Ik ben Oscar uit het zicht verloren. Het was een aardige kerel die me steeds weer wist te verbazen met de intensiteit van zijn liefde voor de monarchie. Waar de Oranjes ook verschenen, Oscar stond vooraan om te applaudisseren. Bij hem thuis hingen niet alleen allerlei foto’s van leden van de koninklijke familie aan de muur, maar hij had bij de voordeur ook een prachtige bronzen buste staan van – als ik me goed herinner – koningin Juliana. Niemand kende het Oranje-nieuws zo goed als hij.
De mediamachine zijnde de mediamachine werd Oscar op een gegeven moment zelf nieuws. Nieuwe Revu interviewde hem en nog enkele andere Oranje-fans, en hij vertelde dat Margriet en Pieter hem herkenden en speciaal naar hém zwaaiden. Ik heb zo’n vermoeden dat deze omkering van de verhoudingen een van de hoogtepunten uit Oscars leven is geweest.
Oscar twittert niet. Hij heeft geen pagina op Facebook. Hij heeft zijn mening gisteren niet gegeven over het Koningslied, althans niet op een wijze die u en mij in staat stelt er online kennis van te nemen. Hem inschattend vindt hij het Koningslied prachtig.
En dan is er Charlene. Zij gebruikt de sociale media wel en was gisteren, toen heel het land zich vrolijk maakte over het Koningslied, opvallend stil. Toen ik haar vroeg waarom, antwoordde ze dat het vaak zo’n gedoe is als je online een impopulair standpunt inneemt. Ze weet waarover ze het heeft, want ze is wel eens persoonlijk aangevallen en was daar nog lang van overstuur.
Ik denk niet dat het Koningslied de aanleiding zou vormen voor zo’n online-lynchpartij, maar ik begrijp waarom een Oranje-fan gisteren, nadat de mediamachine was gaan berichten dat het op de sociale media zo’n vrolijke boel was, er het zwijgen maar toe deed.
Ik zou niet graag de regie hebben over de feestelijkheden rond 30 april. Als je het Koningslied alsnog laat zingen, krijg je de hoon van de twitterende klasse over je heen. Als je het lied van het programma afvoert, bruuskeer je de medewerkende artiesten en je koninklijke opdrachtgever. Het zou handig zijn als je, wanneer je het besluit neemt, weet of de meerderheid van de bevolking de compositie apprecieert of niet, maar je hebt alleen de sociale media om op af te gaan. De Oscars en de Charlene’s zwijgen echter, elk om een andere reden.
Mij kan het verder niet schelen want de plechtigheid interesseert me niet werkelijk. Wat me wél kan schelen, ja verontrust, is dat het nieuws gisteren werd gemaakt door mediavaardige, meest jonge, assertieve en hoogopgeleide mensen. Een groep waarin Randstedelingen en mensen met een republikeinse voorkeur vermoedelijk oververtegenwoordigd zijn. Een digitale Grachtengordel.
De snelheid waarmee de twitterende klasse de publieke opinie gisteren vormde, en de daaruit voortkomende onmogelijkheid om nog te komen tot een afgewogen beslissing, zijn verontrustender dan de vraag hoe we in vredesnaam aan dat Koningslied zijn gekomen (en hoe we er vanaf komen). De sociale media belemmeren een geïnformeerde besluitvorming en vergroten de irrationaliteit van het openbaar bestuur. Doemdenken is natuurlijk van alle tijden, maar ik heb steeds vaker de indruk dat bestuurders beschikken over teveel informatie waarvan ze niet weten wat die representeert.
Overigens hebben we nog negen dagen om een alternatief Koningslied te laten schrijven. Waar is Doctorandus P. als je hem nodig hebt?
Naschrift, Prinsjesdag 2020
Ach wat leuk, daar is Oscar weer.
Kun je Charlene zeggen dat ik haar standpunt volkomen begrijp? Zoals bekend steek ik mijn meningen niet onder stoelen of banken, maar als iedereen zich als een stel hyena’s op mij stort is de lol er voor mij ook snel af.
“Het zou handig zijn …”
Oneens. Kijk, ik ben Republikein en je kunt vast wel raden wat ik van het Koningslied vind. Maar er is nog iets anders. Een grote groep mensen beleeft er overduidelijk wél plezier aan. Als utilitarist vind ik het verkeerd om hen dat plezier af te nemen. Ik zet wel even een koptelefoon op om naar de Internationale te luisteren of zoiets.
Wat mij verontrust is dat internet tot een dictatuur van de meerderheid of zelfs van de grootste lawaaimakers leidt. Die verontrusting geldt eerst en vooral als de mening van die meerderheid toevallig overeenkomt met de mijne.
Dus bij deze wens ik alle koningsgezinden een fijne kroningsdag toe en hoop dat ze het Koningslied enthousiast uit volle borst meebrullen. De volgende dag ga ik wel weer verder met proberen Willem-Alexander te ontslaan.
Ewbank heeft het lied ingetrokken. Triest; het tuig op internet heeft weer eens gewonnen.