Marcus Aurelius

Ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius (Capitolijnse Musea, Rome)

De eerste keer dat ik in Rome was, in oktober 1982, wachtte me op het Capitoolplein een teleurstelling: het ruiterstandbeeld van keizer Marcus Aurelius was weg. Een lege sokkel, daarmee moesten we het doen. Het monument was zwaar aangetast door luchtvervuiling en moest worden geconserveerd – iets wat geen volk ter wereld zo goed kan doen als de Italianen.

Aangetast: in feite was het een wonder dat het beeld überhaupt de twintigste eeuw had gehaald. Terwijl we letterlijk tienduizenden marmeren beelden hebben uit de oude wereld, zijn er nauwelijks beelden van brons. Ze moeten er destijds echter ook bij duizenden zijn geweest: een aardige aanwijzing bood de expositie “Van hun voetstuk” vorig jaar in het Nijmeegse Valkhof, waarbij in kaart werd gebracht welke bronzen standbeeldresten er benoorden de Alpen waren – en dat waren er, zo ontdekten de betrokkenen, verbluffend veel. De meeste beelden zijn echter verloren: we hebben slechts fragmentjes over of kennen alleen de sokkel. Het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius is een unicum, dat we uitsluitend te danken hebben aan het feit dat de Middeleeuwers dachten dat dit beeld de christelijke keizer Constantijn voorstelde. Daarom werd het niet omgesmolten om er bommen en granaten van te maken.

Lees verder “Marcus Aurelius”