Hunebed van de dag: D41 (Emmen) - Mainzer Beobachter

Het op tien na zuidelijkste hunebed in Nederland ligt aan de noordwestelijke rand van Emmen. Eigenlijk ligt het prachtig: iedereen die de stad binnenrijdt, ziet het liggen en ook de bewoners van enkele flatgebouwen zien erover uit. Dit is echte een monument dat deel uitmaakt van de leefomgeving en ik vermoed dat dit, gelegen langs een drukke weg, het meest bekeken hunebed ter wereld moet zijn.

Groot is hunebed D41 ondertussen niet. Het is nog geen zes meter lang en maar 2¾ meter breed. De hunebedbouwers hebben weleens harder aan een graf gewerkt. Het is echter wel een van de best-bewaarde hunebedden van het land. Hunebed D41 is namelijk het laatste dat is ontdekt: tot 1809 lagen de grote stenen goed beschermd in de grafheuvel, waardoor weer en wind er eeuwenlang weinig vat op hebben gehad.

Het opgravingsverslag was lange tijd verloren, maar Herman Clerinx schrijft in Een paleis voor de doden dat het in 2014 is teruggevonden in de Koninklijke Bibliotheek te Brussel. Wat er in dat verslag stond, dat vermeldt Clerinx helaas niet, en ook Wijnand van der Sanden weet het niet te vertellen in zijn Gids voor de hunebedden. Hij heeft wel een ander weetje:

Direct ten zuiden van D41 komt het toponiem Galgenberg voor. … Dit wijst erop dat er vlakbij dit hunebed een grafheuvel heeft gelegen die in de Middeleeuwen als zodanig functioneerde, namelijk om geëxecuteerde wetsovertreders bewust bloot te stellen aan de blikken van voorbijtrekkende reizigers, waarschijnlijk op een zogeheten ‘expositierad’, een wiel op een hoge houten paal.

Ik kan dit niet rijmen met het lieflijke Emmen van vandaag de dag.

Meer weten over de Trechterbekercultuur?

Over dit hunebed: Wikipedia, Hunebeddeninfo.nl en Hunebedden.nl (met een tekening uit het opgravingsverslag)
De vondsten van hunebed D41 liggen in Leiden in het Rijksmuseum van Oudheden.

Google Earth: hier. Bezocht op 22 april 2020, fietsend van Emmen naar Meppel, en op 4 december 2020, fietsend van Emmen naar Assen.