Tag: Marcus Caelius Rufus

Marcus Caelius Rufus

Clodia Pulchra, de Palatijnse Medeia (3)

On door Lauren van ZooneninGeschiedenis, Klassieken, Romeinse Republiek3 reacties
Portret van een alweer wat ouder Romeinse dame, niet per se Clodia Pulchra (Kunsthistorisches Museum, Wenen)

[Laatste deel van een blog van Lauren van Zoonen over Clodia Pulchra. Het eerste deel was hier.]

Clodia Pulchra komt er dus niet goed vanaf in Voor Caelius. Ook in zijn brieven, die niet zijn gecomponeerd volgens een komisch stramien, laat Cicero zich grof over Clodia uit. Hij noemt haar bijvoorbeeld “koe-ogig”,noot Cicer, Brieven aan Atticus 2.9.1; 2.12.2; 2.14.1; 2.22.5; 2.23.3. een titel van de godin Juno, de zus én echtgenote van Jupiter. Cicero insinueert dus een incestueuze relatie tussen Clodius en Clodia.

Tevens vermeldt hij schandalige leuzen over Clodius en Clodia die in de Senaat gescandeerd waren toen Clodius daar het woord probeerde te nemen.noot Cicero, Brieven aan zijn broer Quintus 2.3.2. Dat dit niet helemaal uit de lucht is gegrepen, blijkt uit de biografie van Cicero die de Grieks-Romeinse auteur Ploutarchos maakte. Deze verwijst evenens naar Clodia en citeert zelfs de uitdrukking quadrantaria. Kan dit nog teruggaan op Cicero’s woorden, dat kan niet het geval zijn met Ploutarchos’ bewering dat Clodius niet alleen met Clodia Pulchra, maar met alle drie zijn zussen een incestueuze relatie had onderhouden.noot Ploutarchos, Cicero 29.4. Dat wil niet zeggen dat het waar is, wel dat er meer informatie circuleerde.

Lees verder “Clodia Pulchra, de Palatijnse Medeia (3)” →

Clodia Pulchra, de Palatijnse Medeia (2)

On door Lauren van ZooneninGeschiedenis, Klassieken, Romeinse Republiek
Gesneden portret van een Romeinse dame, niet per se Clodia Pulchra (Kunsthistorisches Museum, Wenen)

[Tweede deel van een blog van Lauren van Zoonen over Clodia Pulchra. Het eerste deel was hier.]

Hoewel de rechtszaak tegen Marcus Caelius Rufus was aangespannen door Lucius Sempronius Atratinus, legt Cicero in zijn redevoering Voor Caelius de verantwoordelijk bij Clodia Pulchra. Zonder haar, beweert Cicero, zou er überhaupt geen zaak zijn geweest.noot Cicero, Voor Caelius 31-32. Zij was rond 94 v.Chr. geboren als Claudia Pulchra. Een ietwat aristocratische spelling van haar naam, die aangaf dat ze behoorde tot de voorname gens Claudia, die in het verleden menig magistraat had voortgebracht, waaronder haar vader.

Ze had nog twee oudere zusters en drie broers, die alle drie actief waren in de politiek. Eén daarvan, Publius Claudius Pulcher, was een aartsvijand van Cicero. Hun vete ging terug tot 62, toen Claudius als vrouw verkleed de viering van Bona Dea bijwoonde in het huis van hogepriester Julius Caesar, een “women only” plechtigheid. Claudius was daarvoor aangeklaagd maar vrijgesproken. Cicero prikte echter door zijn gelogen alibi heen en had er sindsdien een vijand bij.

Lees verder “Clodia Pulchra, de Palatijnse Medeia (2)” →

Clodia Pulchra, de Palatijnse Medeia (1)

On door Lauren van ZooneninGeschiedenis, Klassieken, Romeinse Republiek
Een Romeinse dame, niet per se Clodia Pulchra (Museum van Palestrina)

Bijna alles wat we weten – of beter: bijna alles wat we dénken te weten – over Clodia Pulchra komt uit een beroemde toespraak van Marcus Tullius Cicero: Voor Caelius ofwel Pro Caelio. De Romeinse redenaar heeft Clodia gered van de vergetelheid waarin zoveel Romeinse vrouwen zijn beland, maar daarmee is dan ook alles gezegd. Zelf zal ze niet blij zijn geweest met de toespraak, want Cicero haalt haar naam op de verschrikkelijkste wijze door het slijk. Dat doet hij ook in zijn brieven. De weinige andere informatie die we over Clodia hebben, maakt het er niet beter op. Zodoende heeft ze door de eeuwen heen gegolden als een van de meest losbandige vrouwen uit het oude Rome.

Maar toch: aan de hand van Voor Caelius kunnen we aspecten van haar levensloop reconstrueren. Weliswaar altijd in relatie tot de mannen met wie ze te maken had, maar dat is tenminste iets. En soms kunnen we haar enig recht doen. Meer recht dan haar mannelijke tijdgenoten haar gunden.

Lees verder “Clodia Pulchra, de Palatijnse Medeia (1)” →

De ondergang van Marcus Caelius Rufus

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Klassieken, Romeinse Republiek17 reacties
Portret van een Romein, midden eerste eeuw v.Chr. (Kunsthistorisches Museum, Wenen)

Als ik u zeg dat het eind januari moet zijn geweest, als ik toevoeg dat het was in het jaar waarin Gaius Julius Caesar (voor de tweede keer) en Publius Servilius Isauricus consuls van Rome waren, en als ik dat omreken naar medio december 49 v.Chr. op onze kalender, dan weet u dat u bent beland in een nieuwe aflevering van de reeks “Wat deed Julius Caesar vandaag 2069 jaar geleden?” Al gaat dit stukje eigenlijk niet over Caesar. Het gaat over Marcus Caelius Rufus.

Marcus Caelius Rufus

Ik heb al verteld dat de Tweede Burgeroorlog de bevolking van Italië hard had getroffen. Er was banditisme. Cicero had zijn familie in veiligheid moeten brengen. Caesar had, toen hij als dictator in Rome was, een schuldenregeling doorgevoerd, waarvan de strekking was dat scheidsrechters ervoor moesten zorgen dat de aflossing werd gebaseerd op de bedragen zoals ze golden vóór de oorlog. Die regeling was echter onvoldoende. Terwijl Caesar was in wat nu Albanië heet, waren er in Italië nieuwe problemen.

Lees verder “De ondergang van Marcus Caelius Rufus” →