Eigenlijk zou de DNA-revolutie “hermeneutische revolutie” moeten heten

Ik heb het regelmatig over de DNA-revolutie. Dat zou momenteel het belangrijkste thema in de oudheidkunde moeten zijn. Simpel gezegd: het bioarcheologische onderzoek toont dat mensen in het verleden opvallend mobiel waren en dat heeft vérstrekkende implicaties voor de bestudering van de oude teksten. Het zou misschien beter een “hermeneutische revolutie” kunnen heten, dan was duidelijker waar het over gaat.

De DNA-revolutie

De grote ontdekking van de laatste pakweg tien jaar, mogelijk geworden door het DNA- en isotopen-onderzoek, bewijst dat de mensheid in de Prehistorie en Oudheid mobieler was dan archeologen, classici en oudhistorici lange tijd hadden aangenomen. Oudheidkundigen kunnen uitingen van de materiële cultuur nu niet langer zomaar beschouwen als aanwijzing voor afkomst. Een voorbeeld is het rond 1370 v.Chr. overleden Deense meisje van Egtved, dat archeologen op grond van grafgiften identificeerden als lokale prinses maar na isotopenonderzoek afkomstig bleek uit Zuid-Duitsland. Een ander voorbeeld is dat op het moment waarop Caesar aankwam in het Nederlandse rivierengebied, de helft van de bewoners niet uit de regio lijkt te zijn gekomen.

Een toekomstig voorbeeld is het project “Constructing the Limes” van Saskia Stevens, waarbij de Universiteit van Kopenhagen crematieresten zal onderzoeken en nieuwe inzichten zijn te verwachten over gender, diversiteit, mobiliteit, etniciteit en identiteit in het Nederlandse rivierengebied en achterland. Dat zijn modieuze onderwerpen en als zodanig misschien wat verdacht, maar het gaat wel degelijk ergens over – over wat het is mens te zijn, dus ook over u. Alexander van de Bunt, de auteur van het leuke boek Wee de overwonnenen, vertelde er onlangs over.

Eigentijdse hermeneutiek

Terug naar die DNA. Dat mensen mobieler waren dan gedacht, heeft gevolgen voor de hermeneutiek, dus de wijze waarop we cultuuruitingen interpreteren. Een antieke tekst is immers geschreven in een bepaalde taal en een filoloog zal hem het liefst duiden aan de hand van teksten uit dezelfde tijd, taal en regio. Pas als het zo niet lukt, werpt de onderzoeker de netten wijder. Je kunt het je voorstellen als hiërarchische cirkels: hoe verder in tijd, taal en ruimte je van het centrum gaat, hoe minder aannemelijk dat je iets betekenisvols vindt. Wie zich bezighoudt met Latijnse literatuur zal niet snel iets Perzisch lezen, want niet alleen zijn er praktische bezwaren, de kans dat daarin relevante informatie staat is ook kleiner dan in Latijnse, Griekse of Aramese teksten uit dezelfde periode.

Door mobiliteit verdwijnt deze hiërarchie. Mensen en ideeën kunnen overal zijn. De ruimtelijke en talige voorkeuren die er bij de uitleg waren, zijn dus weggevallen. Wie een antieke tekst leest, zal de netten voortaan altijd wijd moeten werpen en filologen verwerven een schat aan extra informatie. Om nu te beletten dat anything goes moeten we nu andere criteria dan “eigen taal en regio eerst” vinden.

Eén criterium is chronologie. Het blijft zinloos door veel tijd gescheiden cultuuruitingen te vergelijken. Een ander criterium is de reisroute: het is aannemelijker dat een cultuuruiting aan de Noordzeekust samenhangt met iets uit het overzee makkelijk bereikbare Portugal dan met iets van de over het land lastig te bereiken Balkan. De antieke reisroutes helpen bepalen welke ontleningen plausibel zijn. We moeten meer criteria bedenken, maar dit tweetal illustreert dat het kan.

De uitdaging

Enerzijds belooft de DNA-revolutie scherper zicht op onze herkomst, anderzijds verrijkt ze de uitleg van antieke cultuuruitingen. Om dit potentieel te realiseren, moet de wetenschap opnieuw worden georganiseerd. De historisch gegroeide (en dus onwetenschappelijke) grenzen tussen de disciplines zullen moeten veranderen.

Vroeger bedachten ze dan een interfaculteit en gingen ze aan de slag. Ik zou niet weten waarom zoiets niet opnieuw kan en dan mogen de betrokkenen, als ze het woord “interfaculteit” te jaren zeventig vinden klinken, het ook een intercapaciteitsgroep noemen – als ze hun schouders er maar eens onder zetten. Het kan toch niet zo zijn dat de koudwatervrees te groot is?

Tot slot dit. In De vergeten wetenschappen beschrijft Rens Bod hoe geesteswetenschappelijke inzichten de werkelijkheid vormen. Zo leidde de ontdekking van de talenstamboom tot een nationalisme waarbij identiteit was gebaseerd op taal, waardoor een land als België steeds verder uiteenviel in twee taalgemeenschappen. De DNA-revolutie biedt een andere visie op identiteit. Niet langer is de mensheid te beschouwen als boom met vertakkingen (lees: verdeeldheid), in plaats daarvan herkennen we haar als een biologisch én cultureel vlechtwerk van verbindingen. Oudheidkundigen krijgen een dijk van een kans om hun belang te bewijzen maar lijken per se de enige wetenschap te willen zijn zonder relevantie.

[Ik schreef dit al zo verschrikkelijk vaak. Maar het is dan ook verschrikkelijk deprimerend te zien hoe de wetenschap stagneert.]

Deel dit:

40 gedachtes over “Eigenlijk zou de DNA-revolutie “hermeneutische revolutie” moeten heten

  1. Raymond Haselager

    “waarbij de Universiteit van Kopenhagen crematieresten zal onderzoeken en nieuwe inzichten zijn te verwachten over gender, diversiteit, mobiliteit, etniciteit en identiteit in het Nederlandse rivierengebied”

    Hoe kan je in Godsnaam DNA onderzoek doen aan crematieresten ?

  2. Rob Duijf

    Niet. Maar isotopenonderzoek is wel mogelijk en kan iets vertellen over migratie en de wegen waarlangs die verliep.

  3. Jacob Krekel

    “Niet langer is de mensheid te beschouwen als boom met vertakkingen (lees: verdeeldheid), in plaats daarvan herkennen we haar als een biologisch én cultureel vlechtwerk van verbindingen”
    Ik zou nog een stapje verder willen gaan. De mens is een onderdeel van de biosfeer op aarde en zo langzamerhand een heel schadelijk onderdeel. En ondanks dat hij dit nu weet/kan weten, gaat hij daar rustig mee door. Als je de evolutie van het leven, op zijn beta-fundament, verder als alfa wetenschap gaat ontwikkelen, dan zou dit inzicht misschien zo groot kunnen worden dat de mens weer een normaal onderdeel van de biosfeer wordt. Want als de wal het schip moet keren, zou het schip wel eens kunnen zinken.
    Ik heb bij de geschiedwetenschap altijd een wat dubbel gevoel. Enerzijds interessant, maar die bijdragen aan nationalisme en verdeeldheid zijn een hypotheek die nodig eens afgelost moet worden.

    1. Rob Duijf

      ‘Als je de evolutie van het leven, op zijn beta-fundament, verder als alfa wetenschap gaat ontwikkelen, dan zou dit inzicht misschien zo groot kunnen worden dat de mens weer een normaal onderdeel van de biosfeer wordt.’

      Er dient iets aan die wetenschap vooraf te gaan, Jacob. Dan hebben we het niet over wetenschappelijk inzicht, maar over feitelijk inzicht dat de kwaliteit van ons bewustzijn bepaalt. Het is dat inzicht dat zorgt voor een radicale verandering van bewustzijn en alles dat uit dat bewustzijn voortkomt, dus ook wetenschap. Zonder dat inzicht is wetenschap betekenisloos.

    2. FrankB

      “Ik heb bij de geschiedwetenschap altijd een wat dubbel gevoel.”
      Dit schreeuwt om een Godwin. Zyklon-B en de atoombom zijn door natuurwetenschappers uitgevonden. Wetenschap mag neutraal zijn, wetenschappers zijn dat niet.

  4. Ben Spaans

    Mensenhaat weer. Ik zei het toch.

    Dat het Romeinse rijk een intensief personenvervoer kende is allang bekend bv., blijf ik ook zeggen.

      1. Ben Spaans

        Reageerders op welmenende internetfora die de mensheid als bedreiging voor alles beginnen te zien.

        1. Rob Duijf

          Dat zou nog best eens zo kunnen zijn, Ben. Maar hoe ga jij dat objectiveren? Als je die meninig in twijfel trekt – daar is niets op tegen – zul je ook je eigen mening in twijfel moeten trekken. Dus laten we nou eerst eens naar de feiten kijken, voor we conclusies trekken.

        2. FrankB

          Tja, we zitten nou eenmaal midden in de zesde massa-extinctie. Gelukkig heb ik ook goed nieuws. Kakkerlakken, ratten en nog zo’n paar soorten overleven dat wel.

          1. Rob Duijf

            Eén kanttekening: gedragsverandering is mogelijk. Niet om er de wereld mee te redden, maar omdat het kan. Mits het ons een sikkepit interesseert, natuurlijk.

            1. FrankB

              Mits nog een paar meer dingen – de bereidheid om op iets langere termijn te kijken, vooral.

    1. Rob Duijf

      ‘Mensenhaat weer.’

      Waarom? Jacob heeft een punt.

      Als je bereidt ben afstand te nemen, dan zou je de aarde kunnen zien als een gesloten ecosysteem. Dat systeem is zeer complex en gevoelig voor geologische, biologische en kosmische gebeurtenissen die van invloed zijn op de aardse atmosfeer en het klimaat.

      Als er iets in dat systeem uit de pas gaat lopen, dan heeft dat invloed op het hele systeem. Dat is in de aardse geschiedenis al vaker gebeurd en het biologische leven heeft zich weer onder nieuwe omstandigheden kunnen herstellen.

      Ook van de inslag van een meteoriet in het huidige Mexico, 66 miljoen jaar geleden, die een belangrijke oorzaak was van het uitsterven van de dinosauriërs, heeft het ecosysteem zich weer hersteld. In het huidige
      Cenozoïcum, de ‘era van het nieuwe leven’, waarin we ons nu bevinden, zijn de zoogdieren opgekomen en uiteindelijk Homo sapiens, de moderne mens die door zijn cognitieve vermogens in korte tijd dominant is geworden.

      Hoewel de mens zich met behulp van zijn cognitie zeer goed heeft kunnen adapteren aan veranderende omstandigheden, heeft de aard van zijn cognitie één belangrijk nadeel: hij ‘denkt’ zich los uit het aardse ecosysteem. Omdat hij zich niet bewust is van het feitelijke verband waarvan hij onderdeel is, beïnvloed hij het aardse evenwicht zodanig dat er een risico is dat de balans doorslaat naar een ‘point of no return’. Volgens wetenschappers kan die koers nog worden bijgesteld.

      Wat daar voor nodig is, is een radicale verandering van bewustzijn. En dan hebben we het niet alleen over de verandering van het klimaat door antropogene handelen, maar over de veelheid aan problemen waar de mensheid mee wordt geconfronteerd. En daarmee zijn we terug bij onze vorige discussie, die ik hier niet nog een keer over ga doen. Ik ben echter graag bereid om hier buiten deze kolommen dieper op in te gaan met een ieder die daar in is geïnteresseerd.

      1. Ben Spaans

        Rob, Jakob, natuurlijk interesseert het lot van de wereld me wel. Hoogstwaarschijnlijk meer dan goed voor me is. Maar dit soort gejeremiër van oh als de mens maar eens inzag…
        Je ziet vaak bij welmenende mensen dat ze aan de ene kant jammeren over overbevolking (hoe abstract dat in hun hoofd is daarbij een punt) en tegelijkertijd ook om sociale gerechtigheid vragen (onderdeel is bv. klagen over restrictief migratie beleid). Dat zou weleens niet samen kunnen gaan. Het redden van de planeet zou een gruwelijk beleid kunnen vragen…

        1. Rob Duijf

          ‘Het redden van de planeet zou een gruwelijk beleid kunnen vragen…’

          Dan hebben we het niet begrepen. De planeet is niet te redden; die wordt over vele miljoenen jaren verzwolgen door onze uitdijende zon, tenzij hij in de loop van zijn bestaan door een nog onbekend op ramkoers liggend object uit zijn baan wordt geknikkerd. Voor die tijd is er al geen leven op aarde meer mogelijk.

          Het gaat niet om het redden van de planeet, het gaat om inzicht in ons eigen handelen. Ons huis staat in brand en wij zijn de pyromanen. We lopen met de lucifers op zak. Terwijl we met de ene hand proberen te blussen – als we dat al doen – steken we met de andere hand de boel in de fik.

          Als het om ons eigen huis gaat, ons bezit, dan weten we wel wat ons te doen staat. Maar nu kijken we schaapachtig naar elkaar en wachten we tot de ander in beweging komt. En  die ander doet precies hetzelfde en dus gebeurt er niks.

          Het helpt niet als we ons druk maken over het gejeremieer van de anderen. We moeten zelf in beweging komen, want we zijn net zo als de anderen. Het gaat om de kwaliteit van ons bewustzijn, het inzicht in ons eigen handelen. Dat is intelligentie en daaruit komt intelligent handelen voort. Maar om te weten wat zelfinzicht is, moeten we naar onszelf kijken, feitelijk ‘zelf-inziende-zijn’. Dat is het is verschil tussen leven en slaapwandelen.

          Er is geen methode, geen beloning; geen ’tien stappen naar links, vijf stappen naar rechts en onder de bloempot ligt het gouden ei’. Je ziet het of je ziet het niet.

          1. Ben Spaans

            Wat nou iedereen wacht op de ander…wat moet iemand dan doen, gas en elektra opzeggen, het ’s winters maar met dekens doen alleen nog rauw voedsel eten…?

            Kijk eens wat een energiebehoefte de pandemie al vraagt met thuiswerken en thuisonderwijs….

            1. Rob Duijf

              ‘(…) wat moet iemand dan doen (…)’

              Moet ik die vraag beantwoorden? Zie je hoe afhankelijk je bent? De geestelijke en politieke leiders met hun propaganda staan je met open armen op te wachten.

              Zorg er nou eerst voor dat je inzicht hebt in de werkelijke oorzaak van het probleem. En als je dat inzicht hebt, is de vraag dan nog relevant?

              Als je inzicht hebt in het probleem doe je wat je moet doen, voor zover jouw mogelijkheden dat toelaten.

              Het kan natuurlijk zijn dat je niet weet wat feitelijk inzicht betekent. Dat is niet erg. Als je iets niet weet, kun je iets leren, mits je daartoe open staat. Een ander kan jou dat inzicht echter niet geven.

              1. Ben Spaans

                Sorry Rob, ik doe al een tijdje mijn best, maar je bent niet te volgen voor simpele (hè hè) zielen als ik.

                Van de politieke en geestelijke leiders met hun propaganda komen we nooit af. Deze mensen zullen de ‘bewustzijnsverandering’ ook moeten begeleiden, dus maakt u borst maar nat…

                Omdat de groeiende wereldbevolking die economisch, hoe ook gedefinieerd, niet kan blijven stilstaan een enorme behoefte aan voedsel en energie heeft, is er enorme behoefte aan brandstoffen en energiebronnen. Tot op heden zijn wij daarvoor sterk afhankelijk van zgn. fossiele brandstoffen (in feite uitgestelde ‘biobrandstoffen…’) vooral restproduct CO2 en ook dierlijk gas methaan lijkt te balans in de aard atmossfeer flink op zijn kop te zetten waardoor een versnelde opwarming van het aardklimaat bezig is. En misschien is dit proces al veel eerder begonnen door brandactiviteit van een zich ontwikkelende mensheid, door toename van landbouw bv. De mens kan omschreven worden als verstorend element in het ecosysteem.
                Niet dat de soort mens het over het geheel genomen gemakkelijk had. Het overgrote deel leefde duizenden jaren lang net rond of onder het bestaansminimum. Leven was een constante strijd tegen ziekte en uithongering. Daarnaast was de mensheid ook vaak gevangen in repressieve sociale systemen en religieuze overtuigingen. Ondanks enorme idealen van die systemen was de praktijk vaak bittere ellende. De soort lijkt inderdaad te neigen naar het toebrengen van zoveel mogelijk leed. Niettemin zijn de meeste leden van deze soort daar toch eerder slachtoffer van.

                Het ontstaan van de moderne industriële samenleving heeft daar voor een deel verandering in gebracht. Het leven werd minder precair. Het gevangen zitten in repressieve sociale en religieuze systemen bleef wel voor een groot deel doorgaan, net als de neiging tot het toebrengen van zoveel mogelijk leed. De vaak hooggestemde idealen vallen in de praktijk nog steeds bitter tegen. Toch zijn de meeste mensen hier nog steeds eerder slachtoffer van. Is de prijs daarvoor ook nog eens het evolutionaire eindpunt van de soort?

                Denk u hier eens over na…

        2. FrankB

          @BenS: Wat is er abstract aan overbevolking? Dat valt best in cijfers uit te drukken. Zeker, die cijfers zijn nogal zacht, maar dat maakt ze nog niet abstract.

          “Het redden van de planeet zou een gruwelijk beleid kunnen vragen…”
          Dat vrees ik nou ook en precies daarom ben ik pessimistisch. Dat heeft dus niets met mensenhaat te maken. Dank u wel dat u mij de moeite van argumenteren bespaart.

          @RobD: “die wordt over vele miljoenen jaren verzwolgen”
          Flauw. BenS en ik hebben het niet over een termijn van miljoenen jaren, maar over een termijn van maximaal ongeveer duizend jaar.

          1. Rob Duijf

            ‘BenS en ik hebben het niet over een termijn van miljoenen jaren, maar over een termijn van maximaal ongeveer duizend jaar.’

            Ik weet niet of je hier nu refereert aan het einde van de planeet of aan het einde van de mensenwereld? Dat laatste is zeker niet ondenkbaar, maar de aanname kan gemakkelijk leiden tot defaitisme. Waarom zou het zover moeten komen? Verandering is mogelijk. Dat beweer ik. Je zou natuurlijk kunnen opperen dat ik een klap van de molen heb gehad, en misschien is dat ook wel zo. Maar misschien ook wel niet. Dus als het lot van de wereld je echt iets interesseert, dan zou je het kunnen onderzoeken.

            Verandering zal uit onszelf moeten komen. Daar begint het en daar eindigt het. Als de kwaliteit van ons bewustzijn verandert, verandert de kwaliteit van ons handelen. Dat is heel erg belangrijk om te beseffen, omdat we in relatie leven met onszelf, met de ander, met de wereld, met de natuur. Dus als ons bewustzijn verandert, veranderen onze relaties.

            De kwaliteit van ons huidige bewustzijn is verdeeldheid, dus dualisme, dus conflict. En via ons handelen wordt die verdeeldheid realiteit en materialiseert in onze instituties. Maar wat gebeurt er als die verdeeldheid –  d.w.z. de psycho-mechanica die die verdeeldheid veroorzaakt – feitelijk wordt doorzien, waarmee het conflict wordt beeindigd? Wat is dan de kwaliteit van ons bewustzijn en dus ons handelen en dus onze relaties?

          2. Ben Spaans

            Wat ik bedoel met overbevolking als abstract in hoofd is dat ik mij wel eens afvraag of de mensen die overbevolking als de bedreiging zien, zich weleens realiseren dat ze met beleid daarop weleens het hardst de armere, kwetsbare mensen moeten treffen in die ze graag veel beter zouden gunnen…

            1. Rob Duijf

              Het gaat er in de eerste plaats om te beseffen waarom er overbevolking is. Het psychologische mechanisme dat daarachter schuilgaat, is hetzelfde als die achter alle andere menselijke megaproblemen. Als dat niet volstrekt duidelijk is, is ieder beleid tot mislukken gedoemd, want dan zijn we met symptoombestrijding bezig en blijft de oorzaak bestaan.

  5. Nanno Jan Haaijer

    Voor de liefhebbers die ook wat meer en verantwoorde achtergrond willen weten raad ik aan de volgende documentaire: Bronzezeit – Das Madchen von Egtved ( 2017 ZDF ) op archive.org. Ook te downloaden als MPEG4, lengte 44 minuten. Kortgeleden nog uitgezonden op ZDF.

  6. Geerke Simons

    Die Duitse documentaire kreeg een nieuwe versie. Uitgezonden zondag jl. ZDF terraX 19.30-20.15 (serie altijd de moeite waard). Is nog te downloaden. Ging over mobiliteit in de vroege Bronstijd van Duitsland. Meisje van Egtved natuurlijk ook genoemd.

    1. Huibert Schijf

      Een tip. De documentaire is gemakkelijke te vinden via de ZDF-mediatheek op Internet. Zoek naar Terra X en dan komt men vanzelf bij de documentaire. Voor wie het lastig vindt om Duits te verstaan: zulke documentaire zijn ondertiteld voor slechthorenden. Dat helpt, hoewel het gesproken Duits heel duidelijk is.

  7. FrankB

    Onze geliefde minister president heeft vandaag keurig bevestigd wat ik een tijdje geleden schreef over de waarde (eigenlijk: het gebrek ervan) van excuses.

  8. Rob Duijf

    @Frans Buijs

    ‘Maar wat is het probleem dan?’

    Dat is een hele goede vraag!

    Voor het antwoord is via JL is mijn gironummer verkrijgbaar. Ik stel geen hoge eisen; een kleine bijdrage in de dagelijkse onkosten is welkom. U mag mij ook sponsoren. 😉

  9. Rob Duijf

    ‘Sorry Rob, ik doe al een tijdje mijn best, maar je bent niet te volgen voor simpele (hè hè) zielen als ik.’

    Dat begrijp ik, maar ik ben net zo’n simpele ziel als jij…

    Laten we deze kolommen niet off topic vervuilen met deze op zich interessante discussie. Ik denk dat het verstandiger is dat we dat per e-mail doen.

    Tenzij we daar geen bezwaar tegen hebben, dan ga ik graag los… 😉

  10. Raymond Haselager

    Om de DNA revolutie nu hermeneutische revolutie te gaan noemen ? Het is maar net waar je interesse ligt.

  11. Rob Duijf

    @Ben Spaans

    ‘Van de politieke en geestelijke leiders met hun propaganda komen we nooit af. (…)’

    Niet zolang jij je door ze laat beïnvloeden en ze kiest.

    ‘Deze mensen zullen de ‘bewustzijnsverandering’ ook moeten begeleiden, dus maakt u borst maar nat…”

    Dat kunnen ze niet, want ze zijn onderdeel van het probleem. Ze bestaan bij de gratie van de verdeeldheid, de afgescheidenheid, waar ze uit voortkomen en die ze in stand houden. Deze mensen hebben geen flauw benul van wat ‘bewustzijnsverandering’ is. Zouden ze dat inzicht werkelijk hebben, dan zouden ze zichzelf opheffen en plaats maken voor iets nieuws.

    ‘De mens kan omschreven worden als verstorend element in het ecosysteem.’

    Je merkt hier iets heel belangrijks op. Als dat zo is, hoe komt dat dan? Wat is het dat die verstoring veroorzaakt?

    Alhoewel ik hier al vaker heb gewezen op die oorzaak, wil ik het nog wel een keer doen. De mensheid brengt de wereld voort. Dat is dat culturele verschijnsel waar wij al vele duizenden jaren in leven. De kwaliteit van die wereld is verdeeldheid, dualiteit, conflict. Dat zegt iets over de kwaliteit van het bewustzijn waaruit die wereld voortkomt. Wij zijn het product van die wereld, we staan er niet los van, wij zíjn dat. Die verdeeldheid, waar alle problemen uit voortkomen, zit in ons. Wij zijn het probleem. Maar als we ons daarvan niet bewust zijn, dan probeert het probleem zichzelf op te lossen en dat is absurd, want zo blijft het probleem bestaan. Dat is wat er gebeurd, alle goede bedoelingen ten spijt.

    Dus als je wilt weten of dat probleem oplosbaar is, dan zul je eerst inzicht in het probleem moeten hebben. Je zult het moeten onderzoeken. Omdat dat probleem niet buiten jou bestaat, maar omdat jij het probleem bent, is dat de plaats waar je het zult moeten oplossen. Dat betekent dat je jezelf zult moeten onderzoeken om het probleem te doorgronden, niet theoretisch, maar feitelijk zoals het zich voordoet. Je zult naar je zelf moeten kijken en daar zul je genadeloos eerlijk in moeten zijn. Observeren betekent ‘volgen’, ‘in het oog houden’ zodat niets aan je aandacht ontsnapt. Alleen dan kan het probleem zich in zijn volle omvang ontvouwen en worden doorzien.

    Daar is een open, volkomen vrije, uiterst kritische, scherpe, opmerkzame geest voor nodig. Een geest die nergens voor anker ligt, die niet aan banden ligt, die niet wordt beperkt door enige vorm van vooringenomenheid, vooroordeel, keuze, bias.

  12. Paulke Snijders

    @Rob Duijf (what’s in a name: vredes-duif). Het gestelde komt mij zeer idealistisch voor, zelfs u-topisch, in de zin van onhaalbaar. Karl Marx heeft, meen ik, beweerd dat ‘zijn’ het bewustzijn bepaalt en dat je dus eerst ‘het zijn’, de realiteit moet wijzigen vooraleer je het bewustzijn verandert. Dit bewerkstellig je door sociaaleconomische politiek (en we hebben gezien waar dit toe leidde). En daarnaast ligt het niet in de aard der mensen onderscheid te maken. Is het geen natuurlijke gegevenheid? De mens kan niet anders, deelt altijd mensen in groepen in (dus verdeelt, dus dualisme), mede gevoed door distinctiedrang. Dit begint al in de kindertijd, waar je die wel en die niet op je feestje wel hebben . Je dis-crimineert. En je ziet het (later) in het aansluiten bij verenigingen, supporter zijn voor die club (en dus tegen een andere club), etc. etc..

    1. Rob Duijf

      ‘Het gestelde komt mij zeer idealistisch voor, zelfs u-topisch, in de zin van onhaalbaar.’

      ‘En daarnaast ligt het niet in de aard der mensen onderscheid te maken.’

      Dat is niet juist. Het brein heeft natuurlijk onderscheidingsvermogen. Uit alle zintuiglijke informatiestromen vormt het brein een coherente objectieve waarneming gevormd. Dat is een precognitief proces.

      Vervolgens intervenieert het denken in de waarneming. Het denken verdeelt de waarneming in identiteiten, zijnde woord-beeldassociaties. Zo brengt het denken subjectief onderscheid in de waarneming aan. Die identiteiten krijgen we in eerste instantie als kennis aangereikt. Dat is belangrijk, want u kunt pas iets herkennen, wanneer u het kent. Zo doen we de meeste kennis op in de eerste vijf, zes jaren van onze jeugd. Zonder dat denkvermogen zouden we als moderne mens niet kunnen functioneren, want heeft het zich om praktische redenen gevormd.

      Er gebeurt echter nog iets: er vindt namelijk identificatie plaats en wanneer we ons daar niet van bewust zijn, gaat het mis.

      ******

      ‘Het gestelde komt mij zeer idealistisch voor, zelfs u-topisch, in de zin van onhaalbaar.’

      Dan heeft u het niet begrepen. Ik ben geen idealist. De wereld is zoals ie is, hij komt voort uit ons bewustzijn en er is feitelijk inzicht voor nodig om te begrijpen, waarom dat zo is. Dus wat zijn de feiten?

      Karl Marx en anderen maken een waarnemingsfout. Hun ideologie is gebaseerd op de idee dat de mens zal veranderen, wanneer zijn omstandigheden veranderen. Na verloop van tijd zal – al dan niet na revolutionair bloedvergieten – de ideologisch ideale situatie worden gerealiseerd.

      Verandering heeft echter niets met ideologie te maken. Het vindt plaats door feitelijk inzicht. Dat is er NU of het is er nooit.

      Het brein heeft natuurlijk, precognitief onderscheidingsvermogen. Het denken verdeelt op basis daarvan de waarneming in identiteiten (woord-beeldassociaties). Uit die identiteiten vormt het denken ideeën. Dat is praktisch noodzakelijk om als mens te kunnen functioneren.

      Door identificatie ontstaat echter innerlijke verdeeldheid en angst voor het andere. Het ego dat een kern van identificaties vormt, is illusie, maar manifesteert zich via het handelen als individu in de realiteit en zo worden ook dualiteit en angst manifest. De meeste mensen zijn zich van dat mechanisme niet bewust en daar ligt de oorzaak van het menselijk drama.

      Als we ons afvragen of de problemen die daardoor worden veroorzaakt – niet alleen mondiaal, maar ook in onze relaties en innerlijk  – kunnen worden opgelost, dan zullen we eerst feitelijk inzicht moeten hebben in ons denken en handelen. U zult dus naar u zelf moeten kijken.

      1. Rob Duijf

        Excuus. U mag het eerste deel van mijn reactie negeren. Iets te snel geweest met copy paste…🤗

  13. Karel van Nimwegen

    Wat een gelul weer, die eindeloze discussie. De standpunten zijn bekend, voorspelbaar.

Reacties zijn gesloten.