbaarheid zijn, inderdaad, maar je moet wel opletten dat de oudheidkunde zichzelf niet uit de markt concurreert door te emmeren over wat de buitenwereld (de klant, de sponsor) ervaart als gezeur. ’t Doet me denken aan natuurbehoud. De mens sponsort gemakkelijker beleefbare natuur dan kwetsbare gebieden waar niemand mag komen.
“….. een samenleving die wetenschap enkel in ‘projecten’ wil vatten, met een ‘praktisch’ doel.”
Het Outbreak Management Team had wel enige alfa- en gammawetenschappers kunnen gebruiken. Dan had had de beroemdste infectioloog van Nld geen kwakpsychologie over schijnveiligheid verkondigd. Dan had men via een massapsycholoog in A’dam geweten wat te verwachten bij het kampioenschap van de dorpstrots. Even tevoren had het Friese SC Cambuur dat nl. al laten zien.
https://www.fcupdate.nl/voetbalnieuws/383252/gemeente-bewust-gekozen-voor-niet-handhaven-coronaregels/
Maar ja, zoals wel vaker gaat een anti-intellectuele houding gepaard met de weigering van anderen te leren. Waarom zou men ook, het is toch veel leuker om het wiel steeds weer opnieuw uit te vinden, putten te dempen ook al zijn er bij de buren al kalveren verdronken? Men is geen ezel, dus doet men zijn/haar best zich veel vaker dan één keer aan dezelfde steen te stoten.
En dan nog iets: waarom hebben we het überhaupt over geesteswetenschappen? Vindt wetenschap niet altijd plaats in de menselijke geest? Misschien moeten we dat hele verschil tussen alfa en bèta gewoon bij het grof vuil kieperen en dan is die eerste opmerking van Frank ineens weer zeer interessant: wat als we nou eens overnieuw zouden beginnen?
“Vindt wetenschap niet altijd plaats in de menselijke geest?”
Verkeerde vraag, dus een antwoord is onmogelijk.
De termen natuur-, sociale- en geesteswetenschappen verwijzen naar de onderzoeksonderwerpen, niet naar de plaats waar wetenschap gebeurt.
“gewoon bij het grof vuil kieperen”
Succes met het toepassen van hermeneutiek bij de studie van de valbeweging en van integraalrekening bij de studie van Homeros.
“wat als we nou eens overnieuw zouden beginnen?”
Dan verspillen we een hoop tijd, geld en moeite.
Het is een rare reflex om de schuld bij die arme geesteswetenschappers zelf te leggen. Dat universiteiten in de Westerse wereld zijn overgenomen door managers, dat de maatschappij zich steeds verder afkeert van de klassieke waarden van geleerdheid, dat door technologie verdwaasd mensen liever gedachteloos consumeren dan zich te verdiepen: allemaal de schuld van de geesteswetenschappen? Hadden ze maar beter moeten uitleggen waar ze mee bezig zijn? Hadden al die archeologen zich ook nog maar een half mensenleven moeten verdiepen in theologie en muziekwetenschap en Spaanse letterkunde?
Nee, de geesteswetenschappen zelf zijn sowieso nergens schuldig aan, maar de geesteswetenschappers, met al hun gebreken en tekortkomingen, ook zij zijn hooguit voor een heel klein deel ‘schuldig’ aan de problemen waarin ze nu verkeren. Ja, natuurwetenschappers zijn actiever, ook in wetenschapscommunicatie. Ze doen daar bewonderenswaardige dingen; maar ze hebben dan ook budgetten die vele malen groter zijn.
Het helpt gewoon niet om elke keer als er klappen vallen, het slachtoffer de schuld te geven. De wereld wordt heus niet kapotgemaakt door geesteswetenschappers.
Zijn dat niet twee discussies? De ene: de geesteswetenschappers moeten aan de bak. (In mijn vorige stuk noemde ik Neerlandistiek als voorbeeld van hoe het ook kon.) De tweede: de wereld gaat kapot door geesteswetenschappers – maar dat is het frame van types als Baudet.
Het eerste is mijns inziens de belangrijkere discussie. Als dat eenmaal normaliseert, verhinderen we het tweede.
Ik heb niets met FvD, maar Baudet heeft het volgens mij niet over de geesteswetenschappen in het algemeen, maar over de humaniora. Dit is ook in de VS en UK een bekende klacht: sociologie, gender science, etc. zijn politieke propaganda en geen wetenschap. Een bekend geval in de UK is Noah Carl, die kon vertrekken omdat uit zijn statistisch onderzoek onwelgevallige patronen opvielen, bv. een relatie tussen bepaalde ethnische achtergronden en criminaliteit, zoals bv “lover boy” praktijken. Ook IQ onderzoek is om deze reden ongewenst in de linkse hoek. Ik meen dat Baudet wat dat betreft wel een puntje heeft. In de (extreem) linkse hoek is statistische analyse dan ook ongewenst. Dit heeft, denk ik, de alfa wetenschappen in de problemen gebracht.
“Ze doen daar bewonderenswaardige dingen; maar ze hebben dan ook budgetten die vele malen groter zijn.”
Te simpel, want gemakkelijk om te draaien: geesteswetenschappers worden gekort op hun budgetten omdat ze de bewonderenswaardige dingen die ze doen niet publicitair uitbuiten.
Uw hele uitgangspunt is fout: “om de schuld ….. te leggen.” Het helpt gewoon nog minder om de schuld te leggen bij managers, technologische verdwazing en al wat u nog meer noemt. U kunt het aan elke psycholoog vragen: de schuld bij jezelf leggen kan alleen tot berusting leiden. Wie de neergang van de geesteswetenschappen wil stoppen moet twee vragen beantwoorden:
1. wat doen geesteswetenschappers fout?
2. wat kunnen zij beter doen?
Daar draait JonaL’s analyse om, niet om de schuldvraag.
Ernstige fout: “de schuld bij jezelf leggen” moet zijn “schuld buiten jezelf leggen”.
De classici op die Amerikaanse universiteit worden echt niet gepakt omdat ze de ‘DNA Revolutie’ weigeren toe te passen of uit te leggen.