Ik weet niet hoe het u vergaat, maar het nieuws uit Groot-Britannië schokt me nauwelijks. Niet dat ik me er niet betrokken bij voel, maar het zijn dingen waarvan we wisten dat ze eraan zaten te komen. Eind jaren negentig had ik een Britse vriendin en kwam ik regelmatig in Londen, en de mensen die ik sprak neigden naar een vreemd soort hysterie. Of het nu ging om de Spice Girls, Tony Blair, Britpop of de dood van prinses Diana: er zat geen rem op de meningen. Dit moest wel verkeerd gaan.

En zo geschiedde. De Brexit is maar een voorbeeld. Met rare kwesties zoals de eenzijdige aanpassing van de regels rond Noord-Ierland en nu de verontwaardiging over het Europees Hof. Een substantieel deel van de Britse bevolking denkt dat afspraken die internationale relaties regelen, er niet zijn voor Britten.

Jim Fitton

Twee weken geleden blogde ik over de veroordeling van Jim Fitton, die in Irak vijftien jaar gevangenisstraf heeft gekregen voor de smokkel van illegale oudheden. Ik schreef dat ik het excessief lang vond, maar de veroordeling zelf lijkt me meer dan terecht. Iedere toerist weet dat hij met z’n poten van oudheden moet afblijven. In dit artikel attendeert journalist Kareem Shaheen op de berichtgeving in de Britse media.

The BBC published a statement from the family … After declaring that they were heartbroken by the verdict, they described the crime as “trivial” and “dubious,” urging the British government to intervene in the case. The tone of the coverage has also generally been bafflement at the prospect of someone being tried at all for taking artifacts from one of the most important sites in ancient Mesopotamia.

Uiteraard is erfgoedbescherming noch triviaal noch dubieus. Het is een retorische truc dat je verbazing veinst over de gevangenisstraf. Shaheen wijst er bovendien op dat de Britse media nogal wat oproepen bevatten aan

the British government and its diplomatic mission to intervene in the case and win the man’s freedom … It’s not clear to me what the British government is supposed to do exactly in a case where a citizen is convicted of a crime abroad.

Ik probeer me voor te stellen wat er zou gebeuren als de Irakese regering zou interveniëren in de Britse rechtsgang: “kunt u die drugshandelaar niet ophangen?”

Het nadeel van een wereldtaal

Shaheen houdt de berichtgeving in de Britse media voor een late uiting van een koloniale mentaliteit. Vermoedelijk heeft hij gelijk. Maar het lijkt me ook dat het probleem in de Engelssprekende wereld erger is.

Immers, het Engels is momenteel de wereldtaal bij uitstek. Dat is prachtig, want we kunnen er op de hele wereld mee terecht. Maar ik heb weleens de indruk dat nogal wat sprekers vinden dat ze niet hoeven weten wat er in andere talen gebeurt. Om het te beperken tot de vaste thematiek van deze blog: over de bekering van Constantijn zijn de belangrijkste publicaties gedaan in het Frans, maar ze zijn niet opgepakt in het Engelse taalgebied. Over de Sapfo-papyri wist onze Nederlandse Volkskrant meteen te melden dat ze van de zwarte markt kwamen en dat Dirk Obbink de waarheid niet sprak. Over het demasqué van het recente boek over Anne Frank hoef ik het hier niet te hebben. Hoewel duidelijk is dat boek niet klopt, lijkt het in de Engelstalige wereld nog gewoon leverbaar te zijn.

U mag dit blogje typeren als het geneuzel van een anglofoob. Ik kom echter graag in Londen en denk met plezier terug aan de tijd dat ik er vaker kwam. Maar het is wel een eiland. Het zijn niet alleen politici (van wie ik op alles bedacht ben) en de familieleden van misdadigers (die ik hun verontwaardiging gun) die niet weten hoe cultureel geïsoleerd de Britse wereld is. Het zijn ook wetenschappers, die toch opereren in een internationale context. Dat beklemt me.